GÜNCEL

Kobanê davas�nda ana dil vurgusu

ANKARA
26 Nisan 2022 Sal�

Kobanê davas�nda ana dilin önemine dikkat çeken HDP eski MYK Üyesi Zeynep Ölbeci, dilin s�n�rland�r�lmas� ya da yasaklanmas�n�n dü�üncenin yasaklanmas� oldu�unu kaydetti.

I��D'in Kobanê'ye yönelik sald�r�lar�na kar�� 6-8 Ekim 2014'te gerçekle�en protesto eylemleri gerekçe gösterilerek Halklar�n Demokratik Partisi (HDP) eski E� Genel Ba�kanlar�, Merkez Yürütme Kurulu (MYK) üyelerinin de aralar�nda bulundu�u 21'i tutuklu 108 ismin yarg�land�� Kobanê davas�n�n 12. duru�mas�, 2. gününde Sincan Hapishane Kampüsü'nde görüldü.

Duru�maya HDP Ankara �l Örgütü yöneticileri, HDP Milletvekilleri, çok say�da avukat ve izleyici kat�ld�. Sincan Hapishanesinde tutsak siyasetçiler duru�ma salonunda haz�r bulunurken, farkl� hapishanelerde tutulanlar siyasetçiler duru�maya Ses ve Görüntü Bili�im Sistemi (SEGB�S) arac�l��yla ba�land�.

Kimlik tespitiyle ba�layan duru�ma, dosyaya gelen evraklar�n okunmas�n�n ard�ndan HDP eski MYK Üyesi Zeynep Ölbeci'nin esasa ili�kin savunmas�yla devam etti.

ÖLBEC�: HER TOPLUM D�L�N� KEND� KÜLTÜRÜ ÜZER�NE OLU�TURUR
Savunmas�n� Kürtçe yapan Ölbeci, sözlerine salondaki herkesi selamlayarak ba�lad�. Bugünkü savunmas�n�n son savunmas� olmad��n� belirten Ölbeci, ileride yeni deliller ortaya konuldu�unda yeniden savunma yapaca�� bilgisini verdi. Dil ve kültür üzerine birkaç noktaya de�inerek savunmas�na ba�lamak istedi�ini söyleyen Ölbeci, "Yüzy�llard�r süren inkar politikalar� Kürt halk� üzerinde bask� do�uruyor. Dil üzerine binlerce kitap yaz�lm��t�r. Her yazar ve ara�t�rmac� dil üzerine çe�itli fikirler ve dü�ünceler dile getirmi�lerdir. Bunun yan�nda toplumu tarif eden ortak dü�ünceler de var. Bilindi�i gibi dilin temeli ses üzerinde kurulmu�tur. Ya�amda da en önemli ileti�im arac� dildir. Toplum içinde ya�ayan insanlar için ya da uluslarda ortak bir dildir. Ba�ka bir deyi�le dil birbirini anlama temelini olu�turur. Dü�üncelerin anlat�lma biçimdir. Dünyada ses ç�karan iki çe�it canl� vard�r. Hayvanlar ve insanlar. Hayvanlar�n da sesi vard�r ancak insanlar�n sesine göre s�n�rl�d�r. En önemli nokta insan sesinin s�n�rs�zl��d�r. Do�ada say�s�z ses vard�r. �nsanlar bütün bu do�a seslerini taklit edebilir. Dil do�an�n toplumsal varl��d�r. Bu nedenle dil toplumsal bir kurumdur. Her toplumda e�er bir toplumsal bir ya�am yoksa dil de yoktur. Her toplum dilini kendi kültürü üzerine olu�turur. Bu nedenle Kürt halk önderi Abdullah Öcalan dile çok önem verir" dedi.

