GÜNCEL

Asr�n Hukuk Bürosu'ndan �mral� Tespit Raporu

HABER MERKEZ�
22 �ubat 2022 Sal�

Asr�n Hukuk Bürosu, "2021 Y�l� �mral� Tespit Raporu"nu aç�kl�yor. Raporda 2021 y�l�nda yap�lan 71 aile ve vasi, 202 de avukat ba�vurusunun yan�ts�z kald�� payla��l�rken, �mral�'n�n tecrit sistemi ile yönetildi�ine ve özel bir hukuk i�letildi�ine vurgu yap�ld�.

Asr�n Hukuk Bürosu, müvekkilleri PKK Lideri Abdullah Öcalan ile di�er tutsaklar Hamili Y�ld�r�m, Ömer Hayri Konar ve Veysi Ate�'in a��r tecrit ko�ullar� alt�nda tutuldu�u �mral� F Tipi Hapishanesi'ne dair haz�rlad�klar� "2021 Y�l� �mral� Tespit Raporu"nu kamuoyu ile payla�t�. Beyo�lu'nda bulunan Özgürlük �çin Hukukçular Derne�i'nde (ÖHD) yap�lan bas�n toplant�s�na Asr�n Hukuk Bürosu avukatlar�ndan Rezzan Sar�ca, �brahim Bilmez, Cengiz Yürekli, Emran Emekçi'nin yan� s�ra �nsan Haklar� Derne�i (�HD) E�ba�kan� Gülseren Yoleri, �HD Hapishaneler Komisyonu üyesi avukat Davut Aslan, ÖHD �stanbul �ube E�ba�kan� Arzu Kayao�lu ve Türkiye �nsan Haklar� Vakf� (T�HV) temsilcisi Ümit Efe de kat�ld�.

'OLA�ANÜSTÜ TECR�T KO�ULLARINDA TUTULMU�LARDIR'
6 ba�l�k alt�nda olu�turulan raporun "Giri�" bölümünde �mral� F Tipi Hapishanesi'nin iç hukuk ve uluslararas� hukuk devre d�� b�rak�larak, �ubat 1999 döneminde Abdullah Öcalan'a özgü in�a edilmi� tek ki�ilik bir "ada hapishanesi" oldu�unun alt� çizildi. �mral�'n�n o günden bu güne kadar ki�iye özel statü ve uygulamalarla yönetildi�inin belirtildi�i raporda, "Burada tutulan Müvekkillerimiz; Sn. Abdullah Öcalan geride kalan 23 y�l boyunca, Sn. Hamili Y�ld�r�m, Sn. Ömer Hayri Konar ve Sn. Veysi Akta� ise adada bulunduklar� 7 y�l boyunca '�mral� Tecrit Sistemi' dedi�imiz a��rla�t�r�lm�� infaz rejiminde, ola�anüstü tecrit ko�ullar�nda tutulmu�lard�r" denildi.

'DENETLEME MEKAN�ZMALARININ ��LEVS�Z OLDU�U B�R YIL'
Anayasa'da, uluslararas� sözle�melerde ve yasalarda tan�nan, avukatlar� ile görü�me haklar�, aile bireyleri ile görü�me haklar�, telefon ile görü�me haklar� ve d�� dünya ile mektup, faks ve her türlü ileti�im araçlar�yla haberle�me haklar�n�n �mral�'da ortadan kald�r�lm�� vaziyette oldu�una i�aret edilen raporda, �mral� Hapishanesi'nin kuruldu�u günden bugüne, temel hak ve özgürlüklerin sistematik olarak ihlal edildi�i bir mekan oldu�u vurguland�. Raporun devam�nda PKK Lideri ve yan�nda bulunan di�er tutsaklardan 25 Mart 2021 tarihinden bu yana hiçbir haber al�namad�� belirtilerek, "Sa�l�k durumlar�, tutulma ko�ullar�, pandemi ile ilgili tedbir ve geli�meler, hukuki durumlar� ve benzeri di�er boyutlar hakk�nda herhangi bir bilgiye sahip olunamam��t�r. Müvekkillerin maddi ve manevi bütünlüklerinin korunup korunamad��na dair derin kayg�lara yol açan haber alamama hali mevcuttur. Özellikle 2016 y�l�nda ilan edilen ola�anüstü hal ve sonras�nda ç�kar�lan Kanun Hükmünde Kararnameler sonucunda olu�turulmaya çal��lan yeni, ancak otoriter ve bask�c� yönetim �ekli hukuksal-politik-yönetsel alanlarda birçok de�i�im yaratm��t�r. Bu yönüyle geçmi� dönem gibi 2021 y�l� da hukuki güvenli�in ve hukuki öngörülebilirli�in olmad��, ayn� zamanda hukuki denetleme mekanizmalar�n�n i�levsiz oldu�u bir y�l olmu�tur" ifadeleri kullan�ld�.

