Komisyon cuma günü yeniden toplanacak
Meclis'te kurulan komisyonun ilk toplantısında Kurtulmuş'un sunduğu 12 maddelik taslak yapılan değişiklikler ardından oy birliği ile kabul edildi. Cuma gününe ertelenen komisyonda dinlenmek üzere MİT Başkanı Kalın, İçişleri Bakanı Yerlikaya, Genel Kurmay Başkanı Bayraktaroğlu ve Milli Savunma Bakanı Güler davet edildi.
Meclis Başkanı Numan Kurtulmuş, Meclis'te yapılan komisyonun ilk toplantısında usul ve esaslara ilişkin 12 maddelik taslak sundu. Taslak, yapılan değişiklikler sonrasında oy birliği ile kabul edildi. Komisyon toplantısı bu nedenle 8 Ağustos'a ertelendi. Cuma günü toplanacak komisyonda MİT Başkanı İbrahim Kalın, İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, Genelkurmay Başkanı Selçuk Bayraktaroğlu, Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler dinlenmek üzere davet edildi. Komisyon üyeleri Kaya ve Beştaş,
Taslağın diğer maddeleri ise şöyle:
"MADDE 2- (1) Komisyonun amacı terörün Türkiye'nin gündeminden tamamen çıkartılması, toplumsal bütünleşmenin güçlendirilmesi, millî birlik ve kardeşliğimizin pekiştirilmesi hedefi doğrultusunda özgürlük, demokrasi ve hukuk devleti alanlarında yapılacak çalışmaları değerlendirmektir.
(2) Komisyonun görevi birinci fıkrada belirtilen amaç doğrultusunda ihtiyaç duyulan konuların belirlenmesini tespit edip kanun teklifi taslaklarına yönelik çalışmalar yapmak ve kamuoyunun mezkûr mesele sürece dair bilgilendirilmesini sağlamaktır.
MADDE 3- (1) Komisyonun Başkanı Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanıdır. TBMM Başkanının yokluğunda TBMM Başkanının görevlendirdiği Komisyon üyesi toplantıya başkanlık eder. Başkanın yerine toplantıyı yöneten üye oy kullanabilir.
MADDE 4- (1) Komisyon üyelerinin görevleri Komisyonun çalışma süresince devam eder. Bir siyasi parti kendisine düşen kontenjandan bir Komisyon üyesini TBMM Başkanlığına yazdığı bir yazıyla değiştirebilir.
(2) Bir siyasi partiye düşen üyeliğin boşalması durumunda ilgili siyasi parti boşalan kontenjan için yeni üyeyi TBMM Başkanlığına en kısa sürede bildirir.
MADDE 5- (1) Komisyon TBMM Başkanı tarafından toplantıya çağrılır. Bu çağrıda toplantının yeri, zamanı ve gündemi üyelerle bildirilir.
(2) Toplantıların kapalı yapılmasına Komisyonca karar verilebilir.
(3) Komisyon sekretaryası TBMM Genel Sekreterliği Kanunlar ve Kararlar Başkanlığı tarafından yerine getirilir.
MADDE 6- (1) Komisyonun toplantı yeter sayısı üye tam sayısının salt çoğunluğudur. Kanun teklifi hazırlanmasına ilişkin kararlar toplantıya katılanların beşte üç çoğunluğu ile alınır. Diğer hususlarda karar yeter sayısı toplantıya katılanların salt çoğunluğudur.
MADDE 7- (1) Komisyon toplantılarında tam tutanak tutulur. Toplantı tutanaklarının kamuoyuna açılmasına Başkan karar verir.
(2) Komisyon gerekli gördüğü hallerde tutanak tutulmamasına da karar verebilir.
MADDE 8- (1) Komisyon çalışmalarına ve kanun teklifi taslaklarının hazırlanmasına yardımcı olmak amacıyla Komisyona yeterli sayıda Yasama Uzmanı görevlendirilir. Gerekli görülmesi durumunda bu amaçla diğer kamu kurum ve kuruluşları, üniversiteler ile sivil toplum kuruluşlarından da uzmanlar görevlendirilebilir.
