GÜNCEL

Seyid R�za ve yol arkada�lar� için Dersim'de anma etkinlikleri

DERS�M - ETHA
15 Kas�m 2022 Sal�

Seyid R�za ve yol arkada�lar� katledili�lerinin 85. y�l�nda Dersim'de bir dizi etkinlikle an�ld�. Direni�in miras�n� onlardan ald�klar�n� kaydeden Aleviler, Seyid R�za ve yol arkada�lar�n�n mezar yerlerinin aç�klanmas�n�, itibarlar�n�n iadesini ve Dersim ad�n�n verilmesini ve katliamda devletin al�koydu�u çocuklar�n ak�betini aç�klanmas�n� ve devletin geçmi�le yüzle�erek özür dilemesini istedi.

Dersim Emek ve Demokrasi Platformu'nun ça�r�s�yla direni�in sembolü olan Seyid R�za ve yol arkada�lar� katledili�lerinin 85. y�l�nda an�ld�. 15 Kas�m 1937 de idam edilen Seyid R�za, Wu�eni Seydi, F�nd�k A�a, Resik U�en, Hesene �brahime Q�ji ve Hesen A�a'n�n Wu�ene Seyidi'nin köyü olan Kome Kurey�'te anma gerçekle�tirildi.

Kad�nlar, seyidler için ç�ralar yakt�, lokma da��tt�. Yerel Sanatç� a��tlar yakt�.

KATL�AMI AKTARAN SERG� AÇILDI
Dersim Belediyesinin bahçesinde de Dersim '38 katliam�na dair dönemin gazete man�etleri ve foto�raflardan olu�an bir sergi aç�ld�.

SEY�D RIZA MEYDANINDA BASIN AÇIKLAMASI
Daha sonra ise Seyid R�za meydan�nda bir bas�n aç�klamas� düzenlendi. HDP Grup Ba�kanvekili Meral Dan�� Be�ta� ile demokratik kitle örgütü temsilcileri, ayd�n ve yazarlar� ile çok say�da ki�inin kat�ld�� anmada, "Ba��m�z� dik tutmam�z� sa�layan bin y�llard�r �mam Hüseyin'den Hallac� Mahsur'dan Seyid Nesimi'den Pir Sultan'dan ald��m�z güçtür" denildi ve Alevilerin direni�ten asla vazgeçilmeyece�i vurguland�.

"Hiçbir �eyi unutmad�k, hiçbir �eyi affetmedik" yaz�l� pankart�n aç�ld�� anmada Dersim Emek Demokrasi Platformu'nun bas�n metnini Ergin Teker okudu. Teker, 15 Kas�m'�n hak ve hakikat için kendi inanc�, dili kültürü, kimli�i, toplumsal haf�zas�n�n yok edilmesi kar��s�nda direncin, inanc� sahibi olan Seyidlerin tarihe söz ve vasiyetinin ad� oldu�unu kaydetti.

'DERS�M'DE SOYKIRIM GERÇEKLE�T�RMEK �STED�LER'
"85 y�l önce bugün Dersim'in hak yol ve halk�n önderleri idam edilirken amaç ba�s�z ve önderliksiz b�rak�lan Dersim'de bir soyk�r�m gerçekle�tirilmekti" hat�rlatmas� yapan Teker, i�lenen insanl�k suçlar�n� sayd�. Katliam sonras� bu zulmün çocuk ya�l� demeden, topra��ndan kopar�lanlar�n zorla göç ettirilerek hiç bilmedikleri topraklara sürgün edildi�ini vurgulayan Teker, "K�r�mda annesini babas�n� kaybeden ve devlet taraf�ndan götürülen k�z ve erkek çocuklar�n ak�beti hala bilinmemektedir" dedi.

'D�RENMEYE DEVAM EDECE��Z'
Teker, �öyle devam etti: "Sonuç olarak Dersim halk�n�n inanc�n�, dilini, tarihsel haf�zas�n�, kimli�i ile birlikte dara çektiler. Gecenin karanl�� afa�a evrilirken insanl�k bir kez daha utand�. Ezelden beri Dersim'i ç�ban ba�� olarak görenler, Alevilik söylemleri ve a�a��lamalar�nda aç�l�m ad� alt�nda geldikleri nokta cemevlerini kültür mekan� olarak tan�mlama cüretini göstermi�ti. Bir kez daha ifade ediyoruz; inanc�m�zla, ibadetimizle ve bir bütün olarak halk�m�zla bize biçti�iniz k�yafete asla s��mayaca��z. Koçgri'de, A�r�'da, Zilan'da ve �eyh Sait isyan�nda, son olarak Dersim'de bir toplumu kimli�iyle, inanc�yla sonsuza kadar yok etmeyi planlayan bu zihniyet amac�na ula�amad�. Bugün bu topraklar�n sahipleri dili, kültürü, inanc� için asimilasyona, inkara, sürgüne ve cezaevleri dahil her türlü bask�ya ra�men e�itlik ve demokrasi için direnmeye ve mücadeleye devam ediyor, devam edecektir."

