58. maddede değişiklik yetmez, yeni facialar kapıda

Yerin altında 21 saat sonra eylemi sonlandıran madenciler, AKP'nin daha önce pek çok kez yaptığı gibi bir geceyarısı oturumuyla maddeyi meclisten geçirmesinden endişe ediyor. Bölgedeki kaynaklar, böyle bir durumda işçilerin hem sendikaya hem de hükümete tepkisinin sert olacağı görüşünde.

Zonguldak'ta madencilerin direnişi üzerine, TTK ve TKİ'ye ait maden sahalarının özelleştirilmesini öngören torba kanunun 58. maddesinde değişiklik yapılacak. İşçiler, yer altındaki eylemlerini 21. saatinde hükümetin verdiği söz üzerine sonlandırdı. Ancak maddenin bir geceyarısı operasyonu ile geçmesinden endişeliler. Maden Mühendisleri Odası ise değişikliğin rödövans sisteminin yol açacağı faciaları önlemekten uzak olduğunu belirtiyor. Odaya göre, madenler özelleştirilemez ve madde tümden geri çekilmeli.

AKP iktidarının bir torba kanun olarak Meclis gündemine getirdiği "Bazı Vergi Kanunları ile Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı" Meclis Plan ve Bütçe Komisyonu'nda kabul edildi. Tasarının bu Perşembe Meclis Genel Kurulu'na gelmesi bekleniyor. Tasarıda en tartışmalı maddelerden birisi 58. madde: "Türkiye Taşkömürü Kurumu ile Türkiye Kömür İşletmeleri, uhdelerinde bulunan maden ruhsat sahalarını işletmeye, işlettirmeye, bunları bölerek yeni ruhsat talep etmeye ve bu ruhsatları ihale etmeye yetkilidir."

Yani 58. madde madenlerin özelleştirilmesini öngörüyor.

YERİN ALTINDA 21 SAAT
Zonguldak madenlerinde örgütlü Türk-İş'e bağlı Genel Maden İşçileri Sendikası (GMİS), maddenin geri çekilmesi için daha önce hükümet ile yaptığı görüşmelerden sonuç alamadı. Çalışma Bakanı, geçen haftaki görüşmelerinde GMİS yöneticilerine maddenin TTK ve TKİ'ye bağlı madenleri kapsamadığını söyledi. Ancak açıklama sendikayı tatmin etmedi. Türkiye Taşkömürü Kurumu'nda (TTK) çalışan maden işçileri, tasarıyı protesto etmek için dün sabah ocaktan çıkmadı. 24.00-08.00 vardiyasındaki işçilerin başlattığı eyleme diğer vardiyalar da katıldı. Böylece yaklaşık 3 bin maden işçisi madenlerden çıkmayarak tasarıyı kabul etmediklerini dile getirdi.

Sabaha karşı 05.00 sıralarında ise Türk-İş Genel Başkanı Ergün Atalay ve GMİS Genel Başkanı Ahmet Demirci, hükümet yetkilileri ile görüştüklerini belirterek, eylemi sonlandırdıklarını açıkladı. Durumu işçilere aktaran GMİS Genel Başkan Yardımcısı İsa Mutlu, "Şu anda yaptığımız mutabakat 58. maddedeki tasarı Meclis'ten bizim istediğimiz şekilde TTK'nın sahaları kapsam dışına atılarak yeniden düzenlenmek şartıyla geçecek. Hükümet yetkilileri nezdinde bunun teminatı alınmıştır" dedi.

İŞÇİLER GECEYARISI OPERASYONUNDAN ENDİŞELİ
Böylece işçiler 21 saatlik eylemi sonlandırdı.

Ancak işçiler, hükümetin sadece sözlü beyanı ile eylemin sonlandırılmasından rahatsız. AKP'nin daha önce pek çok kez yaptığı gibi bir geceyarısı oturumuyla maddeyi meclisten geçirmesinden endişe ediyor. Bölgedeki kaynaklar, böyle bir durumda işçilerin hem sendikaya hem de hükümete tepkisinin sert olacağı görüşünde.

MMO: YENİ FACİALARA YOL AÇACAK
Maden Mühendisleri Odası ise maddenin tümden geri çekilmesi gerektiği görüşünde.

ETHA'ya konuşan Maden Mühendisleri Odası Zonguldak Şube Başkanı Erdoğan Kaymakçı, Zonguldak kömür havzasında sadece TTK'nın ruhsat sahibi olduğunu hatırlattı. Amasra, Karadon, Üzülmez, Kozlu ve Armutça'da kendi sahaları olduğunu belirten Kaymakçı, GMİS ile hükümet arasında yapılan görüşmede, 58. maddenin sadece TTK'ya ait madenleri kapsamayacağının söylendiğini anımsattı. Diğer sahaların hala özelleştirme tehlikesi altında olduğunu vurgulayan Kaymakçı, tasarının kabul edilmesiyle havzada irili ufaklı bir çok maden sahası olacağını kaydetti.

"Bu düzenlemenin tamamen çıkarılması gerekiyor" diyen Kaymakçı, maddenin havzadaki sorunların çözümüne yardımcı olmadığı gibi yeni facialara kapı araladığını ifade etti. Kaymakçı, işçi sağlığı ve iş güvenliği önlemlerinin alınmamasına gerekçe yapılacağını, planlama hataları yaşanacağını ve yeni Soma ve Ermenek'teki gibi katliamlar yaşanabileceğini kaydetti.

Hükümet ile görüşmelere katılmadıklarını da belirten Kaymakçı, odanın görüşlerinin hükümet tarafından dikkate alınmamasını eleştirdi.

İSTİHDAMDA 4'TE 1 AZALIŞ
Maden Mühendisleri Odası, özelleştirmelerin madencilik politikalarında pek çok soruna yol açtığını belirtiyor.

Odanın verilerine göre 2001 yılı tarihi itibarı SGK kayıtlarına göre kömür madenciliğinde faaliyet gösteren işyeri sayısı 506 idi. Bunun sadece 47'si kamu, diğer 459 maden özel sektöre aitken, 2017 yılına gelindiğinde kamudaki işyeri sayısı 29'a düştü. Özel sektöre ait işyeri sayısı ise 600'e çıktı.

İşyeri sayısının artmasına rağmen çalışan işçilerin sayısındaki düşüş dikkat çekiyor. SGK kayıtlarına göre 2001 yılında madenlerde 29 bin 613'ü kamu, 13 bin 244'ü özel sektör olmak üzere toplam 42 bin 857 kişi çalışırken, 2017 yılında 10 bin 772'si kamu, 27 bin 022'si özel sektör olmak üzere toplam 34 bin 742 kişi oldu. Yani 2001 yılından 2017 yılına kömür sektöründe istihdam edilen çalışan sayısı yaklaşık 4'te 1 oranında azaldı.