'YÜZ YÜZE TEK B�R A�LE GÖRÜ�Ü GERÇEKLE�T�R�LEMED�'
Raporun "Tecrit Ve Haber Alamama Hali" bölümünde de geçmi�ten bu yana oldu�u gibi 2021 y�l�nda da vasi, aile bireyleri ve avukatlar, her hafta düzenli olarak Abdullah Öcalan ve di�er müvekkillerle görü�me gerçekle�tirmek üzere �mral� Hapishanesi'nden sorumlu Bursa Cumhuriyet Ba�savc�l��'na yaz�l� ba�vurularda bulunuldu�u, ayn� ba�vurular�n savc�l�k arac�l��yla �mral� Hapishanesi �daresine de düzenli bir �ekilde yap�ld�� bilgisi verildi. 2021 y�l� boyunca 71 aile ve vasi ba�vurusu yap�ld�� bilgisinin payla��ld�� raporda, söz konusu ba�vurulara herhangi bir �ekilde yan�t verilmedi�i, yüz yüze tek bir aile görü�ü gerçekle�tirilemedi�i kaydedildi.

'AVUKAT Z�YARET� GERÇEKLE�T�R�LEMED�'
Raporun devam�nda resmi bayram günlerine özel yap�lan ba�vurulara da olumlu yan�t verilmedi�i aktar�l�rken, avukatlar�n da y�l boyunca her iki kuruma yapt�� toplam 202 ba�vurunun yan�ts�z b�rak�ld�� ve herhangi bir avukat görü�ü gerçekle�tirilemedi�i ifade edildi. 5275 say�l� yasan�n 59'un maddesine at�f yap�lan raporda, "Say�n Öcalan'a özgü getirilen a��rla�t�r�lm�� infaz rejiminin düzenlendi�i 5275 say�l� yasan�n 25. Maddesine göre de 15 günde bir aile görü�ü yap�lmas� gerekmektedir. Ancak önceki y�llardan beri uygulanan fiili ve hukuk d�� ziyaret yasaklar� kesintisiz bir �ekilde devam etmi� ve 2021 y�l�nda da tek bir aile veya avukat ziyareti gerçekle�tirilememi�tir" diye kaydedildi.

'TELEFONA ÇIKAMADILAR'
Raporda 14 Mart 2021 gecesi PKK Lideri'nin ya�am�na dair haberlerin sosyal medya ortam�nda yay�nland��, bundan dolay� sa�l��, güvenli�i ve tutulma ko�ullar�na dair ailesi ile avukatlar� ve kamuoyunda ciddi kayg�lar olu�tu�u ve bu kayg�lar�n giderilebilmesine dönük bir an önce aile ve avukat ziyaretlerinin gerçekle�mesi için yaz�l� ve sözlü ba�vurular�n yap�ld�� da hat�rlat�ld�. 15 Mart 2021 tarihinden 25 Mart 2021 tarihine kadar söz konusu iddialar üzerine avukat ile görü�me hakk�, aile ve vasi ile görü�me hakk�n�n ivedilikle sa�lanmas� için her gün ayr� ayr� toplamda 9'ar defa ba�vuru yap�ld�� ancak hiçbir �ekilde yan�t al�namad��na yer verilen raporda, "Yüz yüze ziyarete izin vermeyen Cezaevi �daresi taraf�ndan aileler telefon görü�me haklar�n� kullanmak üzere bulunduklar� illerdeki ba�savc�l�klara ça�r�lm��lard�r. 25 Mart 2021 tarihinde savc�l�klarda gerçekle�mesi planlanan telefon görü�melerinde; Sn. Öcalan'�n karde�i ile yapmakta oldu�u görü�me 3-4 dakika gibi çok k�sa süre sonra aniden kesilmi� ve görü�meye devam edilememi�tir. Sn. Hamili Y�ld�r�m'�n da görü�mesi k�sa sürmü�; Sn. Ömer Hayri Konar ve Sn. Veysi Akta�'�n görü�meleri ise tecrit ko�ullar�n� protesto ettikleri ve telefona ç�kmad�klar� beyan edilerek gerçekle�tirilmemi�tir" diye belirtildi.

