Polonyalı öğretmenlerin 'onur savunması' sürüyor

Polonyalı öğretmenlerin 8 Nisan'da "onur savunması" şiarıyla başlattığı grev sürüyor Polonya Öğretmenler Sendikası (ZNP) Eğitim Bakanlığı'nın öğretmen maaşlarına 1,000 zloty zam yapmasını talep ederken, hükümet bu miktarda bir maaş artışını karşılayamayacağını açıkladı. 18  Nisan'da yapılan bir dizi görüşme ise sonuçsuz kaldı, hükümet talepleri reddetti.

 

REFERANDUMLA GELEN GREV KARARI

 

Eğitim Bakanı Anna Zalewsk'ın, 2019 yılında 121 ile 166 zloty arasında zam yapacağını öğren öğretmenler, 25 Mart'ta yaptıkları referandumla grev kararı aldı. Grev referandumu sonuçlarına göre, greve gitmekten yana en az oy veren bölge olan Opolskie'de yüzde 69 oranında greve evet çıkarken, en fazla evet oyu veren bölge olan Kuyavian-Pomeranian Voyvodalığı'nda ise yüzde 91 oranında greve destek çıktı.

 

İktidardaki Hukuk ve Adalet Partisi (PiS), desteğin daha az olduğu bir çok büyük şehirde okulların yarısından fazlasının grev nedeniyle kapalı olduğunu açıkladı. ZNP Başkanı S?awomir Broniarz, greve yüzde 75 oranında bir katılım olduğunu açıklarken, devlet haber ajansı PAP, başkent Varşova'da greve katılımın yüzde 80 oranında olduğunu kaydetti. ZNP Başkanı Broniarz, grevi ancak taleplerin kabul edilmesi halinde bitireceklerini duyurdu.

 

İKTİDAR PARTİSİ PİS, GÜCÜNÜ YİTİRİYOR

 

Öğretmenler gelecek yıl düzenlenecek olan genel seçimlerden önce hükümete baskı yaparak, taleplerini kabul ettirmekte kararlı. Mayıs ayındaki Avrupa Parlamentosu seçimleri öncesinde yapılan çeşitli anketlere göre PiS'in gelecek Ekim veya Kasım ayı gibi yapılacak olan genel seçimlerde iktidarı kaybetmesi olası. PiS'in Şubat ayında kamu harcama planını yayınlaması üzerine pek çok kamu sektörü çalışanları da daha yüksek ödemeler talep etmeye başladı. Öğretmenlerin başını çektiği kamu çalışanları yoğun iş yüküyle kıyaslayınca emeklerinin karşılığını alamadıkları konusunda ısrarcı. Maaşların yanı sıra PiS'in neredeyse her alanda başlattığı "reform"lardan da öğretmenler rahatsız. Öğretmenlerin çoğu eğitim alanında yapılmak istenen reformları oldukça "kaotik" buluyor. 

 

Öğretmenlerin taleplerine karşılık Başbakan Yardımcısı Beata Szydlo'nun, "Görüşmelerden anladığım, sendikalar diyor ki: Parayı geniş sosyal programlardan kesin ve bize verin" açıklaması da oldukça tepki çekti. 

 

Polonya'da öğretmen maaşları aylık ortalama 3,045 ile 5,603 zloty arasında değişiyor. Şubat ayında yayınlanan resmi rakamlara göre Polonya'da ortalama bir şirket çalışanı maaşı 4,949 zloty civarında ücret alıyor.

 

DAYANIŞMA SENDİKASI TEPKİLERİN ODAĞINDA

 

Yapılan görüşmeler sonrası üç öğretmen sendikasından hükümetle anlaşmayı imzalayansa ise yalnızca Dayanışma (Solidarno??) oldu. Dayanışma'nın iktidar partisi PiS'i desteklediği bilindiği için kararı da sürpriz olmadı. Ancak Polonya Halk Cumhuriyeti'nin devrilmesinde önemli rol oynamış olan sendikanın, PiS'in politikalarını desteklemesi ilk lideri ve Polonya eski Cumhurbaşkanı Lech Wa??sa da dahil olmak üzere pek çok kesimin tepkisini çekti. Ülkede hala önemli bir figür olan Wa??sa, Dayanışma'nın yeni lideri Piotr Duda'yla anlaşmazlıklarından ötürü sendikayla bağını kesmişti.

 

Dayanışma'nın öğretmen sendikası lideri Ryszard Proksa aynı zamanda PiS'in yerel yönetim yetkilisi. Proksa, hükümetle anlaşmayı imzaladıktan sonra sendikanın organlarında oluşabilecek isyanların karşılıksız kalmayacağını söyleyerek Dayanışma üyesi öğretmenleri tehdit etti. Öte yandan grevin başını çeken ZNP'nin Polonya Halk Cumhuriyeti yönetimince 1984 yılında kurulmuş olan Tüm-Polonya Sendikalar Birliği (OPZZ) ile bağlı olması ve sendika Başkanı Broniarz'ın 1981'den beri sendika içerisinde bulunması gerekçe gösterilerek sendika hükümet tarafından "komünistlik"le suçlanıyor. ZNP ve grev karşıtı propagandalara rağmen öğrenciler ve veliler de dahil olmak üzere geniş halk kesimi grevi destekliyor.

 

ÖĞRETMEN VE ÖĞRENCİLER DAYANIŞMA GRUPLARI KURDU

 

Grev komiteleri neredeyse her şehirde, kasabada ve köyde faaliyet gösteriyor. Grevciler, her sabah faaliyette olduklarını göstermek için imza atıyor. Öğrenciler, yoğun sınav programına rağmen grevi desteklemekten geri durmuyor. Öğrencilerin greve desteği yüzde 70 ile yüzde 80 aralığında. 

 

Okullarda, öğretmenler ve öğrenciler kurdukları dayanışma gruplarıyla örgütleniyor, grev fonu için para topluyor, faaliyet yürütüyor. ZNP'nin henüz geçtiğimiz hafta açtığı grev destek hesabında 5 milyon zloty hızlıca toplandı.