Teker, �u talepleri s�ralad�: "Seyidlerimizin mezar yerleri aç�klans�n, kay�p k�z ve erkek çocuklar�n ak�betleri aç�klans�n, devlet ar�ivleri aç�ls�n, hakikatle yüzle�ilsin. Dersim '38 soyk�r�m olarak kabul edilsin ve gereken yerine getirilsin."

DEDEF: 1937-38'DE YA�ANANLARDAN ÖTÜRÜ DERS�M HALKINDAN ÖZÜRD�LENMEL�
DEDEF Genel Ba�kan� Özkan Tacar ise 28 kentte 19.37'de e� zamanl� aç�klamalar yap�laca��n� hat�rlatt�. Tacar, "1937-38'de dersim7de toplu katliamlara ve tamam�yla co�rafyadan silmek hedefli bu çal��malara kar�� sözde mahkemelerde kendi savunma haklar� bile vermeyen insanlar�n neye imza att��, neye kar�� ç�kt��n� bilmeden idama götürüldüler" dedi. Seyid R�za'n�n "Ben sizin yalan ve hilelerinizle ba� edemedim bu bize dert oldu, ben de sizin önünüzde diz çökmedim bu da size dert olsun" sözlerini hat�rlatan Tacar, "Dersim halk�nda '37-38'de ya�ananlardan ötürü bir özür dilenmeli. Bu tamirat� ancak böyle gerçekle�tirebiliriz" sözleriyle iktidara seslendi.

Tacar, mücadeleye devam edeceklerini kaydetti.

BE�TA�: ALEV�LERE TEKRAR YA�ATILMAK �STEN�YOR
HDP Grup Ba�kanvekili Meral Dan�� Be�ta� da Seyid R�za ve arkada�lar�n�n idam edili�lerinin her y�l yap�lan anmalar� ve talepleri hat�rlatt�, bunun mücadelesinin e� zamanl� yürütülmeye devam edildi�ini söyledi. Alevileri tan�mayan ve tan�mamakta �srar eden bir yasa teklifinin Meclis'te görü�ülmeye devam etti�ine dikkat çeken Be�ta�, milyonlarca Alevinin hak ve taleplerinin AKP-MHP ikilisi taraf�ndan bir kültür ya da turizm toplumuymu� gibi kabul edilemez bir hakaret ile Alevi toplumuna tekrar ya�at�lmak istendi�ini kaydetti.

'HUKUK TANIMAZLI�IN ÇOK B�L�ND�K YÖNTEMLER� UYGULANDI'
Seyid R�za'n�n bu topraklar�n kelam� ve önderlerinden oldu�unu ve asla unutturulamayaca��n�n alt�n� çizen Be�ta�, "�u cümlesini bütün dünya duydu ama bunu söylemekten asla vazgeçmeliyiz. Evlad-� kerbelay�z. Ay�pt�r zulümdür günaht�r cinayettir' diyerek kendisi tekmeledi dara�ac�n�n alt�ndaki iskemleyi. Hem de araba fenerlerinin ayd�nlatt�� bir oramda" dedi. Devletin o tarihte sözde mahkemelerde, hukuk yasa tan�madan yarg�lamalar yapt��n� an�msatan Be�ta�, "Atanm�� bir heyet hafta sonu idam karar� verdi. Meclis tutanaklar�ndan, ar�ivler aç�lmas� da onlar� inceleyenler gayet iyi biliyor. Kendi mahkemesi bile de�il karar vermek istemeyenler yerlerine ba�kalar�n� atayarak hakim ve savc�lar� talimatla hafta sonu haft aosnu idam cezas� verildi infaz� yap�ld�. Kendisinin ya�� küçültüldü o�lunun ya�� büyütüldü. Hukuk tan�mamazl��n çok bilindik yöntemleri" ifadelerini kulland�.