MADDE 9- (1) Komisyon toplantılarına; Komisyon üyeleri, belirlenen gündem doğrultusunda davet edilen kamu kurum ve kuruluşlarından, üniversitelerden, sivil toplum kuruluşlarından temsilciler ve ilgili diğer kişiler katılabilirler.
MADDE 10- (1) Toplantıların belirli bir kısmının veya tamamının basın tarafından takip edilebilmesine Başkan karar verir.
MADDE 11- (1) Komisyon 31 Aralık 2025 tarihine kadar çalışmalarına devam eder. Bu sürenin bitiminde Komisyon toplantıya katılanların beşte üç çoğunluğuyla çalışma süresini her defasında iki aya kadar uzatabilir.
(2) Başkan veya toplantıya katılanların beşte üç çoğunluğuyla Komisyon çalışmalarını sona erdirme kararı alınabilir.
MADDE 12- (1) Komisyon, bu usul ve esaslarda yer almayan haller için karar yeter sayısı ile usul belirleyebilir."
MADDELERDE BAZI DEĞİŞİKLİKLERE GİDİLDİ
Usul ve esasa ilişkin toplantı yapıldı. Tartışılan maddelerden biri komisyonun ismi ile ilgiliydi. Muhalefet bu isme karşı çıktı. Muhalefetin karşı çıkışı ile birlikte Kurtulmuş ve siyasi partilerin koordinatörleri özel bir toplantı düzenledi.
Toplantı sonrası maddelerde bazı değişikliklere gidildi. Ancak komisyonun ismi değişmedi.
Muhalefet, 12 maddelik taslakta yer alan bazı ibarelere de karşı çıktı. İlk beş maddede önemli değişiklikler yapılmazken 6. maddede ise önemli bir değişiklik oldu. Madde ilk hali ile, "Kararlar toplantıya katılanların beşte üç çoğunluğu ile alınır" ifadesini taşıyordu. Ancak yapılan değişiklik ile bu ibare, "Kararlar üye tam sayısının beşte üç çoğunluğu ile alınır" şeklinde değişti. 7. madde de ise "Komisyon, gerekli gördüğü hallerde tutanak tutulmasına da karar verebilir" şeklinde yer alan ibare, "Kapalı yapılması kararlaştırılan toplantıların kararları gizlidir" şeklinde değiştirildi.
KOMİSYON 8 AĞUSTOS'A ERTELENDİ
Taslak daha sonra komisyona sunuldu. Komisyonun tüm üyeleri, taslağa olumlu yönde oy verdi. Komisyon, yapılan bu çalışma sonrası toplantıyı 8 Ağustos'a erteledi. Komisyon, 8 Ağustos'ta Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) Başkanı İbrahim Kalın, Genelkurmay Başkanı Selçuk Bayraktaroğlu, Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler ve İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya'nın dinlenmesi kararı aldı ve davet gönderdi.
KAYA: KOMİSYONUN FAYDALI İŞLER ÇIKARACAĞINA İNANIYORUM
Komisyon toplantısı sonrasında Mezopotamya Ajansı'na (MA) bilgi veren üyeler Halkların Demokratik Kongresi (HDK) Eş Sözcüsü Meral Danış Beştaş ve Yeni Yol Partisi Grup Başkanvekili Bülent Kaya, toplantının iyi geçtiğini söyledi. Kaya, Türkiye'ye ait meselelerin tartışılmasının önemli olduğunu belirtti. Kaya, "Meselelerin çatışma ve şiddet ortamından uzak, müzakere ortamında birbirimiz ile farklılıklarımız olsa bile bir masa etrafında konuşarak çözüm bulmaya dönük komisyonu son derece önemli ve kıymetli buluyorum. Dolasıyla bu yönüyle tüm partilerin orada olması, görüşlerini paylaşması ve sürece katkı sunacak tarzda olumlu yönelmeleri, bakmaları son derece önemli ve kıymetliydi. Komisyonun demokratik olgunluk çerçevesinde çalışmalarına devam etmesi halinde çok daha faydalı işler çıkaracağına inanıyorum" dedi.
