GÜNCEL

Dersim'de katledilenler �stanbul ve �zmir'de an�ld�

HABER MERKEZ�
5 May�s 2025 Pazartesi

Dersim Tertelesi'nin 88. y�ldönümünde, soyk�r�mda katledilenler, �stanbul ve �zmir'de an�ld�. Anmalarda, soyk�r�m için resmi bir özür dilenmesi ve ar�ivlerin aç�lmas� talep edildi.

4 May�s 1937'de Dersim'de katledilenler, �stanbul ve �zmir'de an�ld�.

�STANBUL
Kad�köy r�ht�mda yap�lan anmada "Hiçbir �eyi unutmad�k hiçbir �eyi affetmedik. 4'Ê Gulane Tertelê Dêrsimî" pankart� aç�ld�. Anman�n yap�ld�� alanda çera�lar yak�l�p, katledilenler için de karanfiller b�rak�ld�. Anma program�, ya�am�n� yitirenler için sayg� duru�uyla ba�lad�.

Alevi örgütleri ad�na bas�n aç�klamas�n� okuyan DEDEF Ba�kan Yard�mc�s� Ula� Ya��n, �u ifadeleri kulland�: "'Tunceli Tenkil Harekat�' olarak bilinen Dersim halk�na yönelik toplu imha karar� 4 May�s 1937'de yap�lan Bakanlar Kurulu toplant�s� ile karar alt�na al�nm��t�r. Bu karar� takiben imha hareketi ba�lam�� ve uçaklarla Dersim bomba ya�muruna tutulmu�tur. Bunun sonucunda binlerce insan hayat�n� kaybetmi�tir. Sonras�nda, iki y�ldan fazla süren askeri operasyonlarla onbinlerce Dersimli katledilmi�; bir o kadar� da bilinmedik diyarlara sürgün edilmi�; aileler birbirinden uzak ve ayr� olarak ya�amaya mecbur b�rak�lm��; çocuklar zorla evlatl�k verilmi�lerdir. Dersim'in önde gelenleri, haks�zca ve zaman�n hukuk s�n�rlar�na bile uygun olmayan �ekilde idam edilmi�lerdir. 4 May�s 1937 Bakanlar Kurulu toplant�s� ile al�nan karar çok aç�kt�r: bir bölgenin, bir halk�n planl� ve sistemli olarak yok edilmesidir."

'RESM� B�R ÖZÜR BEKL�YORUZ'
Dersimliler için 4 May�s'�n kara bir gün oldu�unu vurgulayan Ya��n, "Tarihi hat�rlaman�n ve katledilenlerin an�lar� önünde sayg�yla e�ilmenin, ülkemizde ileride benzeri kitlesel katliamlar�n engellenmesi; insan haklar�na sayg�l�, bar�� sa�lam�� demokratik bir toplumun kurulabilmesi için çok önemli oldu�una inan�yoruz" ifadelerini kulland�.

Bar�� ve demokrasinin yolunun geçmi�in ac�lar�yla yüzle�mekten geçti�ini kaydeden Ya��n, "Bizler, 1937/38'de ya�ananlar için resmi bir özür bekliyoruz. Dersim 38 katliam�n�n ma�duru Dersimlilerden, onlar�n torunlar�ndan maruz kald�klar� ac�, keder, hüzün ve �zd�rap için bir özür çok mu acaba? �nsanl�k de�erleri ayaklar alt�na al�narak imha edilen büyüklerimizi, onurlar�n�n iade edilmesini istiyoruz. Tüm bunlar�n toplumsal bar��, iç huzur, adalet ve karde�lik için �art oldu�una inan�yoruz.

TALEPLER
Ya��n, taleplerini �öyle s�ralad�:
🔹"Ar�ivler aç�ls�n.
🔹Dersim ismi iade edilsin.
🔹Dersim halk�ndan özür dilensin.
🔹Sürgünler, kay�plar ve evlatl�k al�nan çocuklar�n listesi aç�klans�n.
🔹Seyit R�za ve arkada�lar�n�n mezar yerleri aç�klans�n.
🔹Dillerimize ve K�z�lba� Alevi inanc�m�za özgürlük tan�ns�n.
🔹Dersim'deki do�ay� talan projeleri iptal edilsin.
🔹Dersimlilerin kültürel, inançsal miraslar� koruma ve yok olma tehdidi alt�ndaki anadilimizle ilgili acil önlemler al�ns�n."

