GÜNCEL

'Hapishanelerde 12 Eylül'ü aratmayan ihlaller ya�an�yor'

�ZM�R
4 Haziran 2022 Cumartesi

Hasta tutsaklar�n durumuna dikkat çekmek için �zmir'de düzenlenen panelde, mücadele yürütülmezse hapishanelerde hak ihlalleri ve ölümlerin artaca�� kaydedildi.

�nsan Haklar� Derne�i (�HD) �zmir �ubesi, hasta tutsaklar ve hapishanelerde ya�anan hak ihlallerine dikkat çekmek amac�yla Mimarlar Odas� Konferans Salonu'nda panel düzenledi. Moderatörlü�ünü gazeteci Ali Duran Topuz'un yapt�� panele, avukat Zeynep Ceren Boztoprak, Bar�� Akademisyeni Prof. Dr. Melek Göregenli, Prof. Dr. Zeki Gül ile HDP E� Genel Ba�kan Yard�mc�s� Ümit Dede konu�mac� olarak kat�ld�.

'EGE BÖLGES�NDE EN AZ BE� TUTUKLU YA�AMINI Y�T�RD�'
Panel, hasta tutsaklar�n durumunu anlatan sinevizyon gösterimi ile ba�lad�. Panelin aç�l�� konu�mas�n� yapan �HD �zmir �ube Ba�kan� Zafer �ncin, hapishanelerde hak ihlallerinin katbekat artt��n� söyleyerek, Ege bölgesinin de budan ba��ms�z olmad��n� söyledi. Ege bölgesindeki hak ihlallerin artmas�na dair yüksek oranda ba�vuru ald�klar�n� söyleyen �ncin, "Özelikle K�r�klar Cezaevi Müdürü Haydar Ali Ak'�n gelmesiyle ihlallerin artt��n� görüyoruz. Bu bask�lardan kaynakl� �u anda bir tutuklu ölüm orucunda. K�r�klar'daki hak ihlallerinin son bulmas� için yapt��m�z görü�melerin tümü de sonuçsuz kal�yor. Ya�anan hak ihlallerden kaynakl� son bir y�lda Ege bölgesinde en az 5 tutuklu ya�am�n� yitirdi" dedi.

Moderatör Ali Duran Topuz, Türkiye'deki hapishanelerini ele al�rken mutlaka 12 Eylül'de ya�ananlara bakmak gerekti�ini ifade ederek, �u anda Türkiye hapishanelerinde 12 Eylül dönemini aratmayan hak ihlallerinin ya�and��n� aktard�.

BOZTOPRAK: ÖLÜMLER ARTACAK
Av. Zeynep Ceren Boztoprak, hapishanelerde bulunan hasta tutsaklar�n verilerine dikkat çekti. 2013 y�l�nda 456 olan hasta tutsak say�s�n�n binleri a�t��n� belirten Boztoprak, "Cezaevlerinde zamana yay�lan bir öldürme politikas� var. Cezaevinde kalamaz raporu olan çok say�da tutuklu olmas�na ra�men tahliye edilmeyerek, ölüme terk ediliyor. Türkiye hasta tutuklular konusunda kendi yasalar�n� da ihlal ediyor. Hasta tutuklular�n cezaevinde kalmas�na dair verilen raporlar, tamamen siyasi iktidar�n iste�ine göre veriliyor. Son bir y�lda 46 ki�i ya�am�n� yitirdi. Yasalar ihlal edildi�i sürece, cezaevlerindeki hak ihlalleri ve ölümler artacak" dedi.

Aysel Tu�luk, Mehmet Emin Özkan gibi kamuoyuna mal olan hasta tutsaklar�n durumuna dikkat çeken Boztoprak, hasta tutsaklar�n tahliye edilmeyerek, cezaland�r�ld��n� söyledi.

DEDE: HER �NSAN ÖZGÜLÜ�ÜNE KAVU�ACA�ININ UMUDUNU KORUYAB�LMEL�
HDP E� Genel Ba�kan Yard�mc�s� Ümit Dede ise, bir ülkenin demokrasi düzeyini anlamak için hapishanelere bak�lmas� gerekti�ini söyledi. PKK Lideri Abdullah Öcalan üzerindeki tecridin hapishane ve topluma yans�malar�na ili�kin de�erlendirmelerde bulunan Dede, "Siyasi iktidar cezaevleri üzerinden toplumu dizayn etmek ve dize getirmek istiyor. Cezaevlerinde ya�anan hak ihlalleri de ülkenin genel politik siyasi sorunlar�ndan ba��ms�z de�ildir. Bir istisnan�n genele yans�mas�n� Say�n Öcalan üzerinde uygulanan tecrit örne�i ile görebiliriz. Önemli bir örnektir. Cezaevinde iktidar�n uygulad�� politikalar�n üretildi�i ilk cezaevi �mral�'d�r. Bugün ya�anan en temel sorunlardan biri ömür boyu hapis cezas�d�r. Hiçbir zaman hiçbir yerde tahliye edilmeme, ölünceye kadar cezaevinde kalacak mahpuslar var. Bu düzenleme �mral�'ya özel yap�ld�. Öcalan için getirilen bir düzenleme ve �u anda bir çok tutuklu bundan etkileniyor. A�HM bunun i�kence oldu�unu tespit etti. Ve 'Umut' hakk�ndan bahsetti. Her insan günün birinde cezaevinden ç�kaca��na, özgürlü�üne kavu�aca��na dair umudunu koruyabilmeli' dedi. Bugün infaz yakmalar ve denetimsizlikten yararlanmamada do�rudan umut hakk�yla ilgilidir. Dolay�s�yla bütün bunlar �mral�'da uygulanan tecridin di�er cezaevlerine yans�mas� olarak kar��m�za ç�k�yor."

'YA�AMIN �N�ASI �Ç�N MÜCADELE ED�YORUZ'
Temel sorunlardan birinin haks�z ve hukuksuz bir �ekilde s�n�rs�z yetki ile infazlar�n yak�lmas�, disiplin cezalar�n�n verilmesi oldu�unu kaydeden Dede, "7 y�ld�r cezaevlerinde özelikle politik tutuklulara diz çöktürüp, iradelerini k�rmak istiyorlar. Ç�plak arama, a��z içi dayatma, askeri say�m, disiplin cezalar�, i�kenceye varan muameleye kar�� tutuklular ölümü göze alarak kar�� ç�k�yorlar. Hem içeride hem d��ar�da iktidar onursuzlu�u ki�iliksizli�i dayat�yor. Buna kar�� içeride ve d��ar�da demokrasiye inanan bizler, bu politikan�n te�hir edilerek, onurlu bir ya�am�n in�as� için mücadele ediyoruz" diye konu�tu.

GÖREGENL�: YEN� �NSAN YARATMA ÇABASINDALAR
Prof. Dr. Melek Göregenli de, 2000'li y�llarda hapishanelere dair haz�rlad�klar� rapor çal��malar�n� anlatarak, o dönem rahatl�kla yapt�klar� çal��malar�, �u anda yapman�n imkans�z oldu�una i�aret etti. Güvenlikçi politikalar�n hapishanelerde tutsak say�s�n� artt�rd��n� söyleyen Göregenli, "�zolasyon, ruh sa�l��, bireysel ve sosyal becerileri etkiliyor. 50 ki�ilik ko�u�ta, 180 ki�i kalabiliyor. Bunlar hiçbir ceza anlay��n�n kald�rabilece�i �eyler de�il. Yo�unluk ve kalabal�k tutuklular�n ya�am kalitesini belirler ve farkl� sorunlar da yarat�yor. Mekansal düzenlemelerle ki�iler öz sayg� ve benliklerinden utand�r�l�yor. Bu ihlaller yeni bir insan yaratma çabas�d�r. Ama yeni bir insan� yaratabiliyorlar m�? Hay�r. Bu sadece Türkiye'de de�il dünyan�n hiç bir yerinde cezaevlerinde yeni ve kendileri gibi istedikleri insanlar yaratam�yorlar" dedi.

'Hapishanelerde 12 Eylül'ü aratmayan ihlaller ya�an�yor'

�lgili Haberler