İHD Mardin Şubesi'nden Dargeçit raporu: Endişeliyiz
İHD Mardin Şubesi, Dargeçit'te kemiklerin bulunduğu yerde Cumhuriyet başsavcılarının yaptığı incelemede delilerin toplanması ve muhafaza edilmesi konusunda uluslararası anlaşmalar ile güvence altına alınan toplu mezarların açılmasına uyulduğu konusunda endişe duyduklarını belirtti. Rapor yayınlayan İHD, sürecin takipçisi olduğunu bildirdi.
İnsan Hakları Derneği (İHD) Mardin Şubesi, Dargeçit'te 40 kişiye ait olduğu belirlenen kemiklerin bulunduğu yerde yapılan inceleme sonucunda hazırladığı raporu açıkladı.
Raporda, Dargeçit'te 2013 ve 2015 yılları arasında yapılan kazılarda da, gözaltına alınarak kaybedilenlerin kemik ve cenazelerine ulaşıldığı hatırlatıldı.
29 Mayıs'ta, Mardin'in Dargeçit ilçesine bağlı kırsal Akyol (Derêca) Mahallesi'ne bağlı Libka Kanîya mezrasındaki bir mağaranın içinde insan kafatası ve kemiklerinin bulunması üzerine, İrfan Yakut'un 1993'te kaybedilen babasının da aralarında olma ihtimali üzerine Dargeçit Cumhuriyet Başsavcılığı'na suç duyurusunda bulunduğu hatırlatıldı.
Yakut'un, suç duyurusunun ardından İHD Mardin Şubesi'ni telefonla arayarak bilgi verdiği ve başvuru yaptığı kaydedilen raporda, bunun üzerine Şube Başkanı Avukat Feyzi Adsız, Avukat Erdal Kuzu ve Avukat Cengo Türk'ün de olduğu bir heyetin inceleme yaptığı bildirildi.
HEYETİN YAPMIŞ OLDUĞU GÖRÜŞMELER VE İNCELEMELER
Heyetin 30 Mayıs'ta Dargeçit Cumhuriyet Savcısı ile görüşmek için adliyeye gittiği ancak cumhuriyet savcılarının olay yerine gittiğini öğrendikleri, savcının koruması ile iletişime geçilmek istendiğini ancak ulaşılamadığı belirtildi.
'SAVCI İLE BİLGİ ALIŞ VERİŞİNDE BULUNULMADI'
Bunun üzerine İrfan Yakut'un talebi üzerine olay yerine gidildiği kaydedilerek, "Olay yerinde bulunan kolluk kuvvetleriyle konuşulmuş ancak Cumhuriyet Başsavcıları talebi doğrultusunda yapılan soruşturmada gizlilik kararı alındığı ve kısıtlama kararının olduğu ve suç duyurusunda bulunan kişinin vekaletinin bulunmadığı gerekçesiyle olay yerinde yapılan incelemede derneğimizce oluşturulan heyet üyelerinin olay yerine gidilmesi engellenmiştir. Daha önce Dargeçit'te bulunan soruşturma ile ilgili bilgi alışverişi yapılmak amacıyla Savcının olay yeri incelemesinin bitmesini beklenilmiş, ancak olay yeri incelemesi bittikten sonra Cumhuriyet başsavcılığı ile ancak 5 dakikadan az bir süre ile konuşma imkânı bulunulmuş ve herhangi bir bilgi alışverişinde bulunulmamıştır" denildi.
HEYETİN TESPİT VE KANAATLERİ
Raporun, tespit ve kanaatler kısmında şu bilgilere yer verildi:
-Kamuoyunu ilgilendiren böylesi bir soruşturmada sivil toplum kuruluşlarının olay yeri incelemesinde engellenmesine soruşturmanın selameti için engel teşkil etmektedir.
-Sivil toplum kuruluşları ve başvurucunun avukatları olarak olay yeri incelemesine alınmaması soruşturmanın selameti konusunda ciddi endişe uyandırmaktadır.
-Heyet olarak Cumhuriyet Başsavcılığınca olay yerine alınmadığımızdan ötürü delillerin toplanması muhafaza altına alınması konusunda uluslararası anlaşmalar ile güvence altına alınan toplu mezarların açılması hususunda ciddi endişe uyandırmaktadır.
-Dargeçit Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından delil toplama biçiminin Birleşmiş Milletler (BM) Minnesota Sözleşmesine aykırı olarak yapıldığı heyetimiz tarafından gözlemlenmiştir.
SONUÇ VE ÖNERİLER
Raporun sonuç ve öneriler bölümü ise şöyle:
- Her yeni kemik bulunduğunda yakınlarını kaybeden ailelerde yeni bir umut oluşturmakta, bu yeni umut ile DNA sonuçları Adli Tıp Kurumunun bürokratik işlemleri sonucu çok çıkmaktadır. Adli Tıp Kurumunun ailelerinin mağduriyetini göz önünde bulundurarak verilen kan örneklerinin sonuçlarının daha erken sonuçlandırması gerekmektedir.
-Kayıpların soruşturulması ve sorumlularının tespit edilerek adalet önüne çıkarılması konularında daha hızlı, etkili, kayıp ailelerinin katkısına ve katılımına açık süreçlerin işletilmesi sağlatılmalıdır.
-Dargeçit Cumhuriyet Başsavcılığının soruşturmanın ‘gizliliği' gerekçesiyle heyetimizin alana almamasının soruşturmanın adilane ve etkin yürütülmesi konusunda ciddi şüpheler uyandırmaktadır. Bu anlamda İHD Mardin Şubesi olarak gerekli resmi başvurularımızı yapacağız. 17-31 Mayıs Uluslararası Gözaltında Kayıplar Haftasında Mardin'in Dargeçit ilçesine bağlı kırsal Akyol (Derêca) Mahallesi'ne bağlı Libka Kanîya mezrasındaki bir mağaranın içinde ulunan kemiklerin kime ait oldukları, öldürme biçimlerini ve hangi gerekçe ile öldürüldüklerinin ortaya çıkarılması için gerekli çalışmamızı yapacağız."