ABF Ba�kan Yard�mc�s� �brahim Karakaya, "Biz Dersimliler olarak özürden öte katliamla yüzle�menin gerekti�ini söylüyoruz. Katliam� ancak yap�lacak bir an�t ile unutturmay�z. Ayr�ca bir Alevi dü�manl�� da sürüyor. Suriye'de bir Alevi katliam� var ve Türkiye yönetimi oradaki yönetimi me�rula�t�r�yor. Dolay�s�yla Alevilerin katliam�na kar�� mücadele etmemiz laz�m" ifadelerini kulland�.

Konu�malar ard�ndan soyk�r�mda ya�am�n� yitirenler için a��tlar okundu. Anma program�, lokmalar�n da��t�lmas�yla son buldu.

�ZM�R
DAD �zmir �ubesi, �zmir Dersim Dernekleri, ABF �zmir �ubeleri, Dersim Tertelesi'nin 88. y�ldönümünde Kar��yaka �skele kar��s�nda yapt�� eylemle katledilenleri and�.

Eylemde "Dersim �qrare Ma Wo, �qrar Xo, Xo Vira Meke", "37-38'i unutma unutturma" pankart� aç�l�rken s�k s�k "Tertela Dersim xo vira meke", "S�rr�'ya sözümüz bar�� olacak", "Dersim, Mara�, Koçgiri unutulmaz hiçbiri" sloganlar� at�ld�. Anma öncesinde katledilenler an�s�na bir dakikal�k sayg� duru�unda bulunuldu, Kurey�an Oca�� Pirlerinden �smail Alkan�n verdi�i gülbeng ile çera�lar yak�ld�.

Aç�klaman�n Kirmancki olan k�sm�n� �zmir Dersim Kültür ve Dayan��ma Derne�i E� Ba�kan� Hasan Ali K�l�ç, Türkçesini ise Demokratik Alevi Dernekleri �zmir �ubesi E� Ba�kan� Nebat Çelik okudu.

Nebat Çelik, 4 May�s 1937 Bakanlar Kurulu Karar� ile Dersim'de bir halk�n tarihi ve kültürünün yok edili� sürecinin ba�lat�ld��na i�aret ederek, "Dersim soyk�r�m� insanl�k suçlar�ndan birini te�kil etmektedir. �ttihatç� zihniyet ve hegemonya, kapitalist vah�etin bu topraklarda ki tek tipçi versiyonu ve kadim halklara kar�� i�lenen insanl�k suçlar�n�n failidir. Tek tip iktidar alan� in�a hedefiyle ve Hristiyan halklardan ba�layarak bu topraklar�n birçok kadim halk� trajik biçimlerde tasfiye edilmi�tir. Gerek Osmanl�, gerekse Cumhuriyet döneminde tutulan ve Dersim'in tasfiyesini esas alan raporlarda zihniyet ve pratik anlamda bir devaml�l�k vard�r. Buna göre Dersim önce fiziki katliama u�rat�lacak, bu soyk�r�m göçertme ve asimilasyonla tamamlanacakt�r. Tek tip ulus in�as� kapsam�nda s�ra Müslüman Kürt karde�e gelmi�, hak talepleri ve direni�ler ezilmi�, Koçgiri direni� ve k�y�m�yla ba�layan Dersim'in tasfiye süreci ise kapsaml� haz�rl�klar�n ard�ndan 1937 ve 38 süreçlerinde iç Dersim'in vurulmas�yla sürdürülmü�tür" dedi.

'DERS�M ADETA �NSANSIZLA�TIRILDI'
Dersim Katliam�'n�n ard�ndan kültürel asimilasyon sürecinin devreye konuldu�unu dile getiren Çelik, "Yasaklar ve asimilasyonu esas alan politikalar ve e�itim müfredatlar�yla halk�m�z�n tüm birikimlerinin ifadesi anlam�na gelen dilimiz de yok olu� sürecine sokulmu�tur. Dersim, 16.yüzy�l�n ba�lar�ndan beri kesintisiz ve sistematik biçimde ku�atma ve tecrit alt�nda tutulmu� olup, toplumsal varl��m�z� yok etmeye odakl� bu ku�atma ve tecrit günümüze kadar ve halen daha da derinle�tirilerek sürdürülmektedir. Öyle ki asimilasyon ve göçertme politikalar� tavan yapm��, sistematik bir �iddet sarmal�yla Dersim adeta insans�zla�t�r�lm�� durumdad�r" ifadelerini kulland�.

Çelik, 88'inci y�ldönümünde ya�at�lan vah�etle yüzle�ilmesi gerekti�ini vurgulayarak, "Bu topraklar�n kadim halklar�ndan biriyiz, sayg� ve kabul görmek istiyoruz" diye belirtti.

Aç�klaman�n ard�ndan lokmalar� payla��ld�.

Dersim'de katledilenler �stanbul ve �zmir'de an�ld�

�lgili Haberler