Antarktika'da risk insan faaliyetleri nedeniyle artıyor
Antarktika'da risk artıyor. İklim değişikliyle risk altında olan Antarktika, artan turizm ve genişleyen araştırma üslerinin güney kıtasını kirletmesi ve kar erimesini hızlandırması nedeniyle tehdit altında.
Nature Sustainability dergisinde yayınlanan yeni bir çalışmaya göre Şili, Almanya ve Hollanda'dan araştırmacılar kirliliği ölçmek için 4 yıl boyunca Antarktika'da 2 bin kilometre yol kat etti. İnsanların aktif olarak bulunduğu bölgelerde nikel, bakır ve kurşun gibi toksik metal konsantrasyonlarının kırk yıl öncesine göre 10 kat daha yüksek olduğu tespit edildi.
Araştırmacılar, Antarktika'daki "artan insan varlığı, gemilerden, uçaklardan, araçlardan ve destekleyici altyapıdan kaynaklananlar da dahil olmak üzere fosil yakıt yanmasından kaynaklanan kirleticiler"in endişeleri artırdığını kaydetti.
2034 YILINA KADAR ZİYARETÇİ SAYISI 450 BİNE ULAŞABİLİR
Kıtayı, 1990'larda yılda 8 binden az kişi ziyaret ediyordu. Ancak kıtadaki turizmi denetleyen Uluslararası Antarktika Tur Operatörleri Birliği'ne (IAATO) göre, 2023-24 sezonunda bu sayı 124 bini aştı. Tahminlere göre 2034 yılına kadar 450 bine ulaşabilir. Euronews'in haberine göre bir sezonda 55 tur operatörü bölgeye yaklaşık 570 sefer düzenledi. Bunların üçte ikisi, kıtaya iniş yapabilen küçük keşif gemilerindeki yolculuklardan oluştu. 2024-25 sezonunda ise şu ana kadar 118 bin 491 turist bölgeye seyahat etti. Bunlardan 80 binden fazlası Antarktika topraklarına ayak basarken, yaklaşık 36 bin kişi bölgeyi gemi güvertelerinden izledi.
TURİST SEYAHATİ YOLCU BAŞINA 5,44 TON CO₂ EMİSYONUNA YOL AÇIYOR
IAATO, kıyıya inişleri sınırlandırmaktan biyogüvenlik kontrollerini zorunlu kılmaya kadar çeşitli kurallar uygulasa da, esas sorun ziyaretin kendisi olabilir. Araştırmalar, ortalama bir turist seyahatinin yolcu başına 5,44 ton CO₂ emisyonuna yol açtığını ortaya koyuyor.
TURİZM TİCARETİ YALNIZCA KARBON AYAK İZİ BIRAKMIYOR
Bilim insanları, Antarktika'ya gelen turistlerin yalnızca karbon ayak izi bırakmadığını, aynı zamanda vahşi yaşamı rahatsız ettiğini, kırılgan bitki örtüsünü çiğnediğini ve istilacı türler ile hastalık riskini artırdığını belirtiyor. Ancak en endişe verici etki, gemi motorları, uçaklar ve dizel jeneratörlerden kaynaklanan siyah karbon (kurum) olabilir. Bu partiküller karı koyulaştırarak yansıtma özelliğini azaltıyor ve daha fazla ısı emilmesine neden oluyor.
KİMİ ÖNLEMLER ETKİLERİ AZALTABİLİR
Sorunu çözmeye yönelik bazı girişimler oldu. Antarktika Antlaşması, ağır fuel oil gibi kirletici maddelerin kullanımını yasaklıyor. Birçok tur şirketi hibrid elektrikli gemilere geçerken, IAATO da iniş alanlarındaki sıkışıklığı önlemek için gemi hareketlerini koordine ediyor ve yaban hayatı izleme kurallarını uyguluyor. Ancak araştırmacılar, bu önlemlerin yetersiz olduğunu; sadece fosil yakıt kullanımının azaltılması ve yenilenebilir enerjiye daha hızlı geçişin Antarktika'ya zarar veren etkileri azaltabileceğini belirtiyor. Buzlu vahşi doğa, yolcu gemisi güvertesinden bakıldığında el değmemiş gibi görünse de, insan ayak izi Antarktika'yı yüzeyin altında eritiyor. Çalışma, "Sonuçlarımız, Antarktika'daki insan faaliyetlerinin yükünü azaltmak için daha yapılması gereken çok şey olduğunu gösteriyor" diyerek uyarıda bulunuyor.