GÜNCEL

�liç katliam�n�n ba� sorumlular�ndan Murat Kurum

�STANBUL (NAD�YE GÜRBÜZ)
9 Mart 2024 Cumartesi

AKP'nin �BB aday� Murat Kurum, TOK�'de binlerce insan� sömürüp elinde avucunda bulunan üç kuru�a göz dikmekle kalmad�, ayn� zamanda "ÇED olumlu" karar�, kapasite art�� onay�yla �liç'teki maden sahas�nda i�çilerin ölümünün de alt�na imza att�.

AKP'nin �stanbul Büyük�ehir Belediyesi Ba�kan aday� Murat Kurum, son dönem magazinsel haberlerle çok gündem oldu. Yapt�� gaflar, müzik kula��ndan yoksun, bet sesiyle söyledi�i �ark�lar, dalga geçilmesine neden oldu. Kendisi de magazin programlar�nda boy göstererek, y�llard�r i�ledi�i suçlar� aklamaya çal��rken, böylesine magazinel haberler Kurum'u pek de rahats�z ediyor görünmüyor. Burjuva siyasetçilerin birbirleri ile ilgili polemik diye nitelendirdiklerinin laf dala��ndan ibaret olmas�n�n nedeni hem kendilerinin hem birbirlerinin kirli defterlerinin ortaya ç�kmas�n� engelleme amac� ta��d��n� görüyoruz. Çünkü rantta, talanda, yolsuzlukta, i�çileri, emekçileri sömürmede, �rkç�l�kta ortakla��yorlar.

Biz, Kurum'un magazinsel yönüyle ilgilenmeyece�iz tabii ki. Kurum'un bizim müteahhitlik diye tan�mlad��m�z in�aat mühendisli�iyle ba�layan, TOK� ile devam eden ve nihayetinde bakanl��a uzanan süreçteki suçlar�n�n bir �eceresini sunmaya çal��aca��z.

Bunun için önce biyografisine bakal�m. �BB adayl��na ili�kin tan�t�m sayfas�nda kendi anlat�m�yla 7 May�s 1976 Ankara Çankaya do�umlu Kurum'un annesi Ankaral�, babas� Konyal�. �n�aat mühendisi olan babas�n�n Bay�nd�rl�k ve �skan Bakanl��'nda çal��t�� dönem Mardin'de bir süre ya�am��, ilkokulun iki y�l�nda bu kentte e�itim alm��. Üniversitede in�aat mühendisli�i okumu�, 1999-2005 y�llar� aras�nda onlarca farkl� �antiyede çal��m��. 2005 y�l�nda ise TOK�'de çal��maya ba�lam��. H�zl� ad�mlarla ilerleyi� de bundan sonra ba�l�yor Kurum'un hayat�nda. 2006'da TOK� �stanbul Uygulama Daire Ba�kanl�� Avrupa Yakas� Uygulama �ube Müdürü, 2009'da Emlak Konut GYO A� Genel Müdürü olmu�.

10 Temmuz 2018'de getirildi�i Çevre ve �ehircilik Bakanl�� görevi 4 Haziran 2023'te sona erdi. Bundan sonras�n� parçal� da olsa birço�umuz hat�rl�yoruz. Parçal�l�� sona erdirmek için haf�zam�z� bir tazeleyelim.

TOK� SOYGUNU
TOK�'lerle "dar gelirli" diye tarif etti�i yoksullar� ev sahibi yapt��n�, "sosyal konut" kampanyalar� düzenledi�ini savunuyor, biyografisinde Murat Kurum. �stanbul'da seferberli�e dönü�tü�ünü söyledi�i "kentsel dönü�üm" projeleri de bir di�er övünç kayna��. Fakat büyük bir deprem riski alt�nda bulunan �stanbul'da bugüne kadar depreme ili�kin hiçbir haz�rl�k yap�lm�� de�il.

Biyografisinde bakanl�� döneminde çok say�da afet ya�ad�klar�n� itiraf ediyor. Bunlar�, "Manavgat ve Marmaris'teki yang�nlar, Kastamonu Bozkurt, Sinop ve Giresun'daki seller, Elaz��, Malatya, �zmir'deki depremler" �eklinde anlat�yor. Kendi biyografisini yazarken tabii ki yapt�klar�n� allay�p pullamaktan imtina etmiyor. Bu "felaketlerin" sorumlular�ndan oldu�unu gizleyen Kurum, TOK�'nin 46 bin afet konutunu yapt��n�, 6 �ubat depreminin ard�ndan 180 bin afet konutu yap�m�na ba�lad�klar�n� anlat�yor.

Bunlar Murat Kurum'un anlatt�klar�. Kurum'un kendisini anlat�rken söylemeyi "unuttuklar�n�" daha do�rusu söylememeyi tercih ettiklerini de biz anlatal�m.

Murat Kurum, anlatt�� gibi in�aat mühendisi olma hayaliyle büyüyen, üniversiteye giderek hayalini gerçekle�tiren bir müteahhit. Kurum gibi birinin önce TOK�'nin ard�ndan Çevre ve �ehircilik Bakanl��n�n ba��na getirilmesi �a��rt�c� de�il.

TOK�'nin ba��nda bulundu�u dönemde "dar gelirli vatanda�lar�" ev sahibi yapt��n� söyleyen Kurum, sanki halka bu konutlar� hibe etmi� gibi anlat�yor. Ama gerçek �u ki, devlet eliyle müteahhitlik yapan Kurum, yoksul halk� TOK� eliyle sömürenlerden. ��te bu nedenle �BB adayl�� döneminde TOK� ma�durlar�n�n protestosuyla kar��la��yor.

TOK� KONUTLARI 5 YILDIR TESL�M ED�LM�YOR
Toplu Konut �daresi Ba�kanl��'n�n 2019 y�l�nda ba�latt�� "100 Bin Alt Gelir Grubu Sosyal Konut Projesi" kapsam�nda hak sahibi olanlar konutlar�n� 5 y�ld�r teslim alam�yor. �nsanlar� evsiz b�rakmakla da yetinmemi� Kurum, bir de konut fiyatlar� ile taksitlere zam yaparak, "müteahhit" s�fat�na ne kadar uygun oldu�unu da göstermi�.

Kurum'un adayl��n�n ard�ndan en çok duydu�umuz slogan, bu nedenle TOK� ma�durlar�n�n att��, "Ma�durlar burada Murat Kurum nerede?"

Tuzla ve 5 bin 750 Konut Maltepe projelerinin ma�durlar�, bu süreçte TOK�'lerin nas�l halk� ma�dur etme alan�na dönü�tü�ünü anlat�yor. �imdi onlara kulak verelim: "Ödemeler 240 aydan 180 aya indirildi. Yüzde 1 KDV yüzde 10'a ç�kar�ld�. 0,49 faiz kald�r�ld�. Faiz oranlar� art�r�ld�. Maliyet farklar� halka yans�t�lmayaca�� söylenmesine ra�men yans�t�ld�."

Kendilerini "TOK� �ansl�s�yken, TOK� ma�duru olduk" diye tan�mlayan halk, "Verdikleri sözü tutmuyorlar, 5 y�lda 5 bin daire bitiremeyen Murat Kurum, her gün ba�ka bir aç�klamada bulunuyor, 650 bin daire sözü verdi. 5 bin taneyi bitiremedi. Önce bu 5 bini bitirsin sonra bu 650 bin daire sözlerini versin. Biz Cumhurba�kan�n� saraylara lay�k gördük o bize 2+1 daireyi lay�k görmüyor" sözleriyle durumu özetliyor.

MADEN KATL�AMLARININ BA� SORUMLULARINDAN
Murat Kurum'un i�ledi�i suçlar�n en hafifi belki de yoksul halk� TOK� eliyle sömürmesi. Çevre ve �ehircilik Bakanl�� döneminde, 7 bin 245 maden projesine onay verdi. AKP iktidar� süresince 300 bin madene onay verildi. Bunlar�n birço�unda da "ÇED gerekli de�ildir" kararlar� yer ald�. Bununla da yetinmedi, madenlere kapasite art�r�m� kararlar�n�n alt�na imza att�. O imzalardan biri de 13 �ubat günü resmi rakamlara göre 9 i�çinin siyanürlü topra��n alt�nda kald�� Erzincan'�n �liç ilçesindeki Anagold Madencili�e ait Çöpler sahas�ndaki siyanürlü alt�n madencili�iydi. �ki y�l önce y��n liçi alan�nda ya�anan siyanürlü toprak kaymas�n� gizleyerek, do�a ve i�çi katliam�n�n alt�na maden �irketiyle birlikte imza att�.

AKP iktidar� döneminde maden yasas�nda 21 kez de�i�iklik yaparak ya�am alanlar�, uluslararas� ve yerli i�birlikçisi maden �irketlerinin talan�na aç�ld�. Son de�i�iklik �liç'teki katliam�n ya�and�� günlerde görü�ülecekti. Ancak geli�en tepkiler bu yasa de�i�ikli�inin �imdilik dondurulmas�na neden oldu. Maden yasalar�nda yap�lan de�i�ikliklerle, maden �irketlerine muafiyetler, vergi te�vikleri, aflar yap�ld�. Maden sahalar�n�n fay hatt� üzerinde olmas� önemsenmedi. Ayn� �liç'te oldu�u gibi. Çok yak�n�nda bir akarsuyun bulunmas� da önemsenmedi. Ayn� �liç'te oldu�u gibi. F�rat nehrinin kenar�na yap�lan Anagold Madencili�e ait siyanürlü alt�n maden sahas�, sadece Türkiye de�il, Irak ve Rojava'da da geni� bir alan� etkiliyor.

YALAN SÖYLÜYOR
Murat Kurum, kapasite art�r�m�na onay verdi�i �liç'teki siyanürlü alt�n madencili�i sahas�n� bakanl�� döneminde 135 kez denetledi�ini, 3 ay kap�s�na mühür vurdu�unu söyleyerek kendini aklamaya çal��rken, gerçeklerin böyle olmad�� ortaya ç�kt�.

Bu tür katliamlarda her zaman o alanda görevli mühendislere sorumluluk yüklenir. �liç'te de ayn�s� oldu ve sadece mühendisler tutukland�. Tutuklanan mühendislerden biri olan Kaan Murat Akpolat, "Bakanl�k taraf�ndan denetim görmedim" diyerek Kurum'u yalanlad�.

Kurum'un 3 ay kap�s�na mühür vurdu�unu söyledi�i dönem ise Haziran 2022'de siyanür ta��yan borulardan birinin patlamas� sonucu ya�and�. 20 metreküp siyanürlü solüsyon çevreye yay�ld�, fakat Anagold Madencilik siyanür miktar�n�n yakla��k 8 kilogram oldu�u yalan�na sar�ld�. Bu süreçte �irkete 16,4 milyon lira idari para cezas� verildi. Ancak firmaya men cezas� uygulanmad�. Bu ceza 12 Mart 2023'te yürürlü�e giren yasa kapsam�nda gerçekle�tirilen vergi aff� anla�mas� sonucu �irkete 7,2 milyon ABD Dolar� ödenerek fazlas�yla geri ödendi.

Kurum, kapasite art��na bakanl��n�n karar vermedi�ini söylese de bu söylemini de Anagold Madencilik yalanlad�. Y��n liçi tesisinde büyüme ve kapasite art�� için Kurum'un görev yapt�� 7 Ekim 2021 tarihinde Çevre ve �ehircilik Bakanl��, ÇED olumlu karar� verdi.

Kurum'un bakanl�� döneminde 16 Haziran 2022'de 3 kat kapasite art�r�m karar�yla aç�k ocaklar� geni�letip derinle�tiren �irket, 687 hektar olan maden sahas�n� yakla��k 1746 hektara ç�kar�rken, 2021 y�l�nda TMMOB ve �liç'te siyanürlü alt�n ç�kar�lmas�na kar�� ç�kan köylüler ad�na Sedat Cezayirlio�lu, Çevre ve �ehircilik Bakanl��na ÇED iptal davas� açt�. Erzincan �dare Mahkemesi davay� reddetti. Bu karar, haziran ay�nda Dan��tayda bozuldu, Dan��tay 6. Dairesi yeniden bilirki�i incelemesi yap�lmas�na karar verdi.

Burada anlatt�klar�m�z, �liç'te ya�anan katliam�n sorumlular�n� net olarak ortaya koyuyor ama bugüne kadar ne �liç madeni kapand�, ne de bu katliam�n gerçek sorumlular�na dokunulmad�.

KURUM'UN 'GÜNDEM�M�ZDE YOK' DED�� KANAL �STANBUL BAKANLIK STRATEJ� PLANINDA
AKP'nin �BB Ba�kan aday� Murat Kurum, Kanal �stanbul ile ilgili sorulara "Gündemimizde yok" yan�t�yla kaçamak cevap verirken, Ula�t�rma ve Altyap� Bakanl��'n�n 2024-2028 Stratejik Plan�'nda Kanal �stanbul'un yüzde 20 oran�nda tamamland�� bilgisi yer ald�.

Ula�t�rma Bakanl�� raporunda, 2027'de kanal�n yüzde 30'unun, 2028'de ise yüzde 45'inin tamamlanmas�n�n hedeflendi�i belirtildi.

�liç katliam�n�n ba� sorumlular�ndan Murat Kurum

�lgili Haberler