Monica Hoffman yazdı | 25 Kasım'da kadınlar sokakları doldurdu
Yine de, bu yıl sistemin kriz hali oldukça belirginleşti: Artık tek bir konu, sorun, kriz yok. Arjantin'deki kadınlar aşırı yoksullukla mücadele ediyor. Fransa'daki kadınlar, şiddet, tecavüz ve istismara uğrayan binlerce kadının simgesi haline gelen Gisèle için adalet mücadelesi veriyor. Türkiye'deki kadınlar, faşist rejim tarafından sürekli haklarının yok edilmesine karşı direniyor. Her ülkede, erkek egemen-kapitalist sistemin genel krizi, kadın hareketleri tarafından ele alınan özgül etkilerini gösteriyor.
Bu yıl da dünya çapında binlerce kadın 25 Kasım'da, kadına yönelik şiddete karşı sokaklara çıktı. Bugün, 1960 yılında Dominik Cumhuriyeti'nde Trujillo diktatörlüğüne karşı antifaşist direnişte ölümsüzleşen Mirabal Kardeşleri anmak amacıyla ilan edildi. Bu cesur kadınların mücadelesi, ölümünden on yıllar sonra bile uluslararası kadın hareketi tarafından sürdürüldü, tıpkı dün bir kez daha net bir şekilde gösterildiği gibi. Aynı zamanda, bu yıl 25 Kasım, kadınların sorunlarının ve kadın hareketinin karşılaştığı zorlukların 1960'lardan bu yana karmaşıklaştığını ve geliştiğini göstermiştir. 2024 yılı, kanlı savaşlar, derinleşen ekonomik krizler ve erkek egemen, emperyalist sistemin belirsizlikleriyle şekillenen bir yıl oldu. Bu küresel durum, bu yılki 25 Kasım protestolarında da kendini gösterdi.
ARJANTİN
Feminist kolektif "Ni una menos"un çağrısı üzerine, binlerce kadın "Özgür, suçsuz ve aç kalmadan yaşamak istiyoruz" sloganıyla, merkezi Plaza de Mayo'ya yürüdü. Bu yılki 25 Kasım, Arjantinli kadınların, hem erkek şiddet hem de ekonomik kriz ve neofaşist Milei'nin neoliberal politikaları altında acı çektiğini ve yoksullukla ve şiddetle mücadele ettiklerini açıkça ortaya koydu. Tarihi Plaza de Mayo'da, 1980'lerdeki askeri diktatörlük sırasında çocuklarının kaybolmasını protesto eden ilk Plaza de Mayo annelerinden Nora Cortiñas anıldı. Böylece kadınlar, neofaşist bir yükseliş döneminde, antifasist mücadele veren Plaza de Mayo annelerinin geleneğine sahip çıktılar.
MEKSİKA
Meksika'da feminist kolektifler ve organizasyonlar, "Madres Buscadoras" dahil, feminist hareketin özerkliğini ve bağımsızlığını devletin ajandasından yeniden kazanmaları gerektiğine dikkat çektiler. Gruplar, Meksiko City'deki bir kitle gösterisinin öncesinde yaptıkları açıklamada, "Kadınlar, kadın cinayetlerinin artışı, kaybolmalar, insan ticareti, zorla yerinden edilme, yoksulluk, iş eşitsizliği, doğal kaynakların tahribatı ve militarizasyon gibi olgulardan en fazla etkilenmektedir" dediler. Ayrıca, yakın zamanda yapılan ABD seçimlerinin etkisi de hissedildi: Sıkı göçmen politikaları ve bir sonraki Trump başkanlığının sonuçları tartışıldı. Önceki yıllarda olduğu gibi, Meksikalı kadınlar, sokaklarda militan bir şekilde seslerini duyurdular.
İSPANYA
İspanya'da, ülkenin farklı şehirlerinde kadınlar, erkek şiddete karşı sokaklara döküldüler. 2022 yılından bu yana, feminist hareket ikiye bölünmüş durumda; biri trans-kapsayıcı, diğeri ise trans-dışlayıcı. Trans-kapsayıcı gösteri, "Korku taraf değiştirmeli" sloganıyla Madrid sokaklarında yaklaşık 3 bin kadınla yürüdü, yüksek erkek şiddet oranlarını kınadı ve İstanbul Sözleşmesinin tam olarak uygulanması için şiddetten korunma finansmanının artırılmasını talep etti. Ayrıca, 25 Kasım'da, Madrid'deki şiddet koruma çalışanlarının, yetersiz finansman ve zorlu çalışma koşullarını protesto etmek için başlattıkları 24 saatlik grev desteklendi. Ekonomik şiddeti sona erdirmek için kira artışlarının durdurulması talep edildi. Gösteriye, Gazze'deki soykırımı kınayan Filistinli kadınlardan oluşan bir blok tarafından liderlik edildi.
İTALYA
İtalya'da, Roma'da yaklaşık 150 bin kişi sokaklara döküldü ve "Patriyarkayı silahsızlandırın" pankartını taşıdı. Transfeminist organizasyon Non Una di Meno (Birini Daha Kaybetme) ve diğer birçok grup, Kolezyum'dan Vittorio Emanuele Meydanına kadar yürüyerek kadınlara yönelik şiddet ve Gazze'deki kadınlar ve çocuklar üzerindeki acılara son verilmesini talep etti. Büyük kalabalıklar "Özgürlük Filistin için" diye bağırdı. Aktivistler, Tahran'daki bir üniversitenin önünde, İranlı öğrenci Ahoo Daryaei'nin rejime karşı protesto için çıplak kalmasının devamı olarak Roma'da bazen çıplak, kapüşonlu ve maskeli olarak gösteri yaptılar. Ayrıca, feminist kolektif "Bruciamo Tutto" (Her Şeyi Yakıyoruz) tarafından, ekonomik şiddetin ve Giulia isimli öğrencinin birkaç ay önce vahşice öldürülmesi gibi feminizidlerin durdurulması talep edilen sokak işgalleri yapıldı. "Giulia için, herkes için, her şeyi yakalım" diye seslendi.
FRANSA
Fransa'da, Paris'te yaklaşık 80 bin kişi, 400'den fazla organizasyonun çağrısına uyarak sokağa döküldü. Küçük şehirlerde de binlerce kişi sokaklara çıkarken, tüm ülkede 100 binin üzerinde katılımcı olduğu bildirildi. Kolektiflerin en büyük talebi, "kapsamlı bir çerçeve yasası" ve kadınlara yönelik şiddetle mücadele için yıllık toplam 2,6 milyar euro bütçe oluşturulmasıydı. Gösteriler, Gisèle Pélicot'un tecavüz davasıyla ilgiliydi, bu dava tüm ülkeyi şok etti ve önümüzdeki günlerde baş sanık için hüküm verilecek.
TÜRKİYE
25 Kasım Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele Günü etkinliği, İstanbul Taksim-Tünel'de yapılması planlanan etkinlik, İstanbul Valiliği tarafından yasaklandı, ancak 25 Kasım Kadın Platformu, eylem çağrılarını yineledi. Gözaltılar ve engellemelere rağmen kadınlar, Karaköy İskelesi önünde toplanarak basın açıklaması okudu. İstanbul'da, bu yıl 400'den fazla kadının öldürüldüğü Türkiye'de daha fazla koruma talep eden bir gösteriye katılmak isteyen 150 kişi gözaltına alındı.
Kadın ve LGBTİ+'lar, Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele Günü'nü kutlamak için yasaklı olmasına rağmen, İstiklal Caddesine girmeye çalıştı. Polis, Taksim Meydanı ve İstiklal'e tüm geçiş yollarını kapattı ve büyük toplantıları engellemek amacıyla birçok metro istasyonunu kapattı. Ayrıca, Türkiye'nin İstanbul Sözleşmesi'nden 2021 yılında çekilmesi kararına karşı protestolar yapıldı.
FİLİSTİN
İşgal altındaki Batı Şeria'nın Beytüllahim kentinde, sağlık sektöründe çalışan kadınlar, Filistin halkına yönelik soykırıma ve kadınlara yönelik şiddete karşı protesto yürüyüşüne katıldılar.
KÜRDİSTAN
Diyarbakır'da binlerce kadın, yasaklara ve yoğun polis ablukasına rağmen "Jin, jiyan, azadî" sloganını hayata geçirmek için sokaklara döküldü. Kayyum ve devlet şiddetinin, onları sömürgecilik ve erkek egemen şiddetine karşı mücadelelerinden alıkoyamayacağını gösterdiler. Rojava'da, komünist kadınlar 25 Kasım için açıklamalar ve eylemler gerçekleştirdi ve genç kadınlara, sömürgeci savaş ve erkek egemen şiddete karşı kadınların özsavunmalarını güçlendirmek amacıyla silah eğitimi verdiler.
KENYA
Kenya'da, Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele Günü kapsamında, kadın cinayetlerinin yüksek oranını ve devletin bu konudaki duyarsızlığını kınayan protestolar yapıldı. Aynı zamanda, benzin fiyatlarının yüksekliği ve ülkedeki adaletsiz vergi reformlarına karşı genel protestolar da gerçekleştirildi. Protestolar, polis tarafından, göz yaşartıcı gaz kullanılarak şiddetle dağıtıldı.
FİLİPİNLER
Filipinler'de, devrimci kadın örgütü "Gabriela", Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele Günü kapsamında, kazanılmış reformların savunulması ve siyasi olarak hapsedilen kadınların hakları için eylemler düzenledi.
ALMANYA
Almanya'da, kadına yönelik şiddete karşı mücadele etmek için farklı şehirlerde binlerce insan sokağa döküldü. Çoğu gösteride, geçen yılki kadın cinayeti artışı kınandı ve kadın cinayetlerine ve her türlü şiddete karşı kararlı bir mücadele çağrısı yapıldı. Berlin'de, binlerce kişinin katıldığı gösteri, özellikle Filistin'deki devam eden soykırımı ve Almanya'nın bu konudaki sorumluluğunu kınayarak, soykırımın her zaman kadınlara yönelik aşırı şiddet anlamına geldiğine dikkat çekti. Eyleme, polis saldırdı. Çok sayıda kişi darp edilerek gözaltına alındı. Polis işkencesi nedeniyle bayılanlar oldu. Ek olarak, son yıllarda Almanya'da kadın hareketinde devrimci ve burjuva gösterileri arasında giderek artan bir ayrışma gözlemleniyor. Leipzig veya Berlin gibi farklı şehirlerde, devrimci gösterilere katılımda kayda değer bir artış varken, burjuva ittifaklarında bir duraklama ya da gerileme görülüyor.
İSVİÇRE
23 Kasım Cumartesi günü Bern'de, binlerce kadın İsviçre'deki ve dünya genelindeki erkek, devlet şiddetine karşı eylem yaptı. "Jin, jiyan, azadî" ve "Ni, una, menos" gibi sloganlarla direniş Bern sokaklarına taşındı. İsviçre'de 25 Kasım için uzun bir aradan sonra ilk kez ulusal bir gösteri yapıldı.
25 Kasım 2024, bir bakıma dünya politikası açısından bir gösterge olarak değerlendirilebilir:
Bu yılın 8 Mart'ı, Filistin'deki siyonist savaşa karşı direnişin simgesi haline gelmişti. İttifaklar parçalandı ve direniş cepheleri ya da siyonist savaşı destekleyenlerin safında yeniden şekillendi. Uluslararası kadın hareketinin büyük bir kısmı, genel sınıf mücadeleciliği ve antiemperyalist bir hareketle birleşmek için adımlar attı. Ancak diğer yandan, kadın direnişlerinin ve kadın hareketinin kendi karakteri kısmen kayboldu.
25 Kasım'da, emperyalizm meselesi etrafındaki cepheler hala belirgin bir şekilde hissediliyordu ve Filistin'deki soykırımın kınanması, bir yıl sonrasında ve Ortadoğu'daki savaşın daha da yayılmasından haftalar sonra birçok ülkede kadın hareketinin önemli bir talebi haline geldi. Yine de, bu yıl sistemin kriz hali oldukça belirginleşti: Artık tek bir konu, sorun, kriz yok. Arjantin'deki kadınlar aşırı yoksullukla mücadele ediyor. Fransa'daki kadınlar, şiddet, tecavüz ve istismara uğrayan binlerce kadının simgesi haline gelen Gisèle için adalet mücadelesi veriyor. Türkiye'deki kadınlar, faşist rejim tarafından sürekli olarak haklarının yok edilmesine karşı direniyor. Her ülkede, erkek egemen-kapitalist sistemin genel krizi, kadın hareketleri tarafından ele alınan özgül etkilerini gösteriyor.
Türkiye'deki kadınların, Taksim Meydanına gitmek için yasaklara rağmen gösterdikleri irade ve Meksikalı kadınların militanca eylemleri, uluslararası kadın hareketi için bir yön gösteriyor. Örneğin, İspanya'da kadın hareketindeki trans dahil ve trans dışı feministler arasındaki ayrışmanın yıllardır harekete enerji kaybettirdiği bir dönemde, Almanya'daki devrimci kadın gösterileri, kendi politikalarını yasaklatmayan devrimci kadınların kendine güvenli tutumlarının hareketi zayıflatmak yerine güçlendirdiğini ve genç kadınların kitlesel katılımıyla daha fazla çekicilik kazandığını gösteriyor.