AKP'nin gözü yine kıdem tazminatında
AKP iktidarı, halkın can derdiyle uğraştığı koronavirüs salgını günlerini fırsata çevirdi. Ayrımcı infaz yasasının ardından şimdi de işçilerin kıdem tazminatı hakkını ortadan kaldıran düzenlemeyi gündeme getirdi. Bu konuda patronlar ile iktidar yanlısı konfederasyonlar arasında toplantılar başladı.
AKP iktidarı, patronların 40 yıllık hayalini gerçek kılmak için bir kez daha harekete geçti.
Salgın günlerini fırsata çeviren iktidar, kıdem tazminatı fonu ve esnek çalışmayı yeniden gündeme getirdi. Bu amaçla Hazine ve Maliye Bakanı Albayrak ve Çalışma Bakanı Selçuk ile Türk-İş, Hak-İş, TOBB ve TİSK temsilcileri Ankara'da bir araya geldi.
İktidarın hazırlığının detayları henüz ortaya çıkmadı. Ancak kıdem tazminatının fona bağlanması planı üzerinde duruluyor. Fon oluşturulurken, çalışılan her yıla karşılık 30 gün olan kıdem düşürülecek. Ayrıca, kıdem tazminatı, işçi için iş güvencesi olmaktan da çıkarılacak. Bu hakkın gasbı, patronların 40 yıllık hayali.
Türkiye'de kıdem tazminatı fonu düzenlenmesinin tarihi 12 Mart 1971 askeri darbesi gününe kadar uzanıyor. İlk düzenleme 1971 yılında 1475 sayılı iş kanunda yapıldı. Düzenleme şöyleydi: "İşveren sorumluluğu altında ve sadece yaşlılık, emeklilik, malullük, ölüm ve toptan ödeme hallerine mahsus olmak kaydıyla devlete ait bir bankada veya bir kurumda işveren tarafından kıdem tazminat ile ilgili bir fon tesis edilir. Fon tesisi ile ilgili hususlar kanunla düzenlenir."
Aradan geçen uzun yıllar boyunca iktidarlar 17 kez kanun tasarısı hazırladı.
AKP de 2002 yılında iktidara geldiği günden bu yana kıdem tazminatı hakkını gasp etmek için sürekli girişimlerde bulundu. 2008 yılı başında "İstihdam Paketi" kapsamında hazırladığı iş kanunu tasarısı ile kıdem tazminatı fonunun kurulmasını amaçladı. Ancak işçi ve emekçi örgütlerinden gelen tepkiler üzerine bu bölümü taslaktan çıkardı.
Kıdem tazminatını yeniden düzenleme ve bir fon oluşturma çabalarını 8 Temmuz 2011'de 61. Hükümet Programı'nın açıklanmasından sonra yeniden başlattı. 2013'de ise kıdem tazminatının yıllık 10-15 günlük brüt maaşa çevrilmesine çalıştı.
1 Haziran 2017'de gizli kapaklı bir şekilde hazırlanan yeni bir tasarı Bakanlar Kurulu'nun gündemine girdi. Hükümet Sözcüsü Numan Kurtulmuş'un "Olgunlaşma aşamasında" diye açıkladığı bu tasarı da Meclis'e sunulmadı.
Sorunu sürekli olarak gündemde tutan AKP, işçi sendikalarından ve muhalefet partilerinden gelen tepkiler üzerine konuyu Meclis'e getirmekten kaçındı. Ancak başkanlık sistemine geçiş ile birlikte kıdem tazminatının gasbı konusunda yeniden harekete geçti.
28 Ekim 2018'de Resmi Gazete'de yayınlanan "2019 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı" ile sistemin hayata geçirileceği duyuruldu. Bu plan Meclis komisyonunda kabul edildi. Plana göre, bireysel hesaplara dayalı kurulacak kıdem tazminatı fonu, sistemde kalış süresi yeniden ele alınarak Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) ile entegre edilecek.
Şimdi de salgın günlerini fırsat bilen AKP iktidarı, patronların talebini hayata geçirmek için çalışmalara başladı. Kıdem tazminatının gasbı ile birlikte esnek çalışmayı sınırsız biçimde uygulamaya sokacak düzenlemeyi de yasalaştırmak istiyor.
Patronlar, “Kurallı çalışma”nın yerine, işçinin sadece çalışma sırasında değil, bütün hayatını kontrol etmek anlamına gelen "esnek çalışmayı" yaygınlaştırmayı amaçlıyor.