'�LET��M �MKANI TANINMAMAKTADIR'
Abdullah Öcalan'�n yapt�� telefon görü�mesindeki sözlerine de dikkat çekilen raporda, "Sn. Öcalan, kesintiye u�rayan k�sa telefon görü�mesinde mevcut tecrit halinin kabul edilemez oldu�unu belirtmi�, avukatlar�yla görü�me hakk�n�n mutlaka sa�lanmas�n� talep etmi� ve hukuka ayk�r� bu duruma kar�� sorumlu makamlar� hukuka ve yasalara uygun hareket etmeye davet etmi�tir. Fakat Sn. Öcalan ve di�er Müvekkiller ile yar�da kesilen bu telefon görü�mesinden sonra hiçbir �ekilde irtibat kurulamamaktad�r. Aile ve Avukat görü� ba�vurular�na herhangi bir cevap verilmemekte, telefon veya mektup yolu ile ileti�ime geçme imkan� tan�nmamaktad�r" denildi.

Raporun "�mral� Ada Hapishanesinde Mevcut Ko�ullara Dair Özet Bilgiler" ba�l��nda da �u bilgiler payla��ld�:

PKK Lideri Abdullah Öcalan'�n durumuna ili�kin;
🔹 "15 �ubat 1999 tarihinden beri �mral� Hapishanesinde tek ki�ilik hücrede tutulmaktad�r.
🔹 �lk on y�l boyunca hapishanede tek ba��na tutulmu�tur. Daha sonra ise hafta içi günün 23 saati, hafta sonu 24 saat boyunca yine tek ba��na tutulmu�tur.
🔹 �lk 12 y�l boyunca avukat ile görü�me haklar� haftada bir gün bir saat ile s�n�rl� tutulmu� ancak bu s�n�rl� haklar� dahi sürekli bir �ekilde engellenmi�tir.
🔹 27 Temmuz 2011 tarihinden bu güne 11 y�l boyunca yaln�zca May�s-A�ustos 2019 Tarihlerinde 5 avukat görü�ü gerçekle�tirebilmi�tir. Bu be� görü�menin sonuncusu ise 7 A�ustos 2019 tarihlidir.
🔹 2014 y�l�ndan bu yana yaln�zca 5 aile görü�ü gerçekle�tirebilmi�tir.
🔹 Son yüz yüze yap�lan görü�me 3 Mart 2020 tarihinde karde�i ile yapabildi�i görü�medir.
🔹 �lk günden bugüne yaln�zca 27 Nisan 2020 ile 25 Mart 2021 tarihlerinde olmak üzere 2 defa telefon ile görü�me gerçekle�tirebilmi�tir.
🔹 25 Mart 2021 tarihli son telefon görü�mesi çok k�sa süre içinde yar�da kesilmi� ve görü�meye devam edilememi�tir. O günden itibaren kendisinden haber al�namamaktad�r."

Hamili Y�ld�r�m ile ilgili olarak;
🔹 "�mral� Adas�na getirildi�i May�s 2015 tarihinden bugüne kadar avukatlar�yla tek bir görü�mesine dahi izin verilmemi�tir.
🔹 7 y�l boyunca yaln�zca 2 defa aile görü�ü gerçekle�tirebilmi�tir.
🔹 Kendisi ile yüz yüze yap�lan son görü�me 12 A�ustos 2019 tarihli aile görü�mesidir.
🔹 27 Nisan 2020 ile 25 Mart 2021 tarihlerinde olmak üzere yaln�zca 2 defa telefon ile görü�me gerçekle�tirebilmi�tir
🔹 25 Mart 2021 tarihinden itibaren kendisinden haber al�namamaktad�r."