'BİLGİLENDİRME YAPILABİLİR'
Komisyona sunulan taslağa da dikkat çeken Kaya, bu taslağın hazırlık aşamasında Kurtulmuş'un gruplar ile görüşmeler de yaptığını, usul ve esaslara ilişkin tartışmalar yürüttüklerini ve görüşler doğrultusunda bu taslağın hazırlandığını söyledi. Kaya, "Taslak daha sonra tekrar müzakereye açıldı ve müzakerelerden sonra ara bir toplantı yapıldı. Bütün partiler tartıştıktan sonra oy birliği ile kabul edildi. Tartışma kültürü açısından son derece kıymetli. Komisyonun çoğulcu ve katılımcı yapısını dikkate alan, birlikte süreci yönetme ile ilgili hususlarda ibareler içermesi, bunu dikkate alması önemliydi" ifadelerini kullandı. Kaya, bir sonraki toplantıda kamu ve güvenlik bürokrasinden isimlerin komisyona bilgilendirme yapacağı bilgisini verdi. Kaya, "Milletvekillerimizin sürece dair soruları var ise yanıtlamaya dönük bir çalışma olabilir" diye konuştu.
'DEMOKRASİ AÇIĞI GÜNDEME GELMELİ'
Komisyonun yasal düzenlemeler yapması gerektiğin belirten Kaya, "Silah bırakma ve sürecinin tamamlanması ile ilgili yapacağı işler var. Sadece bu amaç tek de olmamalı. Çünkü örgütün silah bırakması sonrasında Türkiye'de demokrasi açığının gündeme gelmesi gerekiyor. Türkiye'de nasıl bir demokrasi, ortak yaşam, hukuk devleti öngörüyoruz? Bunu karşılıklı konuşmamız gerekiyor. Bir gelecek vizyonu ortaya koyacak bir platform olmalı. Her sorunu çözecek değiliz ama bu gündemleri de ortaya koyabilmek adına da olsa ileri ki süreç için bir sorun tespiti veya konuşulması gereken konular ile ilgili bir hafıza devretmiş oluruz" diye kaydetti.
BEŞTAŞ: KARŞILIKLI BİR MÜZAKERE ORTAMI VARDI
Meral Danış Beştaş da toplantıya tüm üyelerin katılmasının önemli olduğunu vurguladı. Komisyonun olgun bir dil ile tartışmalar yürüttüğünü belirten Beştaş, "Herkes konuya, Kürt meselesine, demokratikleşmeye, Türkiye'nin geleceğine dair katkılarını sundu. Grubu bulunmayan siyasi partiler de söz alıp katkı sundu. Karşılıklı bir müzakere ortamı vardı. Meclis Başkanı da önerilere açık olduğunu, komisyonu demokratik bir şekilde yönetmek istediği söyledi" dedi.
'ORTAKLAŞMA SAĞLANDI'
Oy birliği ile kabul edilen 12 maddelik taslağa da işaret eden Beştaş, "Sadece bir partinin dediklerinin olması imkansız. Çünkü orada bir mutabakat, ortaklaşma aranıyor. O yüzden bütün partilerin bütün önerileri geçmiş olmuyor. Asgari müşterek yakalanıyor. Bu askeri müştereklerde ortaklaşma sağlandı. Bizim de itirazlarımız vardı. Önemli bir bölümü karşılansa da karşılanmayan da var. Bu normal, müzakerenin doğasında var. Önemli olan komisyonun bundan sonra ne yapacağı? Ne tür işleri gündemine alacağı, üreteceği. Oldukça olgun, seviyeli, müzakere zeminde geçen bir komisyon oldu. İlk defa böyle bir komisyon kuruluyor Meclis'te. Bu tarihi önemde. Bütün partilerin temsiliyetinin olması da ayrıca önemlidir" ifadelerini kullandı.