'D�L�N ÖZGÜRLÜ�Ü �NSANLI�IN TEMEL HAKKI OLARAK KABUL ED�L�R'
Öcalan'�n sözlerinden al�nt� yapan Ölbeci, "Dil, toplumun birikimidir. Estetik zihniyet yönünden, duygu ve dü�ünceler yönünden bir kazan�md�r. Kendi dilini olu�turan toplum kendi varl�� için güçlü bir sebep olu�turmu�tur. Ya�am�n güçlü bir sebebidir. Yine her ne kadar dilini yok etmi�se yabanc� dillerin bask�s� alt�na girmi�se bu dil asimilasyona u�ram��t�r" diye belirtti. Dil, kültür ve kimli�in toplumun kendisi oldu�una dikkat çeken Ölbeci, "Duygu dü�ünceler, insanl��n kimli�inde vard�r. Bu sadece dil yoluyla ortaya ç�kar. Bu nedenle dil ve duygu tek parça olarak tan�mlanabilir. Bu noktada Eflatun, �öyle dikkat çeker: 'Duygu, bedenin konu�mas�d�r.' Bunlar birbirlerinden ayr�lamazlar. Ortaya ç�kan dü�ünce kelimelere ula�mazsa ya da dile getirilmezse o zaman dü�üncenin hiçbir anlam� yoktur. Bundan dolay� dilin s�n�rland�r�lmas� ya da yasaklanmas�, dü�üncenin yasaklanmas�d�r. Uluslararas� sözle�melerde dilin özgürlü�ü insanl��n temel hakk� olarak kabul edilir" diye ekledi.

'230'DAN FAZLA D�L UNUTULDU'
UNESCO'nun bir ara�t�rmas�na dikkat çeken Ölbeci, "Ara�t�rmaya göre yer yüzünde 6-7 milyar insan ya�ar. 6 binden fazla dil konu�uluyor. 6 bin dilin tamam� 200 ulus devlet içinde konu�uluyor. Sadece 118 resmi dil vard�r. Ara�t�rmaya göre birçok dil ve kültür yok olmayla kar�� kar��yad�r. 1950 y�l�ndan bugüne 230 dilden fazla dil unutuldu" �eklinde konu�tu.

'HEYET DÜ�ÜNCELER�M� SÖYLEMEME �Z�N VERMED�'
"Türkiye'de 3 dil yok olmu�tur" diyen Ölbeci, 18 dilin de büyük bir tehlike alt�nda oldu�una vurgu yapt�. Lozan Anla�mas�'n� hat�rlatan Ölbeci, "1923'te imzalanan Lozan Anla�mas�'nda devletler, kendi ç�karlar� için Kürtlerin yok edilmesine karar verdiler" diye ifade etti. Türkiye'nin her bir ki�inin bas�n ve yay�n ili�kilerinde ya da toplant�lar�nda konu�mak istedikleri dile hiçbir s�n�rlaman�n yap�lamayaca��n� kaydeden Ölbeci, "Türkçe, resmi devlet dili olsa da Türkiye'nin ba�ka dili konu�an vatanda�lar� mahkemelerde de kendi dillerini konu�abilirler. Ancak bu karar yok say�l�yor ve bize dayat�l�yor. Devlet zihniyeti, Lozan Anla�mas�'ndan sonra tamamen dil, kültür ve kimliklerin yok olu�u üzerine kuruldu. Dilin, kültürün inkâr�, Kürt kimli�inin yasaklanmas� anlam�na geliyordu. Bu zihniyet bugün de AKP-MHP iktidar�nda da her anlamda yürütülüyor. Bu mahkemede de bu zihniyet her yönden kendini aç��a vuruyor. Mahkemenin geçen oturumlar�nda çevirmen tercüme edemiyordu. Sonras�nda avukat�m�n heyetten tercüman de�i�imi talebi oldu. Ancak heyet, dü�üncelerimi söylememe bile izin vermedi" ifadelerini kulland�.

Mahkeme heyetinin kendilerine dayatt�� tutumun sebebini soran Ölbeci, bu tavr�n Islahat Ferman�'ndan fark�n� da merak etti�ini ifade etti.

'TOPLUM AJANLA�TIRILMAK �STEN�YOR'
Her çocu�un okullarda bir kimlik kazand��n� belirten Ölbeci, insanlar�n dünyay� o y�llarda yorumlamaya ba�lad��n� ifade ederek, "E�itim büyük bir öneme sahiptir. �nsanl�k de�erlerine ula�mak aç�s�ndan de�erlidir. �nsanl�k ne kadar toplumsalla��rsa, de�erlerine de o kadar yakla��r. Bir ara�t�rmaya göre anadilde e�itim gören çocuklar di�erlerine göre daha toplumsal bir yap�ya sahiptirler. Her çocuk yabanc� bir dilde e�itim görürse birçok zorluk ya�ar. Ya�am�mda birçok örnek ya�ad�m ve �ahitlik ettim. Mesela çocuklar köyden �ehre geldiklerinde uzun bir süre �oka girip ç�kam�yorlard�. Bu �ok, çocuklarda farkl� bir psikoloji olu�turuyordu. Çocuklar Kürtçe konu�an arkada�lar�n� ispiyonlamas� için bahçelere gönderilerek görevlendiriliyorlard� ve ajanl�k yapmalar� isteniyordu. Bugün de tüm toplumu ajanla�t�rmak istiyorlar" �eklinde konu�tu.