Ömer Hayri Konar ile ilgili olarak;
🔹 "�mral� Ada Hapishanesine getirildi�i 16-17 Mart 2015 tarihinden bugüne kadar avukatlar�yla görü�mesine hiçbir zaman izin verilmemi�tir.
🔹 7 y�l boyunca yaln�zca 3 defa aile görü�ü gerçekle�tirebilmi�tir.
🔹 Kendisi ile yüz yüze yap�lan son görü�me 3 Mart 2020 tarihli aile görü�mesidir.
🔹 �mral� Ada Hapishanesine getirildi�i tarihten sonra 27 Nisan 2020 tarihinde de salg�n hastal�k gerekçesiyle bir defaya mahsus telefon ile görü�me yapmas�na olanak tan�nm��t�r.
🔹 25 Mart 2021 tarihli telefon görü�mesine ise içinde tutuldu�u ko�ullar� protesto etti�i gerekçesiyle ç�kmad�� savc�l�k taraf�ndan aileye iletilmi�tir.
🔹 27 Nisan 2020 tarihinden itibaren kendisinden haber al�namamaktad�r."

Veysi Akta� ile ilgili olarak;
🔹 "�mral� Ada Hapishanesine getirildi�i 16-17 Mart 2015 tarihinden bugüne kadar avukatlar�yla görü�mesine hiçbir zaman izin verilmemi�tir.
🔹 7 y�l boyunca yaln�zca 3 defa aile görü�ü gerçekle�tirebilmi�tir.
🔹 Kendisi ile yüz yüze yap�lan son görü�me 3 Mart 2020 tarihli aile görü�mesidir.
🔹 27 Nisan 2020 tarihinde de salg�n hastal�k gerekçesiyle bir defaya mahsus telefon ile görü�me yapmas�na olanak tan�nm��t�r.
🔹 25 Mart 2021 tarihli telefon görü�mesine ise içinde tutuldu�u ko�ullar� protesto etti�i gerekçesiyle ç�kmad�� savc�l�k taraf�ndan aileye iletilmi�tir.
🔹 27 Nisan 2020 tarihinden itibaren kendisinden haber al�namamaktad�r."

'GÖRÜ� BA�VURULARI SONUÇSUZ BIRAKILDI'
Raporun "Mahkemeye Yap�lan Ba�vurular �le Gizli Yürütülen Hukuk D�� Yasak Kararlar�" ba�l��nda da Bursa Cumhuriyet Ba�savc�l��na ve �mral� Hapishanesi idaresine yap�lan aile ve avukat görü� ba�vurular�n�n tamam� sonuçsuz kal�nca 30 Mart 2021 tarihinde Bursa �nfaz Hakimli�ine bir ba�vuruda bulunuldu�u ifade edildi. Bu ba�vuruda; "Avukat, aile ve vasi ziyaret haklar�n�n sa�lanmas�n�, avukatlar�n olas� dosyalara eri�imleri önündeki engellere son verilmesi, avukat ile temsil ilkesinin gereklerinin yerine getirilmesi, yasal tan�ma uygun olarak rutin telefon haklar�n�n sa�lanmas�, yaz��ma haklar� önündeki engellerin kald�r�larak mektup gönderme ve alma ko�ullar�n�n sa�lanmas�" �eklinde taleplerde bulunuldu�u kaydedildi.

'�NSANLIK DI�I MUAMELEYE DÖNÜ�TÜ'
PKK Lideri Abdullah Öcalan ve di�er müvekkillerin insanl�k d��, kötü muameleye dönü�mü� ve sistematik olarak y�llard�r sürdürülen tutulma ko�ullar�n�n düzeltilmesi yönündeki ba�vurunun, hukuka ve yasaya ayk�r� bir �ekilde hemen ertesi gün h�zl�ca reddedildi�i kaydedilen raporda, "Bu ba�vurunun sonucunda ise 29 Ocak 2021 tarihinde müvekkillerle ilgili aile ziyaretlerini yasaklayan bir disiplin cezas�n�n varl��ndan haberdar olunmu�tur. Aile ziyareti, avukat ziyareti ve tüm haberle�me hakk�n�n kullan�lmas� gibi farkl� kanuni düzenlemeler bar�nd�ran talepler, öncesinde gizli yürütülen ve hukuksuz bir �ekilde sonuçland�r�lan salt bir disiplin cezas� gerekçe gösterilerek reddedilmi�tir. Oysaki bir disiplin cezas� hukuka uygun olmak ko�uluyla dahi en fazla aile ziyaretlerinin belirli süreli�ine k�s�tlanmas�na neden olabilir" ifadeleri yer ald�.

