Adana 263 gün kirli hava soluyor
Adana merkezinde yapılan ölçümlere göre Türkiye genelinin 2 katı, DSÖ'nün belirlediği değerin 4 katı kirli havaya maruz kalıyor. Adana'da yaşayanlar yılın 236 günü oksiyen yerine kükürtdioksit soluyor.
Dünya Sağlık Örgütü'ne göre 10 kişiden 9'u hava kirliliğine bağlı sağlık sorunları nedeniyle hayatını kaybediyor. Türkiye en yüksek kükürtdioksit emisyonları en yüksek olan ilk 10 ülke arasında. Bu illerden biri de 2 milyonu aşkın insanın yaşadığı Adana. Adana merkezinde 2019 yılında yapılan ölçümlere göre partikül madde yoğunluğu Türkiye sınır değerinin 2 kat, DSÖ'nün belirlediği değerin 4 kat üstünde. Adana yaşayanlar, 236 gün yani yılın yüzde 65'inde, binlerce kişinin ölümüne neden olan bu kirli havayı solumak zorunda kalıyor.
Adana'nın hava kirliliğinin en temel nedenlerinin termik santralleri ve ağır sanayi olduğuna dikkat çeken HDP İzmir Milletvekili ve Çevre Komisyonu üyesi Murat Çepni, konuyu Meclis gündemine taşıdı.
Çepni önergesinde "Sugözü ve Tufanbeyli Kömürlü Termik Santralleri, Hatay'daki Atlas İthal Kömürlü Termik Santrali, İskenderun Körfezi'ndeki ağır sanayi tesislerinin ve alt sektörleridir. Var olan termik santrallerin; insan sağlığına, biyoçeşitliliğe, narenciye üretimini bitirme noktasına getirerek tarıma ölümcül zararlar vermelerine karşın Emba Elektrik tarafından Adana ili Yumurtalık ilçesinde ithal kömür ile çalışacak Hunutlu Termik Santrali kurulacaktır. Temiz ve dengeli çevrede yaşam hakkı, temiz hava hakkı anayasa ve yasalarla güvence altına alınmasına karşın enerji projeleri söz konusu olduğunda bunlar göz ardı edilmektedir" diye belirtti.
Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum'un yanıtlaması için soru önergesi veren Çepni, Doğu Akdeniz Çevre Dernekleri Platformu (DAÇE), Adana Tabip Odası, Adana Ziraat Mühendisleri Odası, 350.org, Avrupa İklim Eylem Ağı (CAN Europe), Ekosfer, Sağlık ve Çevre Birliği (HEAL), TEMA Vakfı, WWF-Türkiye ve YUVA Derneği, Adana ve İskenderun Körfezinin bir termik santrali daha kaldıramayacağını belirterek halk sağlığı ve temiz hava hakkı talebi ile Hunutlu Termik Santralı inşaatının bir an önce durdurulması için çağrıda bulunduğunu hatırlattı.
HAVAYI KİRLETEN TERMİK SANTRALLERİN DENETİMLERİ YAPILIYOR MU?
Halkın temiz hava hakkı talebini iletti ve Hunutlu Termik Santralı inşaatının bir an önce durdurulmasını isteyen Çepni, şu soruları yöneltti:
-İskenderun Körfezi’nde hangi noktalarda hava kalitesi ölçüm istasyonu bulunmaktadır? Bu istasyonlarda ölçülen hava kirliliğine ilişkin anlık ve yıllık veri akışını şeffaf bir şekilde kamuoyu ile paylaşmak için bir projeniz var mıdır? Hava kirliliği verileri, kirliliğe neden olan firmalarla ne sıklıkla paylaşılmaktadır?
-Hava kirletici emisyonlar yüzlerce kilometreye taşınabilirken, Hunutlu İthal Kömürlü Termik Santrali’nin hava kalitesi modellemesi de kuş uçuşu 33 kilometre uzağındaki Atlas Kömürlü Termik Santrali ve İskenderun Körfezi’ndeki diğer pek çok kirlilik kaynağı hesaba katılmadan yapıldı. Santralin Çevresel Etki Değerlendirme süreci güncel mevzuatlar ve veriler üzerinden tekrar yapılacak mıdır?
-Santralin güncel ve yeterli olmayan “ÇED olumlu” kararının iptal edilmesini için bir girişiminiz olacak mıdır?
-Adana’daki Sugözü ve Tufanbeyli Kömürlü Termik Santralleri, Hatay’daki Atlas İthal Kömürlü Termik Santrali, İskenderun Körfezi’ndeki ağır sanayi tesislerinin denetimleri hangi aralıklarla, nasıl ve kimler tarafından yapılmaktadır? Denetimlerde ceza alan tesis var mıdır?
-Sivil toplum kuruluşları ve meslek odaları Adana’nın ve İskenderun Körfezi’nin hava kirliliği yönünden bir termik santral daha kaldıramayacağını belirtmektedir. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı olarak, bu tesisin yapımının durdurulması için Enerji Bakanlığı ile iletişime geçtiniz mi? Bu yönde bir çalışmanız var mıdır?
-Hava kirliliği Adana’da kanser, kalp, solunum yolu hastalıkları gibi ciddi sağlık problemlerine yol açmaktadır. Termik santrallerin kirlettiği hava ile bu hastalıkların arasındaki bağlantı araştırıldı mı? Sağlık Bakanlığı ile hava kirliliğine bağlı ölümler için işbirliği yapılıyor mu?
-Akdeniz bölgesi iklim krizinden ve hava kirliliğinden yoğun etkilenen bir bölgedir. Tarım ve hayvancılık zarar görmektedir. Çiftçilerin mağduriyetlerinin saptanması ve bu alanda tarımın desteklenmesi için Tarım ve Orman Bakanlığı ile işbirliği yapılacak mıdır? Çiftçilerin mağduriyetleri nasıl giderilecektir?
-Bakanlık olarak, pandemi sonrasında; halk ve çevre sağlığı için kömürlü termik santrallerin terk edilmesine yönelik bir çalışma yürütecek misiniz? Bunun için bilim insanları, meslek odaları ve sivil toplum kuruluşları ile işbirliğine gidecek misiniz?
İMZA KAMPANYASI
Öte yandan Doğu Akdeniz Çevre Dernekleri Platformu (DAÇE), Adana Tabip Odası, Adana Ziraat Mühendisleri Odası, 350.org, Avrupa İklim Eylem Ağı (CAN Europe), Ekosfer, Sağlık ve Çevre Birliği (HEAL), TEMA Vakfı, WWF-Türkiye ve YUVA Derneği Adana'ya yapılan Hunutlu Termik Santrali'nin inşaatının durdurulması için #AdanayaTemizHava kampanyasını başlattı.