KADIN

ÇEV�R� | Filipinli kad�n gerillalar: Yaln�z olmad��m�z için kendimizi daha güçlü hissediyoruz

K. Nazari*
3 Mart 2021 Çar�amba

Filipinler Komünist Partisi uzun süredir kad�nlar�n kurtulu�u için mücadele ediyor ve yolda�lar kad�nlara kar�� önyarg�y� k�rmak için ellerinden geleni yap�yor. Parti, kad�n mücadelesinde uzun bir yol kat etmi� olsa da kad�nlar hala askeri çal��ma konusunda kendilerini iki kat daha fazla kan�tlamak zorunda kal�yor. Di�er tüm teknik i�ler -yemek pi�irme, su getirme, yakacak odun toplama- erkekler ve kad�nlar aras�nda e�it payla��l�r.

Dünyan�n "en az geli�mi�" ülkelerin birinde, örne�in Filipinler'de ya�ad��n�z� hayal edin. �iddet yayg�nd�r, hükümet çürümü�tür ve bir kad�n olarak kimli�iniz geleneksel olarak bast�r�lm��t�r/ezilmi�tir. Durumunuz pek iyi görünmüyor. Sizi yüzüstü b�rakan bir sistemde yoksullu�un nas�l üstesinden gelinece�ini merak ediyor musunuz? Politik aktivistleri "sürtük" olarak gören bir maço fa�ist diktatöre kar�� nas�l sava��rs�n�z? Bu sorulara Filipinler'deki kad�nlar, dü�manlar�na kar�� kapsaml� bir isyan ile yan�t veriyorlar.

Diktatör Rodrigo Duterte, bir maçonun ete kemi�e bürünmü� halidir. Bir konu�mas�nda kad�n sava�ç�lara yönelik �öyle demi�ti: "Belediye ba�kan�ndan yeni bir emir var: Sizi öldürmeyece�iz. Sizi sadece vajinan�zdan vuraca��z." Kad�nlar�n vajinalar� olmadan "i�e yaramaz" olaca��n� söyledi. Bunun gibi say�s�z örnek var. Ancak bu duruma son vermek için Yeni Halk Ordusu (NPA) gerilla hareketine kat�lan binlerce kad�n örne�i de var.

NPA, Filipinler Komünist Partisi'nin (CPP) silahl� kanad�d�r. Örgüt Filipinler, ABD ve AB'de yasakland�. NPA bir aç�klamas�nda kendine dair �u bilgileri vermi�ti: "NPA, halk milislerinde on binlerce kad�n ve erkek taraf�ndan ve kitle örgütlerinin özsavunma birimlerindeki yüzbinlerce insan taraf�ndan destekleniyor. 110'dan fazla gerilla cephesinde faaliyet gösteriyor."

Gerillada kad�nlar�n çok özel bir yeri var. Çok say�da sava�ç� kad�nd�r. Kad�nlar� isyana götürecek kadar kad�n dü�man� olan bir toplumdaki durumlar�n� anlamak için 23 ya��nda iki genç NPA kadrosu Ka (yolda�) Mimi ve Ka Jellyn ile konu�tum.

Merhaba! Ba�larken kendinizi biraz tan�t�r m�s�n�z?
Ka Mimi: 20 ya��nda Yeni Halk Ordusu'na kat�ld�m. 2017'den beri, yani 3 y�ld�r gerillay�m. Kat�ld��m birimin irtibatç�s� olan Ka Maxin adl� eski bir gerilla kad�n taraf�ndan önerildim. Silahl� mücadeleye kat�lmadan önce, devrimci harekete zaten a�inayd�m. E�imin annesi, �u anda toplulu�umuzun yerel bir parti kadrosu olarak hizmet veren eski bir gerilla sava�ç�s�. Ka Maxin'in NPA'ya dahil olma ve mücadelelerini tan�ma davetini kabul ettim. Birimde bir hafta kalmay� kabul ettim, ancak daha sonra bunu haftalara, aylara ve nihayetinde y�llara uzatmaya karar verdim. Geçenlerde üç y�l sava�t�ktan sonra Ekim ay�n�n ikinci haftas�nda bir yolda�la evlendim.

Ayr�ca, istismarc� eski e�ime kar�� duydu�um deh�et nedeniyle NPA'ya kat�lma davetini de kabul ettim. E�im beni ba�ka kad�nlarla aldatt�. Onunla yüzle�ti�imde beni bo�maya çal��t� ve bana k�r�k bir güç kablosuyla elektrik �oku verdi. �li�kiyi bitirdim ve sonra evden ayr�ld�m.

Birimde kalmaya ve profesyonel gerilla olmaya karar verdim. Karar�m bir Eureka an� de�il, kafa kar��kl��n�n çeli�kileri ve gerilimlerden do�an bir ayd�nlanma ürünüydü.

Ka Jellyn: Benim ad�m Jellyn, ulusal az�nl�klardan Lumad halk�ndan�m, 23 ya��nday�m. Kas�m 2014'te gerillan�n saflar�na kat�ld�m. Önce e�im geldi. Bir y�l sonra gelmem ve kendi ya�ad�� hayat� ya�amam için beni de ikna etti. Henüz üye olmad��m zaman, ba�lang�çta devrime dair hiçbir fikrim yoktu. Hükümetin bize haklar�m�z� vermedi�ini ve temel hizmetleri sunmad��n� anlad��m zamana kadar da olmad�. Ancak o zaman kad�nlar�n ve Lumadlar�n nas�l sömürüldü�ünü ve ezildi�ini anlad�m. Bu yüzden bir y�l sonra profesyonel çal��maya karar verdim.

Gerillaya kat�lmadan önce ne yapt�n�z? Bugün NPA'daki konumunuz nedir?
Ka Mimi: Çiftçi bir ailenin çocu�u olarak do�dum ancak �ehirde büyüdüm ve hiç tar�m deneyimim olmad�. 5 karde�im aras�ndaki tek k�z çocuk olan benim. 14 ya��nda hamile kald�m ve bir k�z�m oldu. K�z�m�n babas� hamilelikten sonra beni terk etti ve çocu�a herhangi bir destek sunmad�.
18 ya��nda palmiye ya�� i�leyen çok uluslu bir tar�msal i�letme grubunda sözle�meli i�çi olarak çal��yordum. Çama��rc� olarak çal��t�m ve i�çi üniformalar�n� y�kad�m. Sözle�meden sonra Filipinli bir burjuvazinin sahibi oldu�u �ekerleme �irketinde bir paketleyici olarak çal��t�m. Sabah alt�dan ak�am alt�ya kadar çal��t�m ve günde 180 peso'luk cüzi miktarda bir ücret ald�m. Erkek meslekta�lar�m�z 280 peso ald�. �� yerinde haks�z çal��ma ko�ullar�na maruz kald�m. Oturmam�za izin verilmedi, sadece 30 dakikal�k bir ö�le yeme�i molas� ve s�n�rl� tuvalet molas� verildi. Di�er �eylerin yan� s�ra, yeterli sa�l�k korumam�z yoktu.

Maa��m yetmedi�i için, aileme haber vermeden biraz daha fazla para kazanmak için ba�ka i�lere girmek zorunda kald�m. Bir barda çal��t�m ve fahi�e* oldum. Ayr�ca çocu�uma süt almak için küçük uyu�turucu ticareti yapt�m.

�imdi birim doktoru olarak çal��yorum. Kitle klinikleri in�a ediyor ve çiftçilere ve lumadlara ücretsiz t�bbi hizmet sa�l�yoruz. Buna di� hizmetleri, sünnet ve basit cerrahi operasyonlar dahildir. Salg�n�n ard�ndan çe�itli t�bbi görevlere ve bilgilendirme kampanyalar�na kat�ld�m. NPA'da, pahal� ticari ilaçlara alternatif olarak yerel sa�l�k alternatifleri nas�l uygulayaca��m�z ve bitkisel ilaçlar� nas�l kullanaca��m�z ö�retiliyor.

Ayn� zamanda gerilla birli�inde siyasi lider olarak da görevliyim. Halk� örgütlemek ve harekete geçirmek için kitle çal��malar�nda yer al�yorum. Kitle örgütlerini kurmalar�na, e�itim tart��malar� yapmalar�na ve iç tart��malar� yürütmelerine yard�mc� oluyoruz.

Gerilla oldu�umda beri özgüvenimi geri kazand��m� dü�ünüyorum. Eskiden kendimi kirli, günahkâr ve sürtük olarak hissederdim. Komünist bir gerilla olarak hizmet etmek hayat�ma yeni bir anlam ve yön verdi, sadece kendim için de�il kolektif iyilik için bir hayat.

Ka Jellyn: Gerillaya kat�lmadan önce aileme ev i�lerinde yard�m ediyor ve tatl� patates hasad� yap�yordum. Ailem kocamla evlili�imi ayarlad��nda henüz adet olmam��t�m. Hamile kald��mda ise daha çok küçüktüm ve vücudum hamile kalmaya haz�r olmad�� için ilk bebe�imiz öldü, çok gençtim ve bölgemde sa�l�k hizmeti de yoktu. Halk Ordusu'nda ikmal subay�yd�m, ard�ndan Alfa Tak�m� için siyasi e�itmen oldum.

NPA'da günlük ya�am nas�l?
Ka Mimi: NPA'daki günlük ya�am, askeri, politik, üretken ve teknik faaliyetlere kadar çok say�da i�i kapsar. Birimler günlük faaliyetlerini k�sa ve uzun vadeli planlara göre belirler.

Askeri çal��ma aç�s�ndan komuta, birimin güvenli�ini sa�lar. Ke�if ve ara�t�rma ekipleri, ileti�im a�lar� vb. kurulur. Durum izin verdi�inde, birimler kademeli askeri e�itim, talimler ve fiziksel egzersizler yapar. Siyasi çal��ma iç ve d�� alana bölünmü�tür. �ç siyasi çal��ma, okula gidemeyen yolda�lar için ideolojik e�itim, e�itim tart��malar�, de�erlendirme ve sorun çözümü, okuryazarl�k ve aritmetik dersleri içerir. D�� politik çal��ma, örgütlenme faaliyeti, sosyal ara�t�rmalar yürütmeyi ve kitle kampanyalar�n planlamas�n� kapsar.

Gerillalar ayn� zamanda köylülere ekonomik üretim konusunda da yard�m ediyor. Bu, di�er �eylerin yan� s�ra, elle yap�lan tar�m i�ini, organik tar�m� ve kolektif tar�m� te�vik etmek için seminer ve tart��malar�n uygulanmas�n� içerir. Teknik görev, üsteki yemek pi�irme, su getirme ve yakacak odun toplama gibi günlük görevleri içerir. Bu görevleri birimdeki tüm gerillalar üstleniyor. Günlük faaliyetlerimin bir parças� olarak genellikle politik ve teknik görevler al�yorum.

Ka Jellyn: Zor oldu�u zamanlar vard�r, hava s�cakken yürümek ve gece ya�mur ya�arken yürümek gibi. Ancak siyaset ve askeri çal��malar� inceleyip ideolojik birli�imizi güçlendirdi�imiz zamanlar da vard�r. Kolektif çal��malar için de zaman ay�r�yoruz. Genelde günlük i�ler birlikte kararla�t�r�l�r ve bunlar� birbirimize yard�m ederek gerçekle�tiririz.

Sizin gerilladaki günlük ya�am�n�z ile erkeklerinki aras�ndaki fark nedir?
Ka Mimi: Farkl�, ancak birçok yönden benzer. Örne�in, gerillalar�n içeride yüzle�mek zorunda olduklar� askeri faaliyetlerle ilgili olarak kad�nlara kar�� hâlâ önyarg�lar� var. Ço�u askeri görev -ke�if, ara�t�rma ve taktik sald�r�lar- öncelikle erkek sava�ç�lara verilmi�tir. Kad�nlar her f�rsatta bu i�leri kendilerinin de yapabileceklerinde �srar ediyorlar. Filipinler Komünist Partisi uzun süredir kad�nlar�n kurtulu�u için mücadele ediyor ve yolda�lar kad�nlara kar�� önyarg�y� k�rmak için ellerinden geleni yap�yor. Parti, kad�n mücadelesinde uzun bir yol kat etmi� olsa da kad�nlar hala askeri çal��ma konusunda kendilerini iki kat daha fazla kan�tlamak zorunda kal�yor. Di�er tüm teknik i�ler -yemek pi�irme, su getirme, yakacak odun toplama- erkekler ve kad�nlar aras�nda e�it payla��l�r.

Ka Jellyn: Bence erkekler ve kad�nlar ayn� sorumluluklara sahip. D��ar�da, erkekler ve kad�nlar farkl� görülüyor, ancak burada e�itler olarak hareket ediyorlar.

En büyük gerilla örgütlerinden biri 26 bin kad�n sava�ç�ya sahip olan Kürt YPJ'sidir. Kad�nlardan olu�an birimler kurar. Sizde birimler neden karmad�r?
Ka Mimi: Çünkü kolektif olarak hareket ediyoruz ve hepimiz eziliyoruz. Erkekler, kad�nlar ve LGBT, t�pk� köylüler, i�çiler ve küçük burjuvazi dahil olmak üzere farkl� s�n�flardan yolda�lar gibi ortak birimlere dahil oluyorlar. Kad�nlar� erkeklerden ay�r�rsak, erkekler kad�nlar�n sorunlar�n� ve mücadelelerini nas�l ö�renebilir ki?

Geçen ay, tüm gerilla kad�nlar�n�n deneyimlerini ve mücadelelerini payla�t�klar� bir kad�n konferans� düzenledik. Kad�n kurtulu� hareketini ve devrimdeki rolümüzü tart��t�k. Konferansta ö�rendiklerimizi erkek yolda�lar�m�za aktard�k. Farkl� ezilme düzeylerin ve özellikle kad�nlara yönelik özel bir bask� oldu�unu kabul ediyoruz. Ancak NPA'da, ortak bir ezene kar�� mücadelede bir birim olarak bütünle�tik.

Ka Jellyn: Belki bu �ekilde herkesten deneyim kazanabiliriz. Böylece birbirinin özelliklerini biliriz ve farkl� s�n�flar ve katmanlar birbirini tan�r.

�lk sava� deneyiminiz nas�ld�? Ölümden korktunuz mu?
Ka Mimi: Henüz gerçek bir silahl� çat��maya girmedim. Ya�ad��m en büyük deneyim, dü�man birliklerinin onlar� biti�ik bir tepede görmemize neden olacak kadar yakla�t�� zamand�. Birli�imiz dü�man� alt edebilirdi, ama o zamanlar çok gergindim. Kendime sadece emre güvenmem gerekti�ini söyledim. Devrimde ölüm korkusunu içselle�tirmeyi, üstesinden gelmeyi ve bunu sava�ta bir gerçeklik olarak görmeyi ö�rendim. Korkusuz de�iliz, ama daha cesur hissediyoruz çünkü yaln�z de�iliz. Bizimle birlikte yolda�lar�m�z var.

Ka Jellyn: Kas�m 2018'de ilk sava� deneyimimim pusu kurmamd�. Bölgenin koordineli taktik sald�r� ça�r�s�na yan�t olarak pusu kurmu�tuk. Çat��ma yakla��k bir saat sürdü, sonra geri çekildik. Filipin Silahl� Kuvvetleri’nin 66. Piyade Taburu'nun 17 unsuru öldürüldü. Ama ayn� zamanda bizim saflar�m�zda bir kayb�m�z vard�. Korkmad�m, sakin kald�m. Bunun zafer kazanmak için yapt��m�z fedakarl��n bir parças� oldu�unu biliyorum.

NPA d��nda olan kad�nlar sizi nas�l görüyor?
Ka Mimi: Halktan kad�nlar bana gerilla hayat�n�n a��r yüklerine ve uzun mesafe yürüyü�lerine nas�l dayand��m� soruyorlar. Bana her zaman tüfe�imin benim için fazla a��r olup olmad��n� ve kocaman vücudumla gerçekten düzgün yürüyüp yürüyemedi�imi soruyorlar. Kad�nlar�n zorluklara ve fedakarl�klara katland�klar�n�, o�ullar�n� ve k�zlar�n� daha büyük bir amaç u�runa geride b�rakt�klar�n� gördüklerinde �a��rd�klar�n� dü�ünüyorum.
Ka Jellyn: Sayg�, güven ve umut vard�r. Beni cesaretlendiriyorlar, kendime dikkat etmemi söylüyorlar.

Okurlar�m�z için ba�ka bir mesaj�n�z var m�?
Ka Mimi: Kad�nlar�n devrime kat�lmalar� gerekti�ini dü�ünüyorum. Tüm s�n�fsal, etnik köken ve �rksal bask�y� sona erdiremezsek, kad�nlara yönelik bask�ya son veremeyiz. Bu nedenle, yerli halklar, i�çiler, bal�kç�lar, çiftçiler gibi toplumun di�er sektörleriyle el ele vermemiz gerekiyor.

Ka Jellyn: D��ar�da bir kad�n olarak hükümet taraf�ndan ihmal edildim. Ama gerillada sayg� görüyorum. Ve beni uyand�rd�klar� için partiye ve orduya minnettar�m.

*K. Nazari'nin Filipinli kad�n gerillalarla yapt�� Lower Class Magazine'de yay�nlanan röportaj Ivana Benario taraf�ndan ETHA için çevrilmi�tir. Röportaj�n asl�n� buradan okuyabilirsiniz.

ÇEV�R� | Filipinli kad�n gerillalar: Yaln�z olmad���m�z için kendimizi daha güçlü hissediyoruz

�lgili Haberler

ÇEV�R� | Filipinli kad�n gerillalar: Yaln�z olmad��m�z için kendimizi daha güçlü hissediyoruz