'KANUNUN AÇIK �HLAL�'
Hukuki düzenleme olmas�na ra�men ba�vuru içerisinde yer verilen avukat ziyaret taleplerinin de, herhangi hukuki bir nedensellik içermeyen "disiplin cezas�" gerekçe gösterilerek reddedildi�i belirtilen raporda �öyle denildi: "Avukat ziyaret talepleri ancak ve ancak 5275 say�l� yasan�n 59. Maddesinde aranan �artlar gerçekle�tikten sonra ve mahkeme karar� ile belirli süreli�ine engellenebilecekken hukuk d�� yürütülen bir disiplin cezas�n�n dayanak yap�lmas� kanunun aç�k ihlali mahiyetindedir."

Yine telefon talebinin reddedilmesine gerekçe olarak gösterilen 7 Eylül 2020 tarihli 6 ayl�k ileti�im yasa�� karar� üzerinden 6 aydan fazla bir süre geçti�ine vurgu yap�lan raporda, "Nitekim 5275 say�l� infaz yasas�n�n 42. Maddesi ba�ta olmak üzere hiçbir kanun maddesi telefon ile ileti�im hakk�n� üç aydan fazla yasaklamaya cevaz vermemektedir. �nfaz Hakimli�inin bu karar�na kar�� yap�lan itiraza ise bugüne kadar herhangi bir cevap verilmemi�tir" ifadelerine yer verildi.

En son yap�lan ve k�sa sürede kesilen telefon görü�mesinden sonra y�l boyunca müvekkillere ula�mak, ziyarette bulunup yüz yüze görü�mek ve kendilerinden haber almak için çok say�da giri�imde bulunuldu�una i�aret edilen raporda, �u ifadeler yer ald�: "Bursa Cumhuriyet Ba�savc�l��na, savc�l�k arac�l��yla Cezaevi �daresi'ne yap�lan tüm aile, vasi ve avukat ziyaret talepleri ile müvekkillere belli aral�klarla gönderilen mektuplardan herhangi bir sonuç al�namay�nca 22 Kas�m 2021 tarihinde yeniden Bursa �nfaz Hakimli�ine ba�vuruda bulunulmu�tur. Ba�vuruda; Müvekkillerin hukuka ayk�r� fiili uygulamalarla ya da hukuki dayanaktan yoksun idari ve yarg� kararlar�yla d�� dünya ile temaslar�n� sa�layacak araçlardan (avukat ve aile ziyaretleri, telefon ve yaz��ma hakk� vs. haberle�me hakk�) tamamen yoksun olduklar� ortaya konulmu�tur. Devamla d�� dünya ile temaslar�n� sa�layacak mekanizmalar�n bir bütün olarak, ayn� anda ve kesintisiz bir biçimde sürekli olarak engellenmesinin ulusal ve uluslararas� mevzuata ayk�r� oldu�u gibi insanl�k d�� ve kötü muamele yasa��n�n ihlalini olu�turdu�u izah edilmi�tir.

'�MRALI'DA ALIKONMA HAL� VAR'
Böylesi bir tecrit boyutunun hücre içinde hücre hapsi niteli�inde oldu�u, Birle�mi� Milletler �nsan Haklar� Komitesi'nce verilen kararlarda ve CPT taraf�ndan do�rudan �mral�'daki ko�ullarla ilgili yap�lan tespitlerde 'incommunicado' al�konma hali oldu�u aç�klanm��t�r. '�ncommunicado' al�koyma hali, d��ar�daki dünya ile hiçbir ileti�iminin olmad�� ve bu nedenle ailesi, arkada�lar� ve avukatlar� da dahil olmak üzere herhangi birisi ile ileti�im kuramad�� anlam�na gelmektedir. Bu al�konma hali, idarenin insaf�na terk edilmi� olmalar�, durumun özelli�i gere�i herhangi bir denetimin söz konusu olmamas� sebepleriyle her türlü ihlalin ortaya ç�kmas�na neden olabilecek ko�ullar� olu�turmaktad�r."

Asr�n Hukuk Bürosu'ndan �mral� Tespit Raporu

�lgili Haberler