GÜNCEL

Ronahî Tv muhabiri �êxo: Destek olmal�y�z ki Alevi toplumuna yönelik katliam dursun

QAMI�LO (Aynur Ege Dîcle)
20 Nisan 2025 Pazar

Ronahî Tv muhabiri �êxo, Alevilere yap�lanlar�n kendisine �engal'i hat�rlatt��n�, katliam�n ve tehlikenin hala sürdü�ünü belirtti. �engal'de bir koridorun Êzidî toplumuna kurtulu� sundu�unu ancak Alevi toplumunun her taraftan ku�at�ld��n� belirten �êxo, "Biz de çok üzgündük. Çünkü sadece bizim orada olmam�za ihtiyaçlar� olan bir topluma s�rt�m�z� dönmek zorundayd�k" dedi.

Suriye'nin sahil bölgesinde Alevi halk�na yönelik katliam�n ard�ndan Kuzey ve Do�u Suriye Demokratik Özerk Yönetimi, katliam� durdurmak ve bölgeye insani yard�m ula�t�rmak için birçok giri�imde bulundu. �lk olarak 17 Mart'ta bir yard�m konvoyu bölgeye giri� yapt� ve heyette yer alan muhabirler bölgede ya�ananlar� belgeledi. Bölgeden ilk canl� yay�n yapan ve bu nedenle de HT� güçleri taraf�ndan al�konulan Zîwer �êxo'yla ya�ad�klar�n� ve izlenimlerini konu�tuk.

Zîwer �êxo sorular�m�z� �öyle yan�tlad�:

HR�ST�YANLAR BEYRUT'A, ALEV�LER TABUTA

Suriye'de farkl� uluslar�n yan� s�ra farkl� inanç ve mezhep topluluklar� da yer al�yor. Suriye iç sava��nda mezhepçilik hangi a�amada devreye girdi?
Mezhepçilik üzerine Suriye'de tehditlerin ba�lamas� hat�rlad��m kadar�yla 2013'tü. Bu egemen, politik islamc� güçler sahil bölgesine ula�t�klar�nda, o zaman bir slogan olarak "Hristiyanlar Beyrut'a, Aleviler tabuta" demi�lerdi. Bu gerçek bir tehditti. Baas rejimi her ne kadar bu toplumu kendi egemenli�i için kulland�ysa da bu toplum için kendisini savunabilece�i her hangi bir kurum b�rakmam��t�r. 8 Mart'ta Suriye'nin yeni egemen güçlerinden bir grubun öldürülmesi gibi bir olay oluyor, bu bahane ediliyor. Askerlerine bir sald�r� olduysa toplumsal, askeri bir seferberlik ilan edip, herkes silah�n� als�n, intikam için evlerinde oturan insanlar öldürülsün diyorlar, bu olmamal�yd� ama oldu.

Kuzey ve Do�u Suriye Demokratik Özerk Yönetimi'nin ve halklar�n ilk tepkileri nas�l oldu? Yard�m konvoyuyla ilgili nas�l bir süreç ya�and�?
Kuzey ve Do�u Suriye'de, Rojava Kürdistan'da önemli düzeyde politik bir toplum geli�mi�tir. Ti�rîn Baraj�'nda yürütülen son sava�lara kadar hepsi toplumumuzu k�rmaya yönelik çabalard�. Bu yüzden Kuzey ve Do�u Suriye halklar�, Rojava halklar� Alevi halk�n�n u�rad�� katliam�n fark�nda. Çe�itli protesto eylemleri gerçekle�tirildi. Özerk yönetim 14 Mart'ta Qami�lo �ehrinde halk inisiyatifiyle birlikte deste�ini ifade eden aç�klama yay�nlad�. �am hükümeti do�rudan Özerk yönetimin destek vermesini istemedi. Özerk yönetim de bunu sorun yapmad�. Önemli olan destek vermekti. Burada öncülü�ü halk inisiyatifi ve Kürt K�z�lay� yapt�. 17 Mart'ta Suriye sahiline do�ru yola ç�kt�k.

KONVOYDA NEDEN KÜRT KIZILAYI LOGOLARI VAR
Maalesef �am hükümetinin birinci kontrol noktas�na geldi�imizde sorun ç�kard�lar. Konvoyda neden Kürt K�z�lay� logolar� var dediler. Logolar kald�r�ld� ve sadece halk inisiyatifi ad�na bu yard�mlar gönderildi. Yard�m konvoyu Hama �ehrinde kapsaml� bir kontrolden geçirildi. Bu durum konvoyun bir gün geç ula�mas�na neden oldu. �am hükümet güçleri ve ba�ka taraflar yard�m�n ula�mas�n� istemiyorlard�. Bu nedenle "yard�m malzemelerinin içine silah konuldu" iddias�n� öne sürdüler. Sanki askeri bir destek varm�� gibi yakla�t�lar. Zaten baz� taraflar katledilenleri rejim taraftarlar� gibi yans�tt�. Fakat bizim orada anlad��m�z, mesele rejim de�ildi. Topluma yönelik sald�r�lar ve �iddet söz konusuydu ve baz� ki�iler buna kar�� direnmi�ti. Sonuçta yard�m malzemelerinin kapsaml� kontrollerinin yap�lmas� sonucunda da net biçimde insani yard�m malzemeleri d��nda bir �ey olmad�� görüldü. Oradan Ceble sahiline gittik ve oraya yerle�tik.

SADECE ALEV� K�ML�KLER�NDEN DOLAYI KATLED�LD�LER

Sahil bölgesindeki Alevi toplumunun ilk yakla��mlar� nas�ld�? Sizin ilk gözlemleriniz nelerdi?
Alevi halk� büyük bir mutlulukla heyeti ve yard�m konvoyunu kar��lad�. Çünkü Alevi toplumunun üzerinde kurulan ambargonun k�r�lmas�na ihtiyaç vard�. Çünkü katliamdan sonra herkes evinden ç�kmayarak saklanm��t�. Örne�in bizim Ceble'de ula�t��m�z Rasulayn köyünde yakla��k 50 kad�n ve erkekten olu�an genç grubu toplam��lard�. Mesela o gençler ay�n 8'inden beri saklan�yorlarm��. Güvenliklerini bizim burada ki varl��m�zda görüyorlar. Sonraki sohbetlerimizde çok duyduk, yan�nda kald��m�z birçok ki�i Lazkiye vb yerlerle konu�uyorlard�. "Heyetin Ceble'ye gelmesiyle birlikte biz burada kendimizi güvende hissediyoruz. Buradaki varl��n�z�, kal��n�z� biraz uzatabilirseniz, tekrar gelebilirseniz çok iyi olur" diyorlarm��.

TÜRK�YE'YE BA�LI GRUPLAR
Birinci gün yard�m malzemelerinin depoya yerle�tirilmesi, ayr��t�r�lmas� i�leri yap�ld�. Biz buradayken baz� �eyler duyduk ve �ok geçirdik. Katledilen, evlerinde infaz edilen ki�ilerin askerlikle, rejimle hiçbir ili�kisi yok; sadece kimliklerinden dolay� hedef al�nd�lar. Sanki Alevilik bir suçmu� gibi, radikal ki�iler taraf�ndan bu sald�rlar gerçekle�tirildi. Hama, Humus, �am'dan sald�r� gruplar� harekete geçti. 4-5 grup katliam için Türkiye'den gönderildi. Em�at ve Hemzat gruplar� vard�, bunlar Türkiye'ye ba�l� olan gruplar. Her yerde farkl� katletme hikayeleri var. Baz�lar� katledip direkt devam edip gittiler. Baz�lar� öldürüp evlerini yakt�lar, baz� katledilenlerin evleri talan edildi. Sald�r� biçimine göre her grubun özellikleri vard�. Ve bu özelliklerle tan�n�yorlard�. Takip etti�imizde Em�at, Türkmen gruplar�n�n özelliklerinin ne oldu�unu görür ve bunlar� birbirinden ayr��t�rabiliriz.

ÖNEML� OLAN SES�M� DUYURMAK; NEDEN ÇOCUKLARIM BU B�Ç�MDE ÖLDÜRÜLDÜ

Tehdit alt�ndaki katliam tan�klar�na ve yak�nlar� öldürülenlerin tan�kl�klar�na nas�l ula�abildiniz? Katliam bölgesine giderken ya�ananlar� yay�nlamay� planlam�� m�yd�n�z?
Özgür bas�n ve özgür gazeteciler olarak o bölgeye yard�m konvoyuyla gitti�imizde bir �eyleri belgeleme gibi bir planlamam�z yoktu. Amac�m�z sadece yard�m konvoyunu takip etmekti ve halkla görü�mekti. Fakat oraya ula�t��m�zda kim a�z�n� açsa ya�anan kaybetmelerden, ölümlerden, kandan bahsetti. Muxtarîye köyüne geçtik çok gündem oldu. Orada Ronahî TV ekranlar�nda 15 dakika canl� yay�n yapt�k. Yard�mlar da��t�ld�� esnada canl� yay�na girdik. 75 ya��nda bir anne, bir yer gösterdi. 3 çocu�u katledilmi� ve oras� kan gölüne dönmü� onu kapatmak için kum dökmü� oraya. Daha sonra o kumu kald�rarak kan izlerini gösterdi. Ayn� kad�n �u sözleri söyledi: "Evimi yakt�lar. Ben toprak da yiyebilirim fakat önemli olan sesimi duyurmak; neden çocuklar�m bu biçimde öldürüldü?"

Özgür bas�n emekçileri olarak iki seçenek önümüzdeydi. Ya gözümüzü bu toplumun sesine kapatacakt�k ve sadece yard�mlar�n da��t�lma görüntülerini çekecektik ya da gerçekleri ortaya ç�kartacakt�k. Do�rusu bu konuda tereddüt ya�amad�k. Ciddi tehlikeler ve korkular vard�. Kay�plar�n say�s�n�n bu kadar büyük oldu�unu görünce, ya�am�n, kendini savunman�n anlam� gerçekten de çok öne geçemiyordu. Özgür bas�n görevi olarak bu kurbanlar�n sesini duyurmam�z gerekiyordu.

ARTIK ARAMIZDA KAN NEH�RLER� VAR
Katliamda yak�nlar�n� kaybedenler konu�tu. Birçok hikayeyi görüntüleriyle belgeledik. Birço�unu da dinledik ancak kay�t alt�na alma imkan�m�z yoktu. Hatta canl� yay�n yaparken de müdahale olabilece�ini, o anda durdurulaca��n� tahmin ediyorduk. Ama biraz muhbirlerin gözünden uzakta bu i�i yapt�k. Örne�in 14 ya��nda bir çocu�u uykusundan uyand�rm��, kap�ya ç�kar�p infaz etmi�ler. 14 ya��nda bir çocuk, ne rejimin fark�nda, ne ba�ka taraflar�n fark�nda. Zar zor geçimlerini sa�layan bir köyde, ta�tan yap�lm�� çok yoksul evlerde ya�ayan insanlar. Bu insanlara, bu kad�n ve çocuklara psikologlar�n sahip ç�kmas� gerekiyor. Bu hikayeler anlat�ld��nda kimse bo�az� dü�ümlenmeden, gözleri ya�armadan ya�ananlar� hayal edip tekrar anlatam�yordu. Toplum "Arkam�zda deniz ve etraf�m�zda bu katiller, kaçabilece�imiz bir yer, kimsemiz yoktu" diyordu. Bu çok söylendi: "Siz Rojava'dan, do�u Suriye'den bat�ya bizim yard�m�m�za, imdad�m�za geldiniz. Ama aram�zda bir sürü taraf vard� yard�m�m�za gelebilecekken bize sald�rd�lar." Bir ihtiyar �öyle dedi "Biz bunlarla birlikte ya�ayamay�z. Art�k aram�zda kan nehirleri var. Merkezi olmayan, kendimizi yönetece�imiz bir Suriye d��nda bunlarla ya�ayamay�z."

ARAP BASINI BU KATL�AMDA SUÇ ORTA�IDIR
Toplum çok korkuyordu, bas�na kar�� çok kapal�yd�. Özellikle Arap bas�n� maalesef bu katliamda çok olumsuz rol oynad�. Yani Arap bas�n�, Alevi toplumuna kar�� katliamda suç orta��d�r. Çünkü katliam oldu�u esnada Arap bas�n�, sanki rejim kal�nt�lar�na kar�� mücadele ediliyormu� gibi yans�tt�. Dünya kamuoyunu kand�rd�. Katliam gerçe�ini saklad�. Hatta günümüze kadar da o televizyonlar gidip katliam tan�klar�yla, bir anneyle, bir çocukla, bir ihtiyarla röportaj yapm�� de�il. Bu mezhepçilikten kaynakl� bir tutumdu.

HEM KATL�AMI YA�IYOR HEM SONRASININ YÜKÜNÜ TA�IYORLAR

Katliam sürecinde kad�nlar�n ya�ad�klar�na dair tan�kl�klar yans�d� m�? Kad�nlar�n durumuna dair sizin gözlemleriniz oldu mu?
Kad�nlardan bahsetmek gerekirse, bu sald�r�lardan en çok etkilenen kad�nlard�. Hem ailelerini kaybettiler ki bu ölümler gözlerinin önünde gerçekle�ti, hem de katliamdan sonraki durumu da yine onlar ya��yor, yükünü ta��yor. Yard�mlar da��t�l�rken 45-50 ya�lar�nda bir kad�n da yard�m almaya gelmi�ti. Oldu�u yerde titremeye ba�lad��n� gördük. Hiçbir ses ç�karmadan gözlerinden ya�lar bo�almaya ba�lad�. Yard�m etmek için yan�na yakla�t��m�zda köylüler bize 13 ya��ndaki o�lunun öldürüldü�ünü söyledi.

ALEV� TOPLUMUNUN B�R ÇIKI� KOR�DORU YOKTU
Bu kad�nlar, çocuklar bir sepet yard�mla bu a��r durumu a�amazlar, çok fazla ihtiyaç var. Gördü�ümüz görüntüler bize �engal'i hat�rlatt�. Katliam�n ikinci, üçüncü günü ben de �engal da��ndayd�m, Êzidî toplumumuzun ba��na neler geldi�ini gördüm. �öyle bir farkl�l�k vard�; o zaman bir koridor vard�, Êzidî toplumu ç�kabiliyordu. Bu toplumun bir ç�k�� koridoru da yoktu, ölüme terk edilmi�lerdi. Maalesef o bölge hala bas�na, sivil toplum kurulu�lar�na, insani yard�m kurulu�lar�na kapal�. Konu�tu�umuz �u anda bile, Özerk yönetim ve Kuzey ve Do�u Suriye'deki sivil halk inisiyatiflerinin göndermi� oldu�u ikinci yard�m konvoyu bo� ve anlams�z gerekçelerle durdurulmu�. Amaçlar� destek verilmesini engellemek. O bölgenin özgür bas�na aç�lmas� gerekiyor. Uzmanlar taraf�ndan suçlar�n belgelenmesi gerekiyor. Yak�nlar�n� yitirmi� ailelerin �ahitlikleri belgelensin. Her düzeyden suçlu hesap versin, "silah�n�z� al�p sahile gidin" ça�r�s�n� yapanlardan, görüntülerde insan öldürdükleri görünen ki�ilere, �imdiye kadar bu topluma ambargo uygulayanlara kadar hepsi suçludur.

SÜNN� M�S�N ALEV� M�

HT�'ye ba�l� ki�iler taraf�ndan, canl� yay�n yapmak gerekçesiyle tutukland�n�z. Bu süreç nas�l geli�ti?
Tutukland�m demeyelim de birkaç saatli�ine durduruldum. O birkaç saatte ya�ananlar da çok ilginçti. Önceki gün, Ronahî TV ekibi olarak Muxtarîye köyünden canl� yay�n yapm��t�k. O ak�am tutuklamad�lar ancak ertesi sabah yani Newroz sabah�, yard�mlar� ula�t�rmaya ç�kt�k. �lk gitti�imiz köyde takip edildi�imizi fark ettik. Benim canl� yay�ndan ç�kart�lm�� foto�raf�m� gösterip "bu sen misin" diye sordular, evet dedim. Beni araçtan indirdiler, kendi araçlar�na bindirdiler. �lk sorduklar� soru "oruçlu musun" oldu, bu sorunun cevab�n� verdim. �kinci sorular�ysa "Sünni misin Alevi mi" oldu. O zaman "bu sorunun cevab�n� vermiyorum, benim için anlams�z bir soru" dedim. Burada tehditlere ba�lad�lar. Oruçlu olduklar� için, oruçlar� bozulmas�n diye sözde küfür etmek istemiyorlard�.

ÖLDÜRMEK ONLAR �Ç�N ÇOK BAS�TT�
Beni Ceble'den Banyas'a götürdüler. Birbirlerine haber vermi�lerdi. "Bu o gazeteci mi" diye sorup "evet" cevab�n� ald�ktan sonra beni hemen sorgu odas�na ald�lar. �ki kez sorguya al�p ç�kard�lar, "Buraya neden geldiniz", "Neden görüntü çekiyorsun", "Neden yay�n yap�yorsun" gibi sorular sordular. "Bizim Ronahî TV olarak Suriye'nin her yerinde çal��ma iznimiz var, Suriye televizyonuyuz" dedim. Merkezlerinde yakla��k üç buçuk saat, bir duvar önünde gözleri ba�l� �ekilde ayakta bekletildim. Beni sorgudan ilk ç�kard�klar�nda, biri arkamda silaha mermi sürdü. Orada beni korkutmak m� istediler bilmiyorum. Göründü�ü kadar�yla öldürmek onlar için çok basitti.

Nas�l kurtuldunuz, konvoya nas�l ula�t�n�z?
Arkada�lar�m tutuklanaca��m� biliyordu. Ben haber vermi�tim. Özerk yönetim veya Kuzey ve Do�u Suriye yetkilileri taraf�ndan bir müdahale gerçekle�ti. Telefon ve bir kameram�za da el koydular sonra b�rak�ld�k.

TÜM TARAFLARIN DESTEK OLMASI GEREK K� KATL�AM DURSUN

Son olarak katliam ya�ayan Alevi toplumu için bir ça�r�n�z var m�?
Biz oradan ç�karken, kaç gündür orada birlikte çal��t��m�z insanlarda büyük bir korku ve hüzün vard�. Biz de çok üzgündük. Çünkü sadece bizim orada olmam�za ihtiyaçlar� olan bir topluma s�rt�m�z� dönmek zorundayd�k. Yani sadece orada olsak yeter, bir yard�mda bulunmasak da olurdu. �imdi ikinci konvoy gitti. Bu topluma, Kuzey ve Do�u Suriye toplumunun, Kürt toplumunun yanlar�nda oldu�u mesaj� gönderiliyor. Çok hassas bir insani durum var, herkes destek olmal�. Suriyeli bütün taraflar�n sorumluluk almas� gerekiyor. Sadece Suriyeliler de de�il, Kuzey Kürdistan'daki, bölgedeki tüm demokratik, Kürt ve Alevi kurumlar� bu topluma destek olmal� ki toplum üzerindeki süren katliam tehlikesi ortadan kald�r�ls�n.

Ronahî Tv muhabiri �êxo: Destek olmal�y�z ki Alevi toplumuna yönelik katliam dursun

�lgili Haberler