'ONURLU DURU�UMUZA HER ZAMAN DEVAM EDECE��Z'
DGM, �stiklal Mahkemelerinin bugün ba�ka bir formatta yapt�klar�n� halklar�n iliklerine kadar hissetti�ini söyleyen Be�ta�, "Bugün de Kürt halk�n�n Türkiye halklar�n�n, siyasetçileri, hak ve özgürlük savunucular� t�pk� bu �eklide cezaevlerinde rehin tutuluyor. 85 y�l sonra tarih tekerrür edilmek isteniyor. Kendisinin bize b�rakt�� en önemli miraslar�n ba��nda diz çökmemesi ve ba� e�memesi geldi tabi. Seyid R�za ve arkada�lar�n�n diz çökmeyenlerin, 'sadece özgürlü�ün önünde diz çökerim' diyenlerin kervan�na kat�ld�. Selam olsun o kervana, selam özgürlük önünde diz çökenlere. Bizler de asla bu diz çökmeyi ve boyun e�meyi tabi ki yapmayaca�z�. Bugün de bize ayn� durum dayat�l�yor. Vekillerimize, siyasetçilerimize ve siyasi mahpuslara zorla ba� e�dirilmeye çal��l�yor. Ama onlara dert olsun onurlu duru�umuza, her zaman Seyid R�za'dan ald��m�z miras� devam edece�iz" dedi.

'DERS�M ADINI HALA �ADE ETMED�LER'
Seyid R�za ve arkada�lar� hakk�nda idam karar� verenlerin ayn� zamanda Dersim'de onbinlerce ki�i katletti�ini an�msatan Be�ta�, �öyle devam etti: "1937-38 tertelesi, soyk�r�m�, katliam� ne dersek diyelim bu topraklarda tarihsel bir haks�zl��n, adaletsizli�in bir zulmün büyük bir ac�n�n izlerini ta��yor. Yüzle�me talep ederken tam da bunu söylüyoruz. Birçok toplum dünyan�n her yerinde geçmi�iyle yüzle�ti, hakikatlerin ortaya ç�kar�lmas� için birçok mekanizma kuruldu. Ama bugün hala Dersim ad� kabul edilmiyor. Ad� iade edilmiyor. Tunceli diyorlar ama biz Dersim demeye devam edece�iz bunun mücadelesini de yükseltece�iz.

'DEVLET �NKARLA SUÇUNU �KRAR ED�YOR'
Bu onurlu direni�e öncülük eden Seyid R�za'n�n miras� bugün her yerde verilebilir. Sadece Dersim'de de�il Kürdistan co�rafyas�n�n birçok yerinde toplumlar bu mücadeleyi, bu direni�i yükseltiyor. Direni� bugün de güncel o gün yap�lanlar da güncel. Birebir ayn� olmas� gerekmiyor. Gaz meselesi dönemin D�� leri Bakan� Sabri Ça�layangil taraf�ndan itiraf ediliyor. Biz de bugün ya�ananlar�n hesab�n� sormak için elli y�l m� bekleyelim, bununla yüzle�mek için birileri itiraf etsin diye mi bekleyelim. Hay�r tarihin tekerrür etmesine izin vermemeliyiz. Bu mücadelede bulunanlar�n en büyük görevlerinden biri de ya�ad�klar�m�z�n ad�n�n konmas� ve mücadelemizin tabi ki sonuç vermesidir. Kendisi Seyid R�za'n�n hala mezar yeri bilinmiyor, bir kere bu Türkiye devleti için ayn� zamanda büyük bir utanç bir ikrard�r da. Suçu ikrard�. Seyid R�za ve arkada�lar�n�n idam� asla bir mahkeme karar�n�n infaz� olarak kabul edilemez. Atanm�� bir mahkemenin hukuk d�� hiçbir vicdan, ilke tan�madan verdi�i karar�n uygulanmas� düpedüz cinayettir. Mezar yerinin söylenmemesi, ifade edilmemesi bu cinayetin kabulüdür. Bir an önce Seyid R�za pirimizi mezar yerinin aç�klanmas� ve itibar�n�n iadesi gerekiyor."

'CUMHUR�YET� DEMOKRAT�KLE�T�RECE��Z'
Bu topraklarda Kürtler, Aleviler, Ermeniler farkl� inançlar, kimlikler, kültürler oldu�unu ve bunlar�n inkar�yla demokrasi in�a edilemeyece�inin alt�n� çizen Be�ta�, demokrasinin in�as�n�n birinci yolunun geçmi�le yüzle�mek oldu�unu söyledi. HDP'nin büyük bedeller ödeyerek mücadele etti�ini ve kimsenin kendilerini vazgeçiremeyece�ini söyleyen Be�ta�, "Bu cumhuriyeti demokratikle�tirece�iz ba�ka bir yolu yok. ��te o zaman Seyid R�za'n�n mezar yerini de itibar�n�n iadesini de geçmi�te ya�ananlar� da kimse inkar edemez" ifadelerini kulland�.

Seyid R�za ve yol arkada�lar� için Dersim'de anma etkinlikleri

�lgili Haberler