Ekoloji örgütleri: 126 sayılı kararname derhal iptal edilmelidir
25 ekoloji örgütü, deprem bölgesinde yeniden yapılaşmaya ilişkin Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'na olağanüstü yetkiler veren 126 sayılı kararnamenin iptali çağrısında bulundu.
Aralarında siyasi parti ve sendikaların da bulunduğu, çoğunluğu ekoloji örgütü olmak üzere 25 örgüt, deprem bölgelerinin yeniden inşasına ilişkin Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'na olağanüstü yetkiler veren 126 sayılı Cumhurbaşkanlığı kararnamesine dair ortak açıklama yayınladı.
Maraş merkezli depremlerin 10 ilde büyük bir felakete dönüştüğü kaydedilen açıklamada, bir doğa olayının toplumsal felaketle sonuçlanmasının nedeninin "kader planı" değil rant planı olduğu belirtildi. Türkiye'nin deprem bölgesinde yer aldığı, her il ve ilçenin imar planlarının olduğu ve bu planlar yapılmadan önce ilgili alanların bilimsel etüt raporlarının hazırlanması gerektiğinin bilindiği ifade edilen açıklama, şöyle devam etti: "Ülkemizde inşaat ruhsatı alınarak yapılan her bir binanın oturduğu alanda inşaat öncesinde zemin ve temel etüdü yapılması gerektiğini biliyoruz. Tüm bu bildiklerimize rağmen doğa olaylarının afete, felakete dönüşmesi bilimsel, ekolojik ilkelere, toplumsal yarara göre değil, kâr ve ranta göre davranılmasının sonucudur. Yaşam alanlarımızın bir sınıfa, birkaç şirkete sermaye birikim alanı haline getirilmesinin sonucudur."
Aynı anlayışla hazırlanan 126 sayılı kararnameyle kentlerin inşası ile ilgili yetkilerin tek elde merkezileştiği ve yürütülen işlemlere itirazın, halkın katılımının engellendiği dile getirilen açıklamada, detaylı analizler olmaksızın yapılan yer seçimleriyle yeni felaketlere zemin hazırlandığı vurgulandı.
Kararnamede belirtilen iskan alanlarının fay hattına mesafesinin, zemin elverişliliğinin ve yerleşim merkezine yakınlığının gözetileceği ifadesinin yeterli olmadığı söylenen açıklamada, "Kentleşmeyi ve kentsel yaşamı sadece yer bilimsel verilere bağlı kurgulamamak; kentsel aidiyet, kent kimliği, kültürel olguları da yok saymadan, ele alınacak kriterlerin içinde değerlendirmek gerektir. Bu anlamda kararnamede belirtilen kriterlere ek olarak orman, sulak alan, mera, tarihi ve kültürel alanların korunması gibi ekolojik kriterlerin ve kır-kent ilişkisi, sosyal yaşam, kent kültürü, kent ekonomisi, yöre halkının tüm gereksinimleri gibi sosyolojik kriterleri de önemseyecek bütüncül bir planlama süreci ele alınması gerek ve şarttır" ifadeleri kullanıldı.
Deprem bölgesindeki tüm orman ve mera alanlarının yapılaşmaya açılabileceğine dikkat çekilen açıklamada, çoğunlukla tarım faaliyetiyle geçinen bölge halkının geçim kaynağı olan doğal alanların da betona boğulacağı kaydedildi.
Açıklamada, şu ifadeler yer aldı: "Planlamayı devre dışı bırakan, mülkiyet hakkına sınırlamalar getiren, alelacele kararlarla yaşam alanları, doğal ve kültürel varlıklar telafisi mümkün olamayacak derecede tahribata uğratacak. İktidarın depremi bahane ederek başlattığı sermaye birikim hamlesi yeni bir emek, ekoloji ve kültürel kırım hamlesidir. İktidarın, besleyip büyüttüğü inşaat sermayesi ile birlikte aceleci bir enkaz kaldırma çalışmaları asbest başta olmak üzere çok sayıda kimyasal, yaşamı tümden tehdit ederek ekolojik kırımı büyütmektedir. Kararname ile yıllardır kentlerimizin, vadilerin, meraların, sulak alanların, parkların, koruların, deprem toplanma noktalarının sermayenin talanı için 'kentsel dönüşüm projeleri'ne peşkeş çekilmemesi amacıyla mücadele verenlerin hedef gösterilmeye başlanması bu nedenle çok manidardır."
Açıklamada, mecliste grubu bulunan muhalefet partilerine bu kararnamenin iptal edilmesi için hızla Anayasa Mahkemesi'ne taşıma çağrısı yapıldı. Açıklamada, "Bu kadar hukuksuzluk, pervasızlık ve umursamazlığa karşı emek, ekoloji ve kent hakları için mücadele eden tüm demokratik örgütler, partiler birleşik mücadeleyi büyütmelidir" ifadeleri yer aldı.
İmzacı örgütler: Adana Ekoloji Platformu, Artur Çevre Platformu, Bakırtepe Çevre Platformu, Büyük Menderes İnisiyatifi, Çekerek Irmağı Özgür Akacak Platformu, Çevre Mühendisleri Odası, Disk/Dev Yapı-İş, Divriği Yaşam ve Doğa Platformu, Ekoloji Birliği, Ekoloji Politik, Gaia Dergi, İklim Adaleti Koalisyonu, Kuşadası Çevre Platformu, Mezopotamya Ekoloji Hareketi, Muğla Çevre Platformu, Munzur Çevre Derneği, Polen Ekoloji Kolektifi, Samandağ RES Karşıtı Mücadele, Turgutlu İşçi Hakları Derneği Ekoloji Komisyonu, Umut-Sen, Validebağ Gönüllüleri, Van Çevre Tarihi Eserleri Koruma Araştırma Ve Geliştirme Derneği, Yeryüzü Ekoloji Kolektifi, Yeşil Sol İklim Krizi Çalışma Grubu, Yeşilırmak Çevre Platformu