2 Ekim 2024 Çarşamba

Gardiyanların tutsaklara işkencesi ve tehdidi artıyor

İHD Ankara Şubesi, İç Anadolu Bölgesindeki hapishanelerde son üç ayda yaşanan hak ihlalleri raporunu açıkladı. Rapora göre, 2022 yılında çeşitli hapishanelerde 17 tutsağın hayatını kaybettiği belirtildi. 

İnsan Hakları Derneği (İHD) Ankara Şubesi, 2022 yılı içerisinde İç Anadolu Bölgesindeki hapishanelerde yaşanan hak ihlallerine ilişkin 3 aylık raporunu şube binasında düzenlenen basın toplantısıyla açıkladı.

İHD Ankara Şubesi Merkez Yürütme Kurulu (MYK) üyesi Nuray Çevirmen'in okuduğu raporda,  İHD'ye gelen başvurular, avukatların ziyaretleri, tutsakların İHD'ye gönderdiği mektuplar ve tutsak yakınlarıyla yapılan görüşmelerden derlenen bilgilere yer verildi. Rapora göre İHD Ankara Şubesi'ne İç Anadolu Bölgesi'nden 79 kişi, diğer hapishanelerden ise 7 kişi olmak üzere toplam 86 kişi başvuru yaptı.

'17 TUTSAK YAŞAMINI YİTİRDİ'
2022 yılında çeşitli hapishanelerde en az 17 tutsağın yaşamını yitirdiğini belirten Çevirmen, Sincan Hapishanesi'nde ölüm orucuna devam eden Sibel Balaç'ın durumuna da dikkat çekti. İç Anadolu bölge hapishanelerinde en az 40 tutsağın sağlık hakkının ihlal edildiğini kaydeden Çevirmen, bölge hapishanelerinde yaşanan çeşitli hak ihlallerini kamuoyuyla paylaştı.

HASTANEYE GÖTÜRÜLMEYEN TUTSAK YAŞAMINI YİTİRDİ
Bolu F Tipi Kapalı Hapishanesi'nde yaşamını yitiren hasta tutsak Hanifi Bilgin'in koğuş arkadaşlarından gelen mektubu paylaşan Çevirmen, mektupta yer alan bilgilere göre Bilgin'in 28 Ocak 2022 günü kusma, ishal, ateş, nefes zorluğu gibi şikayetlerle idareye başvurduğunu ancak idarenin hastaneye sevk talebini reddettiği gibi Bilgin'in revire dahi çıkarılmadığını aktardı. Çevirmen, Bilgin'in hastaneye gitme talebinden saatler sonra yaşamını yitirdiğini hatırlattı.

TUTSAKLAR ÇIPLAK ARAMA DAYATMASINA UĞRADI
Bolu T Tipi Kapalı Hapishanesi'nde Şubat ayı sonunda ağır hasta bir tutsağın kalp krizi geçirdiğini ve doktorların "kalbinin 3'te 1'i çalışıyor, yapacağımız bir şey kalmadı, her şeye hazırlıklı olun" dediğini aktaran Çevirmen, Kayseri Bünyan Kadın Kapalı Hapishanesi'nde ise tutsakların kelepçeli muayene, çıplak arama dayatması ve tedavi hakkı ihlalleri yaşadığını dile getirdi.

'SİBEL BALAÇ'IN KİLO KAYBI 20'NİN ÜZERİNE ÇIKTI'
Sincan Kadın Kapalı Hapishanesi'nde hapishane koşullarının kötülüğüne işaret eden Çevirmen, adil yargılanma hakkı için ölüm orucunda olan Sibel Balaç'ın kilo kaybının yüzde 20'nin üzerine çıktığını ve zorla müdahaleden kaynaklı hastaneye sevkini istemediğini belirtti. Balaç, avukatları aracılığıyla Ankara Tabip Odası'ndan gelecek bağımsız bir heyetin tedavisini kabul edebileceğini aktardı.

GARDİYANLARDAN 'BİZ DEVLETİZ' TEHDİDİ
Hapishanelerde tekli hücre dayatmasının arttığını dile getiren Çevirmen, Afyonkarahisar/Bolvadin T Tipi Kapalı Hapishanesi'nde 4 tutsağın gardiyanların tehdidine uğradığını aktardı. Tutsakların 50 gardiyan tarafından odalarından alındığını ve "biz devletiz, sizin kafanızı keseriz" gibi tehditlere maruz bırakıldığını aktaran Çevirmen, ayrıca tutsaklara askeri disiplin dayatıldığını dile getirdi.