Türkçe ö�renemedi�i için defalarca dayak yedi�ini, hakaretlere maruz kald��n� ve küçük dü�ürüldü�ün hat�rlatan Ölbeci, "Okullarda varl��m�z her sabah Türk varl��na kurban ediliyordu" dedi.

'D�L�M� KABUL EDECEK ÖYLE DAVRANACAKSINIZ'
Verilen aran�n ard�ndan Kürtçe yapt�� savunmas�na kald�� yerden devam eden HDP eski MYK üyesi Zeynep Ölbeci, KCK davalar�nda duru�ma salonlar�nda konu�ulan Kürtçe için "bilinmeyen dil" ifadesinin kullan�ld��n� hat�rlatt�. "Bilinmeyen dil" kavram� üzerinden bir inkar�n gerçekle�ti�ine dikkat çeken Ölbeci, "Beni yok say�yorsan�z neden yarg�lan�yorum? Bilinmeyen insanlar olarak mahkemede yarg�lan�yoruz. Bilinmeyen, kabul edilmeyen insanlar olarak nas�l oluyor da yarg�lan�yoruz? Bu nedenle tercüme için para ödemeyece�imi söylemi�tim. Ya devlet 'Sen benim vatanda��m de�ilsin' diyecek ya da dilimi kabul edecek ve ona göre davranacak" �eklinde konu�tu.

Mahkeme ba�kan� Ölbeci'nin sözlerini keserek fiil ve fail ile alakal� savunma yapmas�n� söyledi. Ölbeci ise bunlar�n savunmas�n�n bir parças� oldu�unu kaydederek, "Kar��n�zda yarg�lan�yorsam bunun bir sebebi var. O nedenle de savunmam� sizin istedi�iniz gibi de�il kendi istedi�im gibi yapar�m" yan�t�yla savunmas�n� sürdürdü.

Mahkemenin Kürtçe savunma yapan Ölbeci'nin konu�mas�na iki defa müdahale etmesi ise dikkat çekti. Mahkemenin müdahalesine Ölbeci, "Savunmama müdahale etmeye devam ederseniz savunmay� b�rak�p giderim" sözleriyle tepki gösterdi.

'TÜM HAKSIZLIKLAR SEBEB�YLE S�YASETTEY�M'
DBP'de siyaset yürüttü�ünü ifade eden Ölbeci, "Tüm bu haks�zl�klar nedeniyle siyasetteyim ve bugün kar��n�zday�m. Siyaset yapt��m için burada yarg�lan�yorum. Haks�zl�� kabul etmedi�im için siyasetteyim. Türkiye'de kirli siyaset ön planda. Ben de bu kirli siyasete kar�� bir �eyleri kurtabilme, halk için bir �eyleri de�i�tirebilme umuduyla siyasetteyim. belediyelerimize kayy�mlar atand��nda ülkede, kimse 'Bu nas�l bir haks�zl�k' demedi. Diyenler de bizimle birlikte tutuklu. Toplumun özgürle�mesini istemeyenler özgür de olamaz. Bu nedenle bugün burada kayy�m eliyle Kürt halk� ve kazan�mlar� üzerine yap�lan sald�r�lar� dile getirece�im" �eklinde konu�tu.

Mahkeme ba�kan�n�n, "Bundan sonraki savunman�z iddia konusuyla ilgili mi olacak yoksa bahsettiklerinizle ilgili mi olacak" sorusuna Ölbeci, "Ben kayy�mlarla devam edece�im savunmama ard�ndan ise dosyaya dair konu�aca��m" dedi.

Duru�maya 28 Nisan'a kadar ara verildi.

Kobanê davas�nda ana dil vurgusu

�lgili Haberler