Çığ raporu: İhmal çok, sorumlu kişiler açığa çıkarılmalı
Van'da ard arda yaşanan ve 41 kişinin ölümüne neden olan çığ felaketinedik ihmallere ilişkin rapor hazırlandı. Raporda, yapılan inceleme ve görüşmelerin sonucunda ihmaller olduğu kanısına varıldığı belirtildi, yapılması gerekenler sıralandı.
Van Bahçesaray'da 4 ve 5 Şubat'ta ard arda yaşanan ve 41 kişinin yaşamını yitirdiği çığ felaketlerine ilişkin Van Barosu, Van-Hakkari Tabip Odası ve TMMOB tarafından hazırlanan rapor açıklandı.
Raporu açıklayan Van Baro Başkanı Zülküf Uçar, halen çığ altında kalan bir itfaiyeciye ulaşılamadığını hatırlattı ve ihmalleri sıraladı.
Yaralılar, hayatını kaybedenlerin yakınlarıyla görüştüklerini, hastane başhekimlikleri ile Van Cumhuriyet Başsavcılığı, Çatak Cumhuriyet Başsavcılığı ve Çatak Kaymakamlığı'ndan bilgi aldıklarını aktaran Uçar, elde ettikleri bilgilerden ciddi ihmaller bulunduğu kanısına vardıklarını söyledi.
Uçar, "Mevcut durumda bir an önce, ilk çığdan sonra yaşanan ihmallerin ve ikinci çığın oluşmasına neden olabilecek ağır paletli iş makinelerinin çığ bölgesine getirilmesi gibi her türlü yanlış yaklaşımdan sorumlu olabilecek kişi ve kurumlar soruşturma sürecinde açığa çıkarılmalı ve kamuoyu aydınlatılmalıdır" dedi.
İHMALLER
Raporda ihmaller şöyle sıralandı:
- 1. çığ oluştuktan sonra böylesi durumlarda ilk elden oluşturulması gereken kriz masasının oluşturulmadan sürecin yönetilmeye çalışıldığı ve dolaysıyla krizin doğru yönetilemediği,
- Kriz masası oluşturulmadığından, yol güvenlik önlemleri alınmamış olmasından kaynaklı birinci çığın gerçekleştiği alana, yetkili yetkisiz, donanımlı donanımsız herkesin gelişigüzel kurtarma faaliyetlerine katıldığı,
- Birinci çığdan sonra olay yerine giden kişilerin kimlik bilgilerinin kayıt altına alınmadığı, dolaysıyla çığ altında kalan kişilerin sayısına ve akıbetine sağlıklı ulaşılmasında sıkıntılar yaşandığı,
- Arama ve kurtarma faaliyetlerini yürüten profesyonel ekiplerin yeterli sayıda olmadığı, yeni bir çığ felaketinin oluşmaması için önlemlerin alınmadığı, ağır iş makinelerinin çığ bölgesinde hareketli olduğu,
- Henüz ilk çığ felaketinden sonra alınması gereken tedbirlerin 3. gün alındığı, öncesinde alınmayan tedbirler, profesyonel kişilerce yapılmayan arama kurtarma çalışmaları ve ikinci çığdan sonra savrulan zırhlı araçların çarpmasıyla can kaybı ve yaralı sayısının arttığı tespit edilmiştir.
YAPILMASI GEREKENLER
Ayrıca, kalıcı ve kesin çözümler üretilinceye kadar, geçici olarak alınması gereken önlemlere ilişkin ise şunlar belirtildi:
- Van- Bahçesaray yolunda kış aylarında kar yağışının yoğun olduğu dönemlerde meteorolojiden alınacak bilgiye göre çığ riskinin olması durumuna karşın, kontrollü bir şekilde yol kapatılmalı, yol güzergâh boyunca dik yamaçlar tıraşlanarak teraslandırılmalı, iklim koşullarına uygun ağaçlandırma yapılmalı, kar yağışının yoğun olduğu dönemlerde bölgeye bırakılacak ‘sismik ölçüm' cihazlarıyla kar yükünün tespiti yapılarak çığ riskinin olduğu yerlerde yol trafiğe kapatılarak, dinamitlerle suni çığ oluşturularak, çığ enkazı iş makineleri ile kontrollü bir şekilde alandan uzaklaştırılmalıdır.
- Çığ riskinin olduğu bölgelerde betonarme perdelerin inşa edilmeli, Van-Bahçesaray yolu üzerinde yapılan Karapet tünelinin mevcut riskleri tamamen ortadan kaldırmadığı gözetilerek çığ riskinin yüksek olduğu bu yerlerde yeni kar tünelleri muhakkak yapılmalıdır.
- Karadeniz, Akdeniz bölgelerinde yapılan tüneller ile verilen değer Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerine de verilmeli, Bahçesaray – Van ulaşımının tamamen güvenli bir şekilde yapılması sağlanmalıdır.
- Her iki çığ felaketi sonrasında yapılan arama kurtarma çalışmaları gözetilerek benzeri afetlerde yapılacak müdahale, alınacak tedbirler ve yapılacak arama kurtarma çalışmalarının daha profesyonel ve liyakatli kişilerce yürütülmesi sağlanmalıdır."