Raporda yer alan veriler şöyle:
🔹 "İki mahpusun Urfa 1 Nolu T Tipinden, Çorum/Sungurlu T Tipi Kapalı Hapishanesine sevk esnasında yolda fiziki, psikolojik ve sözlü saldırılara maruz kaldıkları, kurumu girişinde hem infaz koruma memurları hem de kolluk güçleri tarafından fiziksel saldırıya uğradıkları, cezaevi girişinde çıplak arama dayatıldığı, çıplak aramayı reddedince ise bir grup infaz koruma memuru tarafından darp edildikleri, işkenceye varan uygulamaya maruz kaldıkları ve kıyafetlerinin yırtıldığı aktarılmıştır.
🔹 Kayseri 1 Nolu T Tipinde bir mahpus, sayıma gelen görevlilerin kendilerini darp ettiklerini, kendilerine 'hepiniz öleceksiniz, devletin gücünü göreceksiniz' şeklinde tehditlerde bulunduklarını, bazı memurların nefes borularına parmaklarıyla bastırdıklarını, bahçede tekmelenerek boğazının sıkıldığını, sağlık sorunun olduğunu bilinmesine rağmen darp edildiğini aktarmıştır.
🔹 Kayseri 1 Nolu T Tipinde bir mahpus yan koğuşunda bulunan birinin ayağının gardiyanlar tarafından kırıldığını, tedavi edilmediğini aktarmıştır.
🔹 Kayseri 1 Nolu T Tipinde bir mahpus kendilerine ayakta sayımın dayatıldığını, 19 Ocak-7 Şubat tarihleri arasında yerlerde sürüklendiklerini, kimi arkadaşlarının ağzının yüzünün kan içinde kaldığını, 4 Şubat'ta avludaki alanda kendilerine şiddet uygulandığını, bir arkadaşının kafasına darbe aldığını, 4 Şubat'taki olaylardan sonra revire çıkarılmalarının 1 saat kadar geç olduğunu, 7 Şubat'tan sonraki ayakta sayımlarda ise sadece kollarından tutup ayağa kaldırtarak sayım yapıldığını, görevlilerin sayım için tehdit ettikleri aktardı.

DİSİPLİN CEZALARI
🔹 Afyon'da mahpusların tuttukları defterler toplatılmış, yayınlardan yapmış oldukları alıntılar gerekçe gösterilerek 2 mahpus 13 günlük hücre cezası verilmiştir.
🔹 Afyon/Bolvadin T Tipine sevk edilen bir mahpusun cezaevine götürüldüğü günden beri tek kişilik hücre tipi bir koğuşta tutulduğu, diğer mahpuslarla görüştürülmediği öğrenilmiştir.
🔹 Ayakta sayım uygulaması devam etmekte, kabul etmeyen mahpuslara disiplin cezaları verilmektedir.
🔹 Şartlı tahliye koşulları sağlanmasına rağmen keyfi gerekçelerle tahliyeler uzatılmakta ve bu uygulama gözlem kurulu kararıyla gerçekleşmektedir.
🔹 Kayseri Kadın Kapalı hapishanesinde, iki kadın mahpusun denetimli serbestlik ve koşullu salıverilme haklarının engellendiği öğrenilmiştir.
🔹 Sincan Kadın Kapalı Hapishanesinde Jiyan Ateş, Hanım Yıldırım, Rojda Erez ve Berrin Sarı'nın idare gözlem kurulu tarafından başka odalarda bulunan mahpuslarla sosyal faaliyetlerde bulunmaması gerekçesiyle infaz yakıldığı öğrenilmiştir.
🔹 Sincan Kadın Kapalı Hapishanesindeki mahpuslardan Alev Yarar, Mukaddes Kubilay, Rozerin Kurt, Dilek Hatipoğlu, Sariye Taşkesen, Selver İspir'e üzümden reçel yapılması nedeniyle disiplin soruşturması başlatıldığı öğrenilmiştir.

BASKILAR, İLETİŞİM YASAKLARI VE DİĞER SORUNLAR
🔹 Yeni Yaşam, Evrensel, Birgün gazeteleri mahpuslara verilmiyor.
🔹 İdarece belirlenen kanallar dışında hiçbir TV kanalının televizyonda verilmediği, Meclis Tv ve Kürtçe Kanal İzlenmesine izin verilmediği aktarılmıştır.
🔹 Kendi istekleri dışında sevk ve sürgün edilen mahpusların eşyalarını göndermek için kargo ücreti mahpuslardan alınmaya çalışılmaktadır.
🔹 Kayseri'de telefon hakları haftada iki defa kullandırılırken bire düşürülmüştür.
🔹 Mahpuslara gönderilen Kürtçe kitapların verilmediği, bu konuyla ilgili idareye dilekçe ile başvurulduğunda 'Kürtçe kitapları kontrol edecek memurun bulunmadığı, çevirmen ücretini kendisinin karşılaması durumunda çevirmene gönderileceğini, uygun bulunması durumunda kitapların kendilerine verileceği' söylenmiştir.
🔹 Kürtçe mektuplar tercüman yokluğu gerekçesi ile aylarca bekletilip geri gönderiliyor."