GÜNCEL

Diyarbak�r Hapishanesi önünde eylem

D�YARBAKIR
13 Aral�k 2021 Pazartesi

Diyarbak�r Hapishanesi önünde yap�lan aç�klamada ba�ta a��r hasta olmak üzere tutsaklar�n durumuna dikkat çekildi ve hapishanelerde ya�anan hak ihlalleri vurguland�. Yap�lan aç�klamada 11 talep s�ralanarak, tutsaklara yönelik sistematik i�kence ve hak ihlallerinin derhal sonland�r�lmas� istendi.

Diyarbak�r Barosu, �nsan Haklar� Derne�i (�HD), Türkiye �nsan Haklar� Vakf� (T�HV) ve Diyarbak�r Tabip Odas�, �nsan Haklar� Haftas� dolay�s�yla yap�lan etkinlikler kapsam�nda D Tipi Kapal� Hapishanesi önünde hasta tutuklulara dair aç�klama yapt�. Demokratik kitle örgütü temsilcilerinin kat�ld�� aç�klamada Diyarbak�r Barosu Yönetim Kurulu üyesi Diyar Çetedir konu�tu.

31 Ekim 2021 tarihinde Adalet Bakanl��'n�n verilerine göre 294 bin 930 ki�inin tutuklu oldu�unu aktaran Çetedir, hapishanelerin ya�am hakk� ihlalinden sistematik i�kenceye kadar say�s�z hak ihlalinin ya�and�� yerler oldu�unu belirtti. Kand�ra’da Garibe Gezer’in katledilmesine i�aret eden Çetedir, tutsaklar�n ya�am hakk�n�n güvence hakk�n�n olmad��n� belirtti, son on y�lda 682 tutsa��n hayat�n� kaybetti�ini ekledi.

604’ü a��r olmak üzere 605 hasta tutsa��n oldu�unu aktaran Çetedir, �u talepleri s�ralad�:
▪ "5275 Say�l� Ceza Güvenlik Tedbirlerinin infaz� Hakk�nda Kanun’u kald�r�larak tarihli 'BM Mahpuslara Uygulanacak Asgari Standartlar', 1982 tarihli 'BM Tibbi Etik ilkeler', 1988 tarihli 'BM Herhangi biçimde al�konulan veya Hapsedilen ki�ilerin Korunmas� için ilkeler Manzumesi', 1990 tarihli 'Mahpuslar�n �slah� için Temel ilkeler' ve 1990 tarihli 'Özgürlü�ünden yoksun b�rak�lm�� çocuklar�n Korunmas�na ili�kin Birle�mi� Milletler Kurallar�’na uygun; güvenli�i de�il özgürlükleri esas alan Ceza Güvenlik Tedbirlerinin �nfaz� Hakk�nda Kanun'unu haz�rlanarak yürürlü�e konulmal�d�r.
▪ Uluslararas� standartlar, sözle�meler ve protokoller gere�i sa�l�k hizmeti sunumunun toplumun her kesimine oldu�u gibi özgürlü�ü k�s�tlanm�� bireylerde e�it bir �ekilde uygulanmas� için etkili, yeterli ve kapsaml� çal��malar ve düzenlemeler yap�lmal�d�r. Bu amaçla 'sa�l�k hizmetlerinin e�it, nitelikli ve herkesin ula�abilece�i bir �ekilde sunumunu' sa�lamas� ödevi çerçevesinde cezaevindeki sa�l�k hizmetleri de genel toplumsal sa�l�k sistemiyle yak�n ili�ki içinde, ulusal sa�l�k sistemiyle entegre ve uyum içinde örgütlenmesine ili�kin düzenlemeler yap�lmal�d�r.
▪ Mahpuslar�n tedavilerinin düzenli bir �ekilde uygun ko�ullarda yap�lmas� sa�lanmal�; tedavisi yap�lmayan hasta mahpuslar�n hekime ve sa�l�k birimlerine ula�mada h�zl� ve etkin bir �ekilde hareket edecek kurumsal mekanizmalar olu�turulmal�d�r. Hasta mahpuslarla ilgili acil durumlarda sa�l�k hizmeti derhal ve gecikmeksizin gerekli tedbirlerle yerine getirilmelidir. Acil durumlarda tedavi hizmetleri, ki�inin onurunu zedelemeyecek �ekilde sa�lanmal�d�r.
▪ Hasta mahpuslara hastane dönü�lerinde uygulanan 14 günlük karantina uygulama ko�ullar� yerine PCR testi ve 2 gün tek ki�ilik odada tutulma uygulamas� yap�lmal�d�r. PCR testinin negatif ve 2 gün tek ki�ilik odada tutulma sonras� ko�u�a geçme �eklinde uygulama yap�lmal�d�r. Pandemi tedbirleri çerçevesinde hasta mahpuslara uygulanan aç�k görü� hakk�, sosyal aktivite, spor, havaland�rma hakk�n�n kulland�r�lmamas� uygulanmas�ndan vazgeçilmelidir.
▪ Kronik, a��r, terminal dönem hasta mahpuslar için erken tan�, tedavi süreçlerinin süreklili�i, düzenli olarak izlenme vs. yönden gerekli sa�l�k tedbir ve olanak sa�lanmal�. Bu mahpuslar�n tedavi ve kalan ya�am süreçlerinin hastanelerin mahkum ko�u�lar�nda geçirilmemesi ve yak�nlar�yla son dönem temaslar�n s�n�rland�r�lmamas� için gerekli düzenlemeler ve tedbirler ivedilikle ele al�nmal�d�r.
▪ 5275 Say�l� Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin �nfaz� Hakk�ndaki Kanun'a eklenen 'toplum güvenli�i bak�m�ndan a��r ve somut tehlike olu�turmayaca�� de�erlendirilen' cümlesi yürürlükten kald�r�lmal�d�r. Hasta mahpuslar yönünden infaz� ertelenmesi ko�ulu sadece 'Maruz kald�� a��r bir hastal�k veya engellilik nedeniyle ceza infaz kurumu ko�ullar�nda hayat�n� yaln�z idame ettiremeyen' cümlesi olmal�d�r. Hasta mahpuslarla ilgili polis-jandarma-cezaevi de�erlendirilmesine ba�vurma uygulanmas�ndan vazgeçilmelidir. Sa�l�k sebebiyle infaz�n ertelenmesi kararlar�nda cumhuriyet savc�lar�n�n takdir yetkisi kald�r�lmal�, hastanelerin verdi�i raporlar esas al�narak cezalar�n infazlar� ertelenmelidir.
▪ Kad�n mahpuslar, hasta LGBT�+ mahpuslar, engelli mahpuslar, ya�l� mahpuslar gibi özel ihtiyaçlar� bulunan mahpuslara �nfaz kurumlar�nda uygun ko�ullar ve özel bak�m için standartlara uygun ko�ullar sa�lanmal�d�r. Dezavantajl� gruplar�n ba��nda gelen çocuk mahpuslar da sorunu ivedilikle ele al�nmal� ve çocuk cezaevleri kapat�larak çocuklar�n yüksek yarar�n� gözetir �ekilde düzenlemeler yap�lmal�d�r.
▪ Cezaevlerinde kötü muamele, i�kence yasa��na ve ya�am hakk� ihlallerine yönelik iddialara kar�� adli ve idari pasiflikten vazgeçilmeli, �effaf ve etkin soru�turmalar yürütülmelidir.
▪ Savunma hakk�n�n etkin bir �ekilde kullan�lmas� hususu ceza hukuku aç�s�ndan hayati derecede önem ta��d��ndan bu hakk� ihlal eden her türlü keyfi uygulamadan vazgeçilmelidir. Mahpuslar�n yarg� yetkisi d��ndaki yüzlerce kilometre uzakl�ktaki cezaevlerine nakledilmeleri; hem adalete/avukata eri�im ve adil yarg�lanma hakk�, hem de aile hayat�na ve özel ya�ama sayg� ilkelerini tümüyle ortadan kald�rmaktad�r. A�HM'nin yak�n zamanda bu uygulamay� sözle�meye ayk�r� bulan karar�na ra�men devam eden bu uygulamaya derhal son verilmelidir. Yan� s�ra anadilde savunma hakk�n�n etkin �ekilde kulland�r�lmas� sa�lanmal�d�r.
▪ Hapishanelerde denetimin ve �effafl��n önemli ve en etkili unsuru olan barolar�n ve sivil toplum örgütlerinin hapishaneleri etkin bir �ekilde ziyaretlerinin sa�lanmas� için gerekli yasal düzenlemelerin yap�lmas� gerekmektedir.
▪ Cezaevlerinde kapasite sorununa ra�men infaz yasas�na ayk�r� bir �ekilde tek ki�ilik hücrelerde tutulan çok say�da tutuklu ve hükümlü bulundu�u, bu uygulamalar�n a��r insan haklar� ihlallerine yol açt�� gözetilerek tecrit ve izolasyon ko�ullar�na son verilmeli ve hapishane ko�ullar� insan onuruna yara��r �ekilde düzeltilmelidir."

Diyarbak�r Hapishanesi önünde eylem

�lgili Haberler