İran'da idamlar ve tutuklamalar artıyor
Faşist İran molla rejimi, Newroz kutlamalarının ardından Kürtlere dönük tutuklama saldırılarını arttırdı. Kürdistan İnsan Hakları Ağı ve İran İnsan Hakları örgütleri tarafından yapılan açıklamalarda son birkaç ay içinde İran ve Rojhilat'ta artan idam ve tutuklamalara dikkat çekildi.
Faşist İran molla rejimi, İran'daki halk hareketini ve ulusal talepli mücadeleyi halkları bastırmak için idamları ve tutuklamaları artırdı.
Kürdistan İnsan Hakları Ağı (Kurdistan Human Rıghts Network/KHRN), faşist İran rejim güçlerinin Rojhilat'ın Urmiye kentine bağlı Şino ilçesinin Sayîn Qela bölgesinde Lokman Hacî Xuş, Salar Beygî, Ali Şîrî ve Nasır Muradî adlı 4 Kürtü gözaltına aldığını duyurdu.
Batı Azerbaycan Eyaleti'nin Piranşehr kentinde ise, Kürt aktivistler Ayoub Rasoulzadeh ve Haji Barzeh molla rejimince tutuklandı. Tutuklananların nerede olduğu bilinmiyor. KHRN tutuklananlardan Rasoulzadeh'in çevre aktivisti, Haji Barzeh'in ise Kürt politik tutuklu Bapir Barzeh'in kardeşi olduğunu duyurdu.
KHRN, İran Devrim Muhafızları güçlerince, Newroz kutlamalarından sonra Rojhilat kentlerinde Kürt sanatçı, aydınların da içinde olduğu çok sayıda politik aktivisti tutukladığına dikkat çekti.
MOLLA REJİMİ İDAM CEZALARINI ARTTIRDI
İran İnsan Hakları örgütü yaptığı araştırmalarda 2024 yılı içinde çeşitli yaş, cinsiyet ve ulusal halklardan olan onlarca tutuklunun çeşitli gerekçelerle idam edildiği bilgisini paylaştı.
Adil yargılama yapılmadan çok sayıda kişi hakkında idam kararı verildiğini vurgulayan İran İnsan Hakları örgütü, infazların tutsakların aile ve yakın çevresine bilgi verilmeden gerçekleştirildiğini kaydetti.
İdam kararlarının, Urmiye, İsfahan, Semman, Kerman, Kirmanşah, Kum, Zanjan gibi İran ve Rojhilat'ta bulunan merkez hapishanelerinde uygulandığı öğrenildi.
Yine İran İnsan Hakları örgütü (IHRNGO) 2021 yılından itibaren uyuşturucu kullanımı ya da satımı iddiasıyla tutuklananlar hakkında verilen idam kararlarında artış olduğuna dikkat çekti. 2022 yılında uyuşturucu nedeniyle 256 kişi hakkında idam kararı verilirken, 2023 yılında yüzde 84 oranında artışla 471 kişi hakkında idam kararı verildi.
10 Nisan 2024'te açıklama yapan 80'den fazla İranlı ve uluslararası örgüt, uyuşturucu nedeniyle infazların durdurulması için ortak eylem çağrısında bulundu.
İran İnsan Hakları, bir başka araştırmasında son bir yıl içinde 'kısas' cezası nedeniyle artan idamlara dikkat çekti. İran şeri hukukuna göre, "kasten öldürme" suçunu işleyenler kısas (ayni intikam) cezasına çarptırılabiliyor. Kişi mahkum edildikten sonra, mağdurun ailesinin 'intikam' ölüm veya bağışlama arasında seçim yapması gerekiyor. Kısas kararı verildiği durumda kişi idam ediliyor.
2023 yılında aralarında iki çocuk, 15 kadının da bulunduğu en az 282 kişi cinayet suçlamasıyla idam edildi. Bu, 2010'dan bu yana en yüksek ikinci kısas infazıydı. Kaydedilen kısas infazlarının yalnızca yüzde 20'si resmi kaynaklar tarafından açıklandı. 2023'te İran İnsan Hakları, kısas infazları yerine diyet veya bağışlamayı tercih eden 857 aile olduğunu da kaydetti.