GÜNCEL

Halk sa�l��n� korumak için saray rejimini y�kal�m

ATILIM
25 Ekim 2024 Cuma

Çetelerle, mafyalarla, uyu�turucu baronlar�yla, kara para aklayanlarla özcesi her türlü pisli�e bula�anlarla fa�ist �ef Erdo�an'dan saray rejiminin en k�demli bürokratlar�na kadar hepsinin foto�raflar�n�n olmas�, kapitalist düzenin katil çetelerinin s�rt�n� saray fa�izmine dayad��n�n resmidir. Sermayenin kar h�rs� ve fa�ist iktidarlar�n�n bekas� için her türlü çürümü�lü�ün ve pisli�in en pervas�z uygulay�c�s� olan bu çeteleri koruyan, yeni do�an bebekleri katletmekten bir an olsun geri durmayan fa�ist saray rejimini y�kmadan ve halk cumhuriyetleri birli�ini kurmadan halk sa�l��n� koruman�n yolu yok.

"Sermaye güvenli bir yüzde 10 kar ile her yerde çal��maya raz�d�r; kesin yüzde 20, i�tah�n� kabart�r; yüzde 50, küstahla�t�r�r; yüzde 100, bütün insani yasalar� ayaklar alt�na ald�r�r; yüzde 300 kar ile sahibini ast�rma olas�l�� bile olsa, i�lemeyece�i cinayet, at�lamayaca�� tehlike yoktur." (Kapital Cilt I, sf. 779, 67 nolu dipnot)

Covid-19 salg�n�yla beraber sermayenin egemenli�ine dayanan kapitalist sistemin insan sa�l��n� hiçe sayan bir sistem oldu�unu bir kez daha ya�ay�p gördük. �nsan odakl� de�il kar odakl� olan kapitalist sistem, o güne kadar geli�ebilecek bir salg�na kar�� sa�l�k sistemini güçlendirmezken, salg�n�n yaratt�� ortamda maske, hijyen ürünleri, solunum cihazlar� vb. üretimine h�z vererek kar�n� artt�ran politikalara yöneldi. Yine ç�k�� noktas� halk sa�l�� için sa�l�k sistemini güçlendirmek de�il, ortaya ç�kan salg�n vb. hastal�klar� kapitalist kar� yükseltmenin bir f�rsat�na çevirmek oldu. Ya�l�lar, emeklilik maa�lar�ndan kurtulmak için birçok ülkede ölüme terk edildi. Birçok ilaç �irketi ve onlar� destekleyen kapitalist devletler Covid-19'a kar�� geli�tirilen a��lar için rekabete tutu�tu. Öyle ki o rekabet içinde faz a�amalar� bile tam olarak test edilmeyen a��lar h�zl�ca piyasaya sürüldü. Sonraki y�llarda bu a��lar�n insanlar üzerinde çokça olumsuz etkisi oldu�u görüldü. Sermayenin kar odakl� hareket tarz�n�n sonuçlar�n�, bilimin ve teknolojinin bugünkü geli�im düzeyiyle tedavi edilebilir ya da önlenebilir birçok hastal��n tedavi edilmemesi ve önlenmemesinde de görüyoruz. �laç tekellerinin yüksek karlar�n� güvencelemek için insanlar�n önlenebilir ve tedavi edilebilir hastal�klardan ölmesine bu kapitalist sermaye düzeni izin veriyor.

Ayn� sermaye düzeni, fa�ist �eflik rejiminin yönetimi alt�ndaki bu co�rafyada her gün yeni ölümlere yol aç�yor. "Yenido�an çetesi" etraf�nda ortaya ç�kan bebek ölümleri ve gerçekler bunun sadece güncel versiyonu oldu. Sa�l�k sektörünün kar odakl� bir merkeze ve hastanelerin ciddi gelir getiren birer ticarethaneye döndü�ü yerde çetele�menin olu�mamas� ve mafyan�n girmemesi zaten beklenemezdi. Keza sa�l�k bakanlar�n�n ço�unun ya hastane ya da sa�l�k sektöründe �irket sahibi olduklar� AKP-MHP fa�ist iktidar�nda, sa�l�k sektörünün 'sa�l�kl�' olma �ans� zaten yoktu. AKP iktidar�n�n "Sa�l�kta Dönü�üm Program�"n�n gelip dayand�� güncel gerçek bu.

2003 y�l�ndan itibaren uygulanmaya ba�lanan bu program Dünya Bankas�'n�n deste�iyle Türkiye'deki sa�l�k sektörünün emperyalist küreselle�me politikalar� kapsam�nda dönü�türülmesinden ba�ka bir �ey de�il. 2002'de bu dönü�üm AKP program�nda en net �u cümlelerle ifade edilmi�ti: "Özel sektörün sa�l�k alan�na yat�r�m yapmas� te�vik edilecektir". Sonraki bütün y�llarda bu te�vikler zemininde sa�l�k alan�nda ciddi bir dönü�üm gerçekle�ti. Özel hastahaneler her yerde birer ticarethane olarak mantar gibi türerken sa�l��a ayr�lan bütçe ayn� oranda yükselmedi. 2002 y�l�nda 83 TL olan ki�i ba��na dü�en sa�l�k harcamas�, 2008'de 219 TL'ye, 2017'de 385 TL'ye, 2021'de ise 876 TL'ye kadar artt�. 2002 y�l�nda 284 lira olan toplam sa�l�k harcamas�, 2021'e gelindi�inde 4 bin 206 TL'ye ç�kt�. 2002 y�l�nda toplam 271 olan özel hastane say�s�, yüzde 111.7 artarak 2024'de 572'ye yükseldi.

AKP'nin tüm sa�l�k program� Dünya Sa�l�k Örgütü gibi uluslararas� kurumlar�n dan��manl��n� yapt�� sa�l�k alan�n�n sermaye s�n�f� için her türlü yolla bir sermaye birikim alan�na dönü�türülme projesidir. Yani sa�l�k alan�ndaki her �eyin metala�t�r�larak al�m sat�m nesnesi haline getirilmesi, devlet eliyle özel sa�l�k sektörünün te�vik edilmesi ve zorda kal�nd��nda da beslenmesi vb. biçimlerde ulusal düzeyde ticarete dönü�türülmesidir. Fa�ist saray rejiminin tüm sa�l�k politikalar� ve sa�l�kta dönü�üm program� 'verimlilik', 'karl�l�k', 'rekabet', 'performans', 'kalite' gibi sermaye bekçili�i i�levlerine ve sa�l�ktaki ticarile�tirmeye uygun özelle�tirme politikalar� olarak hayat buldu. AKP iktidar�n�n sa�l�k alan�ndaki politikas�n�, kamu harcamalar�n�n sa�l�k hizmetleri içinde k�s�lmas�, devletin hizmetten daha çok denetim rolüne do�ru çekilmesi �eklinde tariflemek de mümkün. Tabii ki bu denetim halk sa�l�� denetimi de�il, sermayenin kar�n�n denetimi oldu.

Di�er yandan sa�l�k sektöründe ta�eronla�t�rman�n artt�r�lmas�yla birlikte ta�eron firmalarda çal��an emekçiler güvencesiz, zor ko�ullarda ve uzun süre çal��t�r�lmaya ba�land�. Ayr�ca bu zemin görevin gerektirdi�i nitelikleri ta��mayan ki�ilerin çal��t�r�lmas� nedeniyle halk sa�l��nda ve sa�l�k hizmetlerinde a��r sonuçlar üretti. Kamu-özel ortakl�� modeliyle kurulan ve i�letilen �ehir hastanelerinin de, özel ve kar amaçl� hizmetler sunmay� merkezine alan, sunulan sa�l�k hizmetinin odak noktas�n� halk sa�l��n�n de�il, elde edilecek kar�n belirledi�i hastaneler oldu�u gün geçtikçe daha da belirginle�ti. Tüm bu zeminde fa�ist AKP-MHP iktidar�n�n sa�l�k politikas�, i�çi s�n�f� ve emekçilere, yoksul halka paralar� kadar sa�l�k hizmeti, bunun sonucu olarak da sa�l�k hizmetlerine ula�amamalar�, al�namayan randevular, önlenebilir ve korunabilir hastal�klara maruz kalmalar�yla birlikte sa�l�kl� ya�am haklar�n�n ellerinden al�nmas�na yol açt�. Kamuda sa�l�k hizmetine ula�amama zemininde özel hastanelere te�vik örgütlendi. Bu kara dayal� rekabet gerçekli�i içinde, insanlar�n alaca�� sa�l�k hizmeti, sa�l�k sorunlar� ve ihtiyaçlar� sermaye taraf�ndan bask�land�, ödeme gücü olanlara seçme hakk� tan�nd� ve t�bbi ölçütlerden çok "mü�teri memnuniyeti" giderek daha belirleyici olmaya ba�lad�. Halk, sa�l�k sorunlar� olan birer birey de�il, tüketiciye dönü�türüldü. Ödeme gücü olmayanlar ise nitelikli sa�l�k hizmetinden yararlanamad�, giderek kendi kaderine terk edildi. Fakat bu da yetmedi. Bu sa�l�k politikalar� ve sermayenin kar h�rs� Marx'�n dedi�i "i�lemeyece�i cinayet, at�lamayaca�� tehlike yoktur" sözlerindeki gibi bebekleri bile katletme düzeyine kadar vard�.

Politikalar ve uygulamalar böyle olunca sa�l�k alan�nda yolsuzluk, h�rs�zl�k, çetele�me düzeyinde mali ili�kiler, mafyala�ma yayg�nl�k ve h�z kazand�. "Sa�l�kta Dönü�üm Program�" ile halk�n sa�l�k hakk� kapitalist düzenin çetelerine teslim edildi. Gözlerini k�rpmadan bebekleri katleden "yenido�an çetesi" bunlardan sadece biri. Tüm çetelerle, mafyalarla, uyu�turucu baronlar�yla, kara para aklayanlarla özcesi her türlü pisli�e bula�anlarla fa�ist �ef Erdo�an'dan, saray rejiminin en k�demli bürokratlar�na kadar hepsinin foto�raflar�n�n olmas� kapitalist düzenin katil çetelerinin s�rt�n� saray fa�izmine dayad��n�n resmidir. Keza eski Sa�l�k Bakan�n�n hastanesinin bu bebek katliamlar�n�n bir parças� olmas� da bir ba�ka resmidir.

Sermayenin kar h�rs� ve fa�ist iktidarlar�n�n bekas� için bu her türlü çürümü�lü�ün ve pisli�in en pervas�z uygulay�c�s� olan, bu çeteleri koruyan, b�rakal�m yeti�kin insan ya�am�na de�er vermeyi, yenido�an bebekleri bile katletmekten bir an olsun geri durmayan fa�ist saray rejimini y�kmadan ve halk cumhuriyetleri birli�ini kurmadan halk sa�l��n� koruman�n yolu yok. Çünkü; i�çi ve emekçilerin, yoksul halklar�m�z�n, temel insan haklar�ndan biri olan nitelikli, ücretsiz, ula��labilir bir sa�l�k hakk�na bu fa�ist saray rejimi ve kapitalist sermaye düzeninde ula�mas� mümkün de�il. Bu hak ancak halk cumhuriyetleri birli�inde sa�lanabilir.

*��çi S�n�f� ve Ezilenlerin Sesi ATILIM gazetesinin 25 Ekim tarihli 190. say�s�nda yay�mlanan ba�yaz�s�.

Halk sa�l���n� korumak için saray rejimini y�kal�m

�lgili Haberler

Halk sa�l��n� korumak için saray rejimini y�kal�m