GÜNCEL

Bursa'da panel: Ekoloji ve emek mücadelesini birle�tirmeliyiz

BURSA - ETHA
10 Nisan 2022 Pazar

Ekolojistler Bursa'da ekoloji ve emek mücadelesinin yan yana yürütülmesinin gerekliliklerini tart��t�, çözüm önerileri üretti. Panelde ekoloji mücadelesinin s�n�f mücadelesinden ayr��t�r�lamayaca��n�n alt� çizildi. Panel sonunda kurulan i�çi kürsüsünde direni�çiler söz ald�. Direnenler, "Ya�am�m�z�, topra��m�z�, suyumuzu korumak için mücadeleye devam edece�iz" dedi. Öte yandan forumda direni�te enerji i�çileri selamland� ba�ta CarrefourSa olmak üzere Sabanc�'ya ait �irketlere boykot ça�r�s� yap�ld�.

Bursa'da düzenlenen "Do�a Sanayi �nsan Etkile�imleri: Eme�in Ekolojisi" ba�l�kl� panelde kentin ekoloji sorunlar� ve çözüm önerileri tart��ld�. Bursa Su Kolektifi, Polen Ekoloji Kolektifi ve Sava� Köyü Do�a, Kültür Turizm ve Dayan��ma Derne�i (SAV-DER) Bursa �ubesi'nin düzenledi�i panel, Ördekli Kültür Merkezi'nde gerçekle�ti.

"Ye�il Bursa'n�n sular� siyah ak�yor", "Sermaye düzeni de�il IBAN'dan vazgeç", "Su biterse herkes susar", "Afet de�il cinayet", "Suyun akma hakk�ndan insanca ya�am hakk�na", "��çinin bedeninden do�an�n bedenine", "Do�al alanlarda tercih olmaz", "Kad�n�n özne oldu�u ekolojik ve toplumsal dönü�ümler dünyay� ve sistemi de�i�tirecek. Birlikte güçlüyüz dayan��ma ve ekofeminizm ya�at�r" pankartlar�n�n yer ald�� etkinlik Grup �MECE'nin müzik dinletisiyle ba�lad�.

Etkinli�e Ezilenlerin Sosyalist Partisi (ESP) E� Genel Ba�kan� �ahin Tümüklü ile Bursa ve çevre illerden demokratik kitle örgütü temsilcileri de kat�ld�.

Moderatörlü�ünü Nermin Usta'n�n üstlendi�i panelin aç�l�� konu�mas�n� Esen Ocak ve Yurdagül Çelik yapt�.

OCAK: SU VE EKONOS�STEM� SAVUNMA MÜCADELES� YÜRÜTÜYORUZ
Bursa Su Kolektifi'nin mücadelesi hakk�nda bilgi veren Esen Ocak, kendilerinden sonraki her canl�n�n ya�am hakk� oldu�unu ve bu hakk� gasp etmemek gerekti�ini dü�ünen bireyler olduklar�n� belirtti. Kendilerine kolektif dediklerini çünkü herkesin fikir üretti�i, özgür hissetti�i, hiyerar�i olmadan fikirlerini payla�t�klar�n� dile getiren Ocak, "Su kaynaklar�n�n metala�mas�na, yanl�� politikalarla kirletilmesine kar�� seslerini duyurmak, su ve ekosistemini savunmak için mücadele ediyoruz" dedi.

Emek sömürüsünün i�çi ya�am�nda ve do�an�n alt üst edilmesinde büyük bir yer edindi�ini kaydeden Ocak, emek sömürüsüne kar�� dayan��ma ve örgütlülük gerekti�inin alt�n� çizdi. Ocak, "Biz bunlar� yaparken ekoloji ve emek mücadelesi u�runda ya�am�n� yitiren dostlar�m�z oldu" diyerek, ya�am�n� yitirenleri and�. Ocak, �kizdere'den �kizköy'e, Cerattepe'den Kazda�lar�'na, Kuzey Ormanlar�ndan Zilan'a, Akkuyu'dan �ebinkarahisar'a Hasankeyf'e kadar mücadele yürütenleri selamlad�.

ÇEL�K: ��RKETLER �Ç�N D�KENS�Z GÜL BAHÇES� YARATILDI
Polen Ekoloji Kolektifi ad�na konu�an Yurdagül Çelik, Türkiye'de son 15-20 y�lda ya�anan ekolojik y�k�mlara dikkat çekti. Artvin'den Edirne'ye, ��rnak'tan Antalya'ya Samsun'a kadar pek çok kent ve köyde bir maden, enerji ya da turizm �irketinin büyük y�k�mlar yaratt��n� söyleyen Çelik, Artvin'in yüzde 71'inin maden sahalar�yla donat�ld��n� söyledi. Çelik, Deli Çorçup ve kollar�nda 32 HES, Çoruh'un üzerinde 6 baraj oldu�u bilgisini payla�t�, y�llard�r ya�anan göçlerden dolay� topraklar� insans�zla�an Çoruh'un kenar�ndaki en bereketli topraklar�n sular alt�nda kald��n� dile getirdi.

Bu ekolojik y�k�m�n sadece Artvin'de de�il Ordu Fatsa'da, Erzincan �liç'te, Kütahya'da, �zmir'de, Çanakkale'de, Mu�la'da, Ayd�n'da ya�and��n�n alt�n� çizen Çelik, �irketlerin halk�n tepkilerini, bilim insanlar�n�n uyar�lar�n� ve yasalar� umursamad�klar�n� vurgulad�. Çelik, "Türkiye'de özellikle son on be� y�lda topra��, orman�, sulak alanlar�, meralar� k�saca do�ay� korumakla ilgili bütün yasalar, sistem tamamen de�i�tirildi. Her �ey �irketlerin kullan�m�na, talan�na aç�ld�. �irketler için dikensiz gül bahçesi yap�ld�" dedi.

'��Ç�LER, KÖYLÜLER FAK�RLE�T�'
�irketlerin do�ay� talan ederken; "büyümemiz laz�m, kalk�nmam�z laz�m, enerjiye ihtiyac�m�z var" yalanlar�n�n söylendi�ini kaydeden Çelik, "Vard��m�z yer aç�k. Avrupa'n�n bile k�skand�� havaalan�m�z, köprülerimiz, duble yollar�m�z, al��veri� merkezlerimiz var. Art�k tüm dünyan�n '5'li çete' dedi�i �irketlerimiz var ama her gün elektri�e, g�daya zam haberi ile ba�lay�p zam haberi ile bitiriyor. Her gün bir g�da ürününün stoku bitmek üzere oldu�u haberi ç�k�yor ve evine ekmek götüremedi�i için kendini yakan, intihar eden yurtta�lar�m�z var. Yani birileri kalk�nd� büyüdü, zenginle�ti ama i�çiler köylüler fakirle�ti. Daha da fazla borç alt�na girdi" ifadelerini kulland�.

'DO�AYI YIKIMA U�RATANLAR, ��Ç�LER� ÖLDÜRÜYOR'
"Ormana zararl� olan insana daha da zararl�d�r" halk sözüne i�aret eden Çelik, ormanlar� talan eden �irketlerin ayn� zamanda i�çilerin eme�ini sömürdü�ünün ve i� cinayetlerinde katletti�inin alt�n� çizdi. Soma Ermenek'te, Zonguldak'ta bu gerçe�in y�llard�r ya�and��n� vurgulayan Çelik, Türkiye'de her ay en az 200-250 i�çinin i� cinayetlerinde katledildi�ini hat�rlatt�. �irketlerin i�çileri katletmesinin ba�ka bir yöntemi daha oldu�unu belirten Çelik, meslek hastal�klar� ad� verilen bu ölüm biçimini i�çinin ekolojik y�k�m� olarak tan�mlad�klar�n� dile getirdi. Çelik �öyle aç�klad�: "Bizzat üretim esnas�nda kullan�lan ham maddelerden yay�lan kimyasallardan dolay� i�çinin bedeninin y�k�ma u�ramas�; kanser, silikozis, akci�er hastal�klar� gibi birçok hastal��a yakalanmas� ve görece uzun sürede i�çinin ölmesi ayr�ca stres gibi normal say�lan psikolojik hastal�klar da i�çinin ekolojik y�k�m�d�r.

"Yani kömür ya da demir madeni i�leten �irket sadece do�ay� y�k�ma u�ratm�yor, ormanlar� katletmiyor, sular� kirletmiyor. Ayn� anda orada çal��t�rd�� i�çinin bedenini de y�k�ma u�rat�yor. Onu zehirliyor. Kanser ediyor ve ölüme terk ediyor. Metal, otomotiv, ilaç deterjan çimento g�da �irketleri at�klar� ile sadece havay�, suyu kirletmiyor bizzat o i� yerlerinde çal��an band�n ba��nda çal��anlar� da zehirliyor. Kanser ediyor. Çal��rken maruz kald��m�z kimyasallar a��r çal��ma ko�ullar� ve stres bizi hasta yap�yor. Ama bunlar i�ten kaynakl� hastal�k say�lm�yor. Yeterince beslenmemiz için ko�ullar� sa�lam�yorlar. Hem yeterince beslenemiyoruz hem de yediklerimiz sa�l�kl� de�il. Art�k sa�l�kl�, temiz bir do�ada ya�ayamad��m�z gibi sa�l�kl� bir bedene de sahip de�iliz."

'EKOLOJ� VE EMEK MÜCADELES� ORTAKLA�TIRILMALI'
Ekolojik y�k�ma kar�� mücadele yürütürken ayn� zamanda bunlara kar�� da mücadele etmek gerekti�inin alt�n� çizen Çelik, fabrikada, hastanede, madende ya da �irketin çiftli�inde çal��rken hem do�aya zarar veren hem i�çinin bedenine, sa�l��na zarar veren uygulamalara, yöntemlere kar�� mücadele etmek zorunda olduklar�n� belirtti. "Meslek hastal�klar� denilen ama bizim emekçilerin ekolojik y�k�m� dedi�imiz bu konunun ekoloji mücadelesi ile emek mücadelesinin bir ve ortak bir mücadele oldu�unu gösterdi�ini dü�ünüyoruz" diyen Çelik, ekoloji mücadelesinin sadece ormana zarar veren uygulamalar, emek mücadelesinin de sadece i�çiye i� bulma ve ücretini art�rma mücadelesi olmad��n�n alt�n� çizdi.

Covid-19 pandemisinde iktidar�n herkese "evde kal" ça�r�s� yaparken i�çileri, emekçileri hiçbir tedbir almadan çal��maya zorlad��n� hat�rlatan Çelik, böyle bir toplant�y� ilk kez yapt�klar�n� ve Bursa'n�n da bu konuda özel bir yerde oldu�unu belirtti.

ODMAN: EKOLOJ� MÜCADELES�N� EMEKTEN AYIRMADAN
Aç�l�� konu�malar�n�n ard�ndan akademisyen ve �S�G Meclisi gönüllüsü Asl� Odman'�n "��çinin Bedeninden Do�an�n Bedenine" bölümünde söz ald�. Odman, ekoloji mücadelesinin s�n�fsal perspektif ve emekten ayr��t�r�lamayaca��n� söyledi. Bursa'da 2013-2021 y�llar� aras�nda i�çilerin bedeninin ya�anan y�k�m�n vard�� boyutlara de�inen Odman, Nesimi'nin "Bedenimde S�z�" türküsünü payla�t�. Odman, türküyü i� cinayetinde karde�i katledilen bir kad�n�n önerisi üzerine yeniden dinlediklerini ve "Bedenimde de�il ruhumda s�z�" sözünün bir i�çinin bedenen zarar görmese bile ruhunda ya�ad�� travmay� ve zarar� hat�rlatt��n� kaydetti.

'�Z BIRAKMADAN, YAVA� SUÇ ��L�YORLAR'
Asbestin i�çi bedeni üzerindeki etkilerine de�inen Odman, Fransa'da bilim insanlar�n�n halk hareketiyle birlikte 25 y�ll�k mücadelesi sonucu asbestin yasakland��n� hat�rlatt�. "Emekle ekolojinin ili�kisini kurmak seçim veya tercih de�il" diyen Odman, ani i� cinayetleri ve zamana yay�lm�� i� cinayetlerinin yan� s�ra i�çileri bezdirme, tazminat almadan istifaya zorlama gibi psikososyal durumlar ya�and��n� söyledi. Odman, bu nedenle ceza alan �irket müdürleri ve patronlar oldu�u bilgisini payla�t�.

�n�aat ve tar�m sektöründe i� cinayetlerinin s�k ya�and��na dikkat çeken Odman, "Çocuk, emekli, mülteci i�çilik, görünmeyen emek ev i�çili�i. Devlet bunlar� i�çilik kategorisine alm�yor ama biz al�yoruz" dedi.

'RAKAMLARI EN AZ BE�LE ÇARPMAK GEREK'
Resmi verilere göre 2021 y�l�nda 2170 i�çinin meslek hastal�klar� sonucu i� cinayetlerinde ya�am�n� yitirdi�ini hat�rlatan Odman, gerçek rakam�n ise be� kat� oldu�unu söyledi. Türkiye'de bir sava� olsa günde 30 ki�inin ölmeyece�ini ancak bugün ani kazalar ve meslek hastal��ndan günde 20-30 i�çinin öldü�ünü kaydeden Odman, ekolojinin s�n�fsal olmas�n� bu �ekilde tarifledi.

TOZEREN: SOSYAL ADALET OLMAZSA SÜRDÜRÜLEB�L�RL�K OLMAZ
Halk sa�l�� uzman� Dr. Ay�egül Tozeren, "Çal��ma Alan�ndan Ya�am Alan�na Sa�l�k" ba�l��nda yapt�� sunumda, 556 sa�l�k emekçisinin katledildi�i Covid-19'u meslek hastal�� olarak tan�mlayarak, ya�am�n� yitirenleri and�.

Ekonomik, sosyal ve çevresel üç ayaktan olu�an sürdürülebilirli�i anlatan Tozeren, �irketlerin sürdürülebilirlik raporlar�yla yat�r�m çekmeye çal��t��n� fakat emekçilerin haklar� ödenmedi�inde bunun ya�ama geçirilemedi�ine dikkat çekti. Sendikal� i�çilerin i�ten at�lmas�, i�çilere 1 TL zam dayat�lmas� ve bu nedenle greve ç�k�lmas� �eklindeki i�çi mücadelelerinin kapitalistlerin sürdürülebilirli�ini engelledi�ini belirterek "Dünyan�n sürdürülebilir olmas� için sosyal adalet, sosyal e�itlik k�sm�na dikkat etmek zorundalar" dedi.

'EK�M AYINDA YEN� B�R VARYANTIN ÇIKMAYACA�INI SÖYLEYEMEY�Z'
Sa�l�k hizmetine mülteciler, yoksullar ve tutsaklar�n eri�iminin zor oldu�una de�inen Tozeren, Covid-19 salg�n�nda ya�ananlar� hat�rlatt�. Covid-19'un ana nedeninin ekolojik tahribat oldu�una ve a��ya eri�imdeki adaletsizli�e dikkat çeken Tozeren, "Dünya nüfusuna bakal�m 8 milyar, ne kadar a�� insanla bulu�turulmu� 10 milyar. �nsan nüfusundan fazla. Yoksul ülkelerde özellikle Güney Afrika'da tam korumal� a��y� (iki a��) toplumun yüzde 4'ü tamamlam��" sözleriyle a�� adaletsizli�ine i�aret etti. �laç patentinin bu adaletsizlikte oynad�� role de�indi.

'ENDÜSTR�YEL HAYVANCILIK ENFEKS�YON YAYILIMINA NEDEN OLUYOR'
250 bin ki�inin 2030-2050 y�l�nda iklim krizi nedeniyle ölmesinin beklendi�ine dikkat çeken Tozeren, 20. yüzy�lda ya�anan 335 farkl� enfeksiyon hastal��n�n hayvan kökenli oldu�unu söyledi. Endüstriyel hayvanc�l�k nedeniyle çok say�da hayvan�n küçük alanlarda ya�amaya mahkum edildi�ini ve bunun hastal�klara neden oldu�unu aktaran Tozeren, hayvanlar üzerinde kullan�lan antibiyotiklerin etkilerine de de�indi. Tozeren �unlar� söyledi: "Bula��c� hastal�klar bitmi� de�il ekolojik harabiyetle birlikte daha çok kar�� kar��ya gelece�iz. Bula��c� hastal�klar yoksul ülkelerin sorunu gibi görünüyordu ama Covid-19 bize bula��c� hastal�klar�n maalesef tüm dünyan�n sorunu oldu�unu gösterdi."

'EKOLOJ� B�R SINIF MÜCADELES�D�R'
Ekolojinin yeni bir s�n�f mücadelesi oldu�unu söyleyen Tozeren, "Ekonomi perspektifinden bakanlar ekoloji mücadelesini sürdürenlere 'her �eyi durduramay�z' diyorlard�. Hindistan'dan gelen egzotik bir çiçe�i evimizde tutmaya ihtiyac�m�z var m�? Gerekli olan ve gereksiz olan� ay�klamay� dü�ünmeliyiz. Sadece kapitalistlere de�il sosyalistlere 'üretim d�� bir sosyalizm, üretime itiraz eden sosyalizm, ekolojiyi dü�ünün diyor' Bruno Latur."

'TÜKENM��L�K SENDROMU MESLEK HASTALI�I SAYILMALI'
Tükenmi�lik sendromunun meslek hastal�� olarak say�lmas� gerekti�ini ifade eden Tozeren, sa�l�k emekçilerinde çok s�k görüldü�ünü kaydetti. Hayat�na son veren, bask� ve mobbingden dolay� istifaya zorlanan sa�l�k emekçilerini hat�rlatan Tozeren, pandemiyi duyuran doktorun Çin'de gördü�ü bask� sonras� hayat�n� kaybetti�ini söyledi.

BÜYÜK �ST�FA HAREKET�
Emek sömürüsüne kar�� Amerika'da geli�en "büyük istifa hareketi"ni hat�rlatan Tozeren, "Bir ayda Amerika'da 4 buçuk milyon ki�i istifa ediyor ad� 'büyük istifa hareketi.' Kar h�rs�, insan� küçümseyen durum, kapitalizme kar�� insan da cevap verdi" dedi.

ERDEM: KULLANAB�L�R SU ORANI YÜZDE 2,5
Panel Ziraat Mühendisi ve Bursa Su Kolektifi aktivisti �afak �enel Erdem, "Suyun Akma Hakk�ndan �nsanca Ya�am Hakk�na" sunumuyla devam etti. Suyun insan hakk� oldu�u dü�ünülse de akma hakk�n�n do�as�ndan kaynakl� oldu�unu söyleyen Erdem, dünyada bulunan su miktar�n�n sadece yüzde 2 buçu�unun tatl� su oldu�u bilgisini verdi.

�nsanlar�n kullanabildi�i su oran�n�n azl��na i�aret eden Erdem, iklim krizinin dünyan�n bir bölgesinde a��r� ya��larla sel, ba�ka bir bölgesinde ise kurakl�k sonuçlar�n� do�urdu�unu söyledi. Erdem, Bat� Afrika, Kamerun ve Nijer yak�n�nda olan Çad gölünün 50 y�lda tamamen kurudu�unu söyledi, Marmara Gölü'nün de yanl�� tar�m politikalar� nedeniyle kurudu�u bilgisini payla�t�.

'2030 YILINDA NÜFUSUN YÜZDE 40'I SU KITLI�I YA�AYACAK'
Ezilen halklar, sömürge ülkelerin sera gaz� sal�m�n�n s�f�r oldu�unu ancak iklim krizinden en çok sömürge ülkelerin etkilenece�ini kaydeden Erdem, "2030 y�llar�nda nüfusun yüzde 40'�n�n su k�s�t� ya�ayaca��n� söyleyebiliriz" dedi. Toplam g�dan�n yüzde 40'�n�n sulu tar�m arazilerinde üretildi�ine ancak tar�m arazilerinin sadece yüzde 20'sinin sulu oldu�una dikkat çeken Erdem, "�klim felaketiyle beraber en çok etkilenecek olan kuru tar�m arazileri" diye konu�tu.

'KÖYLÜ TOPLULUKLAR YOK ED�L�YOR'
Endüstriyel tar�m�n g�daya zehirli ürün sunarken do�ay� da yok etti�inin alt�n� çizen Erdem, "Köylü topluluklar yok ediliyor ucuz i� gücü olarak kente göçe zorlan�yor. ��çinin bedeninden do�an�n bedenine dedik ama tar�m i�çileri var. Yeni�ehir Mente�e köyünde çad�r kent var, burada ya�ayan insanlar i� kolu cinayetlerinde tar�m-orman en yo�un yerlerden biri. Hem güvensiz �artlarda hem de insan onuruna yak��mayacak ya�am sürüyorlar" diye belirtti.

Ya�am alanlar�n� savunduklar� için haklar�nda dava aç�lan ekolojistler hakk�nda da bilgi veren Erdem, bu ya�ananlar�n hepsinin �irketlerin daha çok kar etmesi için oldu�unu söyledi. Ya�am alanlar�n�n �irketlere feda edildi�ini de belirtti.

D�RENEN ��Ç�LER�N KÜRSÜSÜ KURULDU
Panelin ard�ndan etkinlik ��çilerin Sözü forumuyla devam etti.

Kirazl�yayla'da direnen Kaniye Karasu, evlerine yüz metre kala maden fabrikas� yap�ld��n� söyledi. Bu nedenle ekin ekemediklerini dile getiren Karasu, "Ben köyümü topra��m� savundu�um için tutukland�m. Kad�n cinayeti yapan adamla ayn� kefeye konuldum, denetimli serbestlikle b�rak�ld�m" dedi. Sonuna kadar direneceklerinin alt�n� çizen Karasu, "Topra��m�z� Lübnanl� �irkete vermeyece�iz" vurgusu yapt�.

KADIN ��Ç�LER: MÜCADELE EDERSEK KAZANIRIZ
Ba��ms�z Direni�çi ��çiler Sendikas�'ndan Çi�dem Özbay ise mobbing, sa�l�ks�z çal��ma ko�ullar� ve ücret yetersizli�ine ili�kin konu�tu. Kad�n i�çilerin emeklerinin yok say�ld��n�, tehdit edildiklerini, haklar�n� savunmamalar� için bask� uyguland��n� anlatan Özbay, emekleri yok say�ld�� için mücadeleye etmek zorunda olduklar�n�, ancak bu �ekilde kazanacaklar�n� vurgulad�.

ENERJ� ��Ç�LER� SELAMLANDI, BOYKOT ÇA�RISI YAPILDI
Enerji-Sen üyesi olmalar�n�n ard�ndan i�ten at�lan EnerjiSA'ya ait Ba�kent Elektrik i�çilerininin selamland�� forumda, ba�ta CarrefourSA olmak üzere Sabanc�'ya ait tüm �irketler için boykot ça�r�s� yap�ld�.

EMEKL� ��Ç�: 30 YIL A�LEMLE H�Ç YILBA�I GEÇ�RMED�M
Yeni�ehir'den gelen emekli bir enerji i�çisi söz ald�. Enerji i�inin zorlu oldu�unu söyleyen i�çi, ya�ad�� meslek hastal�klar�n� aktard�, "Hiç ailemle y�lba�� yapmad�m. Ailemle, çocuklar�mla bayram�n kendine has dokusunu ya�ama f�rsat�m olmad�. Üzülmeye bile f�rsat�m olmad� ne oldu�unu bilemeden 30 y�l geçti. Travma oldu�unu �imdi anl�yorum" diye konu�tu.

�i�ecam i�çilerinden Arif Can Polat da �S�G raporlar�na yans�yan verilerin hepsini 15 y�ll�k i� hayat�nda ya�ad��n� dile getirdi, i�çi sa�l�� ve i� güvenli�ine çevresel aç�dan bakman�n önemine de�indi.

Forum bölümünde söz alan di�er i�çiler de ya�ad�klar� sorunlar� dile getirdi. Ekoloji mücadelesi ve emek mücadelesinin bir arada yürütülmesi gerekti�inin alt�n� çizdi.

Etkinlik forumun ard�ndan sona erdi.

Bursa'da panel: Ekoloji ve emek mücadelesini birle�tirmeliyiz

